Overgangen en aansingen in et onderwijs

Overgangen en aansluitingen in het onderwijs. Deelrapportage 2: de po-vo overgang
het schooljaar 2007/2008 in het laatste jaar van het basisonderwijs zat en in het schooljaar
2010/2011 in het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs. Deze koppeling is gemaakt voor
2.642 leerlingen, maar voor dit hoofdstuk konden alleen leerlingen worden geïncludeerd
worden waarvan de achtergrondkenmerken sekse, SES en etnische herkomst bekend waren
(vanwege de matching van leerlingen op achtergrondkenmerken). Dit waren 2.545 leerlingen.
We geven hieronder een korte karakterisering van de beschikbare data en geven uitleg bij de
uitgevoerde matching. In Hoofdstuk 2 staan de onderzoeksinstrumenten en variabelen
beschreven die in dit hoofdstuk gebruikt zijn.
4.2.1 Indeling groepen: nominaal, opstroom, afstroom
In het huidige hoofdstuk vergelijken we drie groepen leerlingen die qua leerjaar nominaal
liepen (zie ook paragraaf 3.5). Voor deze leerlingen gold: (1) het onderwijstype in vo-4 is
lager dan het geadviseerde onderwijstype (afstroom), (2) het onderwijstype in vo-4 komt
overeen met het geadviseerde onderwijstype (nominaal) en (3) het onderwijstype in vo-4 is
hoger dan het geadviseerde onderwijstype (opstroom). In totaal vielen van de 2.545 leerlingen
339 leerlingen in de categorie afstroom en vielen 263 leerlingen in de categorie opstroom.
Door het relatief kleine aantal leerlingen waarover we in dit Hoofdstuk rapporteren, hebben
we p < ,05 als criterium aangehouden om resultaten significant te noemen.
4.2.2 Case-control matching
Om de leerlingen van de op- en afstroomgroep te matchen hebben we gebruikt gemaakt van
case-control matching. Kort samengevat, hebben we dat als volgt gedaan: de leerlingen zijn
gematcht op basis van de achtergrondkenmerken: sekse, SES en etnische herkomst. Dit
betekent dat voor elke leerling met bepaalde achtergrondkenmerken (bv. jongen,
opleidingsniveau ouders max. LBO, Westers) uit de afstroomgroep aselect 23 een vergelijkbare
leerling is gezocht uit de nominale groep met dezelfde achtergrondkenmerken. Ook voor elke
leerling uit de opstroomgroep is een vergelijkbare leerling gezocht uit de nominale groep.
Elke afstromer en opstromer is dus gekoppeld aan een nominale leerling met dezelfde
achtergrondkenmerken. Het voordeel van statistische matching is dat de
achtergrondkenmerken van de leerlingen niet meer in de analyses meegenomen hoeven
worden, waardoor de groepen die we willen vergelijken in zijn geheel (in plaats van
uitgesplitst naar allerlei achtergrondkenmerken) kunnen analyseren.
In de afstroomgroep zaten 339 leerlingen, van wie 187 (55,2%) jongens en 152 (44,8%)
meisjes. Wat betreft de etnische herkomst waren er 278 (82,0%) leerlingen met een Westerse
achtergrond en 61 (18,0%) leerlingen met een niet-Westerse achtergrond. De verdeling voor
de sociaaleconomische status was als volgt: van 113 (33,3%) leerlingen hadden de ouders
maximaal LBO afgerond, van 152 (44,8%) leerlingen hadden de ouders maximaal MBO
afgerond, en van 74 (21,8%) van de leerlingen hadden de ouders HBO/WO afgerond. Deze
leerlingen zijn op achtergrondkenmerken individueel gematcht aan 339 leerlingen uit de
23
Dat wil zeggen dat elke leerling uit de nominale groep evenveel kans heeft om geselecteerd te worden.
74