Overgangen en aansingen in et onderwijs

H5 De cognitieve ontwikkeling rondom de po-vo overgang
etnische herkomst zijn onafhankelijk van het onderwijstype dat leerlingen volgen. Het
hoofdeffect van etnische herkomst is significant (F (1, 2.125) = 16,36, p < ,001, partial η 2 =
,01), evenals het hoofdeffect van onderwijstype (F (3, 2.125) = 459,53, p < ,001, partial η 2 =
,39). Over de gehele linie hebben Westerse leerlingen hogere scores op begrijpend lezen dan
niet-Westerse leerlingen. Op de hogere onderwijstypen zijn uiteraard hogere scores behaald
op begrijpend lezen dan op de lagere onderwijstypen.
Leerlingen waarvan de ouders hoogopgeleid zijn hebben hogere scores behaald op de
toets begrijpend lezen dan leerlingen waarvan de ouders lager opgeleid zijn. De verschillen op
het vwo zijn relatief klein. Leerlingen waarvan de ouders maximaal LBO hebben afgerond
hebben gemiddeld een score van 88,27 behaald, terwijl leerlingen van wie de ouders
HBO/WO hebben afgerond een gemiddelde score van 90,20 hebben behaald. Het verschil
tussen de SES-categorieën is in het vmbo-bb/kb beduidend groter, waarbij leerlingen waarvan
de ouders maximaal LBO hebben afgerond duidelijk lager hebben gescoord dan leerlingen
van wie de ouders maximaal MBO of HBO/WO hebben afgerond. Uit de variantieanalyse
blijkt dat het interactie-effect niet statistisch significant is (p = ,129). Het effect van
onderwijstype is echter wel statistisch significant (F (3, 2.071) = 468,30, p < ,001, partial η 2 =
,40). Evenals het relatief kleine hoofdeffect van SES (F (2, 2.071) = 5,33, p = ,005, partial η 2
= ,01).
5.3.3 Verschillen tussen groepen leerlingen: wiskunde vo-3
Over de gehele linie hebben meisjes in de derde klas van het vo minder goed op de
wiskundetoets gepresteerd dan jongens (61,21 vs. 65,00) (zie Tabel 5.7). De verschillen in
gemiddelde scores tussen meisjes en jongens zijn relatief klein in het havo (5,3 punten) en in
het vmbo-gl/tl (5,4 punten). In het vmbo-bb/kb daarentegen hebben jongens duidelijk hoger
gescoord dan meisjes op de wiskundetoets (8,1 punten). Opvallend is dat de variantie in
wiskundescores afneemt als het onderwijstype hoger wordt. Oftewel, de standaarddeviaties
zijn groter in het vmbo-bb/kb in vergelijking met het vwo. Een twee-weg-variantieanalyse laat
zien dat het interactie-effect tussen sekse en onderwijstype niet significant is (p = ,139).
Oftewel, de effecten van sekse zijn dus onafhankelijk van het onderwijstype. De verschillen
tussen jongens en meisjes zijn statistisch significant (F (1, 2.386) = 130,95, p < ,001, partial
η 2 = ,05). Het hoofdeffect van onderwijstype is ook statistisch significant (F (3, 2.386) =
1.053,61, p < ,001, partial η 2 = ,57), wat inhoudt dat leerlingen in hogere onderwijstypen
gemiddeld uiteraard beter hebben gepresteerd op de wiskundetoets dan leerlingen in de lagere
onderwijstypen.
93