Overgangen en aansingen in et onderwijs

H2 Opzet van het onderzoek
populatiegewicht bepaald, wat een indicatie geeft van de leerlingpopulatie op een school. Het
populatiegewicht wordt als volgt berekend (Driessen et al., 2009, p. 4): De schoolscore wordt
berekend door het gewogen aantal leerlingen van een school (dus met verdiscontering van
hun wegingsfactor) te verminderen met 9% van het ongewogen aantal leerlingen en het
resultaat te delen door het ongewogen aantal leerlingen. De uitkomst van deze rekensom
wordt met 100 vermenigvuldigd. In het huidige rapport zijn drie categorieën
populatiegewichten onderscheiden: (1) 100-109, (2) 110-149 en (3) > 150.
2.2.6 Schoolkenmerken vo-scholen
De Bron-bestanden van het CBS bevatten geen schoolkenmerken van vo-scholen. Enkel is
aangegeven welke leerlingen op dezelfde vo-school zaten. 562 vo-scholen (d.w.z. vestigingen
van vo-instellingen) zijn opgenomen in het databestand. De leerlingaantallen variëren van 1
leerling per vo-school tot 194 leerlingen per vo-school. Deze aantallen zijn relatief laag,
doordat de dataverzameling gericht was op het langdurig volgen van leerlingen uit het po.
Deze leerlingen zijn uitgewaaierd over heel veel verschillende vo-scholen. Op 6 vo-scholen
zitten minimaal 100 leerlingen die vanuit de COOL 5-18 2007/2008 meting zijn gevolgd tot in
het vo. Daarnaast zitten op 134 vo-scholen tussen de 30 en 99 leerlingen die vanuit de
COOL 5-18 2007/2008 meting zijn gevolgd tot in het vo. Op de overige vo-scholen zitten
maximaal 30 leerlingen per vo-school (N = 422) in het bestand. Doordat van de vo-scholen
zelf geen schoolkenmerken bekend zijn, is geprobeerd een aantal schoolkenmerken te
reconstrueren aan de hand van de leerlingkenmerken van leerlingen op de betreffende voschool.
Een aantal opties is verkend en staat hieronder beschreven. Schoolkenmerken zoals
opstroom-, afstroom- en doubleermogelijkheden zijn in principe van toepassing op alle voscholen,
daarom is ervoor gekozen deze kenmerken hier niet verder toe te lichten. We richten
ons hier op de schoolkenmerken waarop de vo-scholen zouden kunnen verschillen en die we
op basis van de leerlingkenmerken kunnen proberen te reconstrueren, namelijk: de inrichting
van de onderbouw en het toelatingsbeleid van de vo-school.
Inrichting onderbouw. De eerste optie om iets te zeggen over de inrichting van de onderbouw
van vo-scholen betrof het reconstrueren van het onderwijsaanbod. Welke onderwijstypen
werden aangeboden kan alleen met enige zekerheid worden vastgesteld voor vo-scholen met
een groot aantal leerlingen in onze dataset. Bij de scholen met weinig leerlingen in onze
dataset kan het zijn dat onderwijstypen wel aangeboden werden, maar niet door leerlingen uit
onze dataset gevolgd werden. Wanneer we kijken naar vo-scholen met minimaal 100
leerlingen dan kunnen we slechts voor zes scholen bepalen welke onderwijstypen werden
aangeboden. Deze zes scholen boden allen meerdere onderwijstypen aan, bijvoorbeeld
verschillende vmbo-niveaus, havo en vwo en bijvoorbeeld zowel enkelvoudige klassen (bv.
vwo) als combinatieklassen (bv. havo/vwo). Op basis van deze gegevens konden we geen
zinvol onderscheid maken in het onderwijsaanbod van de vo-scholen. Daarom is een tweede
optie uitgewerkt, waarin we onderscheid maken tussen vo-scholen met en zonder brede
klassen. Met brede klassen doelen we hier op klassen waarin meer dan twee niveaus worden
aangeboden, bijvoorbeeld vmbo-tl/havo/vwo klassen. Dit onderscheid bleek vruchtbaarder.
31