Bijenplanten_web

ibesfamilie 101
Rode ribes (Ribes sanguineum)
Om een voorschot op het voorjaar te nemen worden vaak
wilgen- of Forsythia-takken op de vaas gezet. Takken van de
Rode ribes zijn daar niet zo geschikt voor, omdat de bladeren
bij het uitlopen een onaangename geur verspreiden. Toch heb
ik eens een paar takken uit mijn tuin naar binnen gehaald.
De knoppen staan op een kort steeltje. Het eenjarig hout is
roodbruin, het overige deel van de takken bruin. Na een paar
dagen verschenen aarzelend de bladeren en de bloemen.
Tot mijn verrassing waren de bloemen helderwit, hoewel
de takken afkomstig waren van een struik met helderrode
bloemen. Waarschijnlijk wordt in een later stadium de kleurstof
in de bloemen gevormd.
Uit Noord-Amerika
De Rode ribes behoort net als de Aalbes tot de Ribesfamilie
(Grossulariaceae) en heeft zijn oorsprong in het westen van
Noord-Amerika, waar de soort in 1787 werd ontdekt.
In 1826 begon men de struik in cultuur te nemen. Begin april
gaan zich de bladeren en bloemen tegelijkertijd ontwikkelen.
De bloemen staan in trossen in de bladoksels. De bloemen
zijn klokvormig met aan de rand vijf korte slippen, de eigenlijke
kroonbladen, en vijf groter gevormde slippen, de kelkbladen.
Wit stuifmeel
Bij gunstig weer worden de bloemen druk door honingbijen
bevlogen, meer voor de nectar dan voor het stuifmeel.
Omdat de bloemen klein zijn is de nectar, die bovenop het
vruchtbeginsel vrijkomt, gemakkelijk op te nemen. De bijen
blijven lang voor een bloemtros vliegen voordat ze er een
bezoek aan brengen. In de vroege morgen geven ze de voorkeur
aan de bloemen aan het einde van de tros. Daar zal op
dat moment wel de meeste nectar zijn te halen. Het stuifmeel
is wit. Hoewel de bloemen veel stuifmeel produceren, wordt
het spaarzaam door bijen verzameld. Soms zie je het stuifmeel
van de poten vallen. Kenmerkend voor de stuifmeelkorrels
is de dunnere wand rond de kiemopeningen, die door de
microscoop gezien lichter van kleur is dan de rest van het
oppervlak. Behalve de Honingbij zijn er in het voorjaar nog
vele andere soorten bijen op de Rode ribes te vinden.
Geringe vruchtzetting
In verhouding tot het aantal bloemen ontwikkelen zich maar
weinig bessen aan de struik. Ze hebben een zwartblauwe kleur.
In augustus zijn ze rijp en worden dan graag door lijsters
gegeten.
plaat 38. Rode ribes
A tak met bladeren en bloeiwijzen; B bloem; C kroonblad; D meeldraad;
E stuifmeelkorrel (periporaat); F stamper; G vruchten;
H tak met winterknoppen.