Bijenplanten_web

zeepboomfamilie 261
Gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus)
De Gewone esdoorn behoort tot het geslacht Esdoorn (Acer)
van de Zeepboomfamilie (Sapindaceae). Dit telt ongeveer
200 soorten, die voorkomen in gematigde streken en berggebieden
in de tropen.
Bladverliezende boom
De Gewone esdoorn is een bladverliezende boom die 30 meter
hoog en ruim 500 jaar oud kan worden. Hij is inheems in de
gebergten van Midden- en Zuid-Europa. De boom komt in
ons land algemeen voor en gedijt het beste op een voedselrijke,
kalkhoudende vochtige bodem. De boom heeft een brede
kroon met vijflobbige, kruisgewijs tegenoverstaande bladeren.
De bladrand is gezaagd.
Twee bloemtypen
Na het uitlopen van de bladeren staat de boom van april tot
juni in bloei. De geelgroene bloemen staan in eindelingse
trossen. In een tros komen twee bloemtypen voor: functioneel
mannelijke en functioneel vrouwelijke. In het eerste type is de
stamper rudimentair, in het andere zijn de meeldraden niet
volledig tot ontwikkeling gekomen. De bloemen hebben vijf
kelkbladen en vijf kroonbladen. Het aantal meeldraden is
meestal acht, soms meer. Het vruchtbeginsel is bovenstandig
en bevat twee zaadknoppen. Rond de stamper ligt op de bloembodem
een discus waarop het nectarium is gelegen. De afgescheiden
nectar verzamelt zich op de discus tussen de meeldraden.
Door de open ligging van het nectarium is het voor
de bijen niet moeilijk de nectar op te nemen. Het gemiddelde
suikergehalte van de nectar ligt tussen 37 en 46%. Vrouwelijke
bloemen geven meer nectar dan mannelijke. Bovendien is het
suikergehalte hoger. In de nectar komen de drie hoofdsuikers
saccharose, fructose en glucose in nagenoeg gelijke hoeveelheden
voor.
Vermeerdering
Gewone esdoorn vermeerdert zich door zaad. De vrucht is
een splitvrucht bestaande uit twee, soms drie, eenzadige
deelvruchten. De wand van elke deelvrucht is aan één zijde
vleugelvormig uitgegroeid. Meestal komen de deelvruchten
afzonderlijk los van de boom en kunnen door de vleugels
lang in de lucht blijven zweven en tot op grote afstand door
de wind worden verspreid. De zaden kiemen laat in het
voorjaar.
plaat 118. Gewone esdoorn
A blad en bloeiwijze; B functioneel mannelijke bloem; C functioneel
vrouwelijke bloem; D stuifmeelkorrel (tricolpaat): 1 polair aanzicht,
2 equatoriaal aanzicht; E vrucht.