Anlatı Bilimi Açısından Roman-Sinema Etkileşimi ... - Bilkent University

More documents

Recommendations

Info

GİRİŞ PERDEDEKİ ROMAN Edebiyat ve sinema yapıtları kurgusal bir dünya yaratarak okuyucu ve izleyiciyi bu dünyanın içine çekerler. Edebiyat yapıtları, okuma edimi yoluyla zihinde imgesel bir canlandırma oluştururken, sinema görsel ve işitsel algılarla yaratılmış bir dünyaya katılımı sağlar. Sinema ve edebiyat yapıtları, çok farklı yapıları olmasına karşın, kurgusal nitelikleri ve içerdikleri anlatı teknikleri açısından paralellikler sergilerler. Sinema en genç sanat dalı olduğu için diğer sanat dallarından çok etkilenmiştir. Fakat bu durum, tek taraflı bir egemenlik ilişkisine dönüşmemiştir. Yedinci sanat olan sinema, müzik, dans, resim, tiyatro, edebiyat gibi sanatlardan parçalar taşımanın ötesine geçerek kendi estetik yapısını oluşturmuştur ve bu ilişkiyi bir etkileşime dönüştürmüştür. Edebiyat-sinema ilişkisinde sinema, daha çok, senaryo sıkıntısını edebiyattan beslenerek gidermeye çalışmıştır. Gerek dünya sinemasında, gerekse Türk sinemasında birçok roman, öykü ve tiyatro eseri sinemaya uyarlanmıştır. Dostoyevski, Flaubert, Hemingway, Melville, Nabokov, Proust, Stendhal ve Tolstoy 1
gibi birçok ünlü yazarın romanları beyaz perdeye aktarılmıştır. Türk sineması da aynı eğilimi göstermiş ve Halide Edib-Adıvar’dan Peride Celâl’e, Hüseyin Rahmi Gürpınar’dan Reşat Nuri Güntekin’e,Yaşar Kemal’den Fakir Baykurt’a birçok yazarın yapıtları filme çekilmiştir. Aynı yapıtın romanını okuyup filmini izleyenler sürekli olarak bir karşılaştırma yapma gereksinimi içinde olmuşlardır. Bu karşılaştırmalar sonucunda farklı uyarlama türleri olduğu ortaya çıkmıştır. Cemal Aykın, “Batı Toplumlarında Roman ve Sinema İlişkileri II” başlıklı yazısında uyarlamada üç ayrı tutumun göze çarptığını belirtir: İlki romanın, sinema yararına bir “senaryo hammaddesi” olarak kullanılmasıdır. Bu türü, ilkel bir anlayış olarak yorumlayan Aykın, bu uyarlamalarda, romanın temel niteliklerinin değiştiğini ve gerçek bildirisinin yitirildiğini vurgular. İkinci yol ise, sinemasal anlatım olanaklarını hesaba katmadan romanın bire bir uyarlanmasıdır. Burada roman, sinemaya egemen kılınmakta, romana sadık kalmak adına sinema kuralları dışına çıkılarak sinema sanatının etki gücü yitirilmektedir. Üçüncü uyarlama yöntemi ise romanı, sinema dilinde yeniden yaratmaktır. Burada hedef, romanın konusunu almanın ötesinde romanın ruhunu, anlatım tekniklerini ve yapısını yeniden yaratımla sinemaya aktarmaktır (495-96). Sanatsal yaratıcılığı destekleyen ve romanın temel yapısını koruyarak sinemasal anlatımla yeniden yaratılmasına izin veren bu yaklaşım, en başarılı uyarlama yöntemidir. Sinema edebiyattan öyküler almanın yanında çeşitli anlatım olanaklarını da almıştır. Cemal Aykın, “Batı Toplumlarında Roman ve Sinema İlişkileri II” adlı makalesinde sinemanın edebiyattan aldıklarını şöyle özetliyor: [A]ynı bakış (kamera) açısından çeşitli alan derinliklerinde betimlemelerin (çekimlerin) zincirlenişi, betimleme açısının (alıcının) 2
Page 1 and 2: Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve So
Page 3 and 4: Bu tezi okuduğumu, kapsam ve nitel
Page 5 and 6: ABSTRACT THE INTERACTION BETWEEN TH
Page 7 and 8: İÇİNDEKİLER v sayfa Özet . . .
Page 9: LİSTELER Tablo 1: Anlatı zamanıy
Page 13 and 14: (dècoupage) ve kurgu (montage) yö
Page 15 and 16: Tezimin örneklemi olarak çok say
Page 17 and 18: tarafından bir kitap hazırlanır.
Page 19 and 20: Anayurt Oteli’ne getirilen olumsu
Page 21 and 22: yer verdiğini belirtir (214). Bu
Page 23 and 24: yönetmendir. 2 Kasım 2001 tarihin
Page 25 and 26: çalışmada onların incelemelerin
Page 27 and 28: dayattığı kaçınılmaz bir dön
Page 29 and 30: zamana bağlı olarak yapılmışt
Page 31 and 32: motifler bütünü biçiminde belir
Page 33 and 34: koşullarının yaratılması birç
Page 35 and 36: kapadı. Geçmiş yılların defter
Page 37 and 38: geriye dönüş hiç kullanılmamı
Page 39 and 40: gelen kadın ile zaman zaman fotoğ
Page 41 and 42: 1) Giriş: Yaklaşık 124 yıl, 9,5
Page 43 and 44: hesaplamalarda kesin sonuçlar elde
Page 45 and 46: zamanlılık yaratabilirler” (Hen
Page 47 and 48: tabloda da betimlemenin anlatı ve
Page 49 and 50: müşteriler, ortalıkçı kadın,
Page 51 and 52: şeyleri bu eksiltiler sayesinde il
Page 53 and 54: sahnelerle işlevsel olarak bağlan
Page 55 and 56: BÖLÜM II GÖREN KİM? KONUŞAN K
Page 57 and 58: mı ne yapmış olur? Benzemek iste
Page 59 and 60: şöyle ortaya koyar: Bir yapıtta
Page 61 and 62:
iletilir ve böylece mesafe en az d
Page 63 and 64:
yoğun olarak kullanılmasında Yus
Page 65 and 66:
ve onun düşünceleri okuyucuya il
Page 67 and 68:
Genette’in “ses”i şöyle yor
Page 69 and 70:
Dışöyküsel (extradiegetic) anla
Page 71 and 72:
öykünün, filmdeki bir karakter t
Page 73 and 74:
SONUÇ Günümüzde sinema ve edebi
Page 75 and 76:
1) Romanda anlatı zamanı 22 gün,
Page 77 and 78:
hangi kurgu tekniklerinin kullanıl
Page 79 and 80:
İçöyküsel: Intradiegetic İçse
Page 81:
EK C 72
Page 84 and 85:
Resim 2 : Gecikmeli Ankara Treniyle
Page 86 and 87:
Resim 4: Ortalıkçı Kadın 77
Page 88 and 89:
——. “‘Anayurt Oteli’ İç
Page 90 and 91:
Jahn, Manfred. “Narratology: A Gu
Page 92:
ÖZGEÇMİŞ Reyhan Tutumlu, 1975 y
show all

Anlatı Bilimi Açısından Roman-Sinema Etkileşimi ... - Bilkent University

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?