Anlatı Bilimi Açısından Roman-Sinema Etkileşimi ... - Bilkent University

More documents

Recommendations

Info

BÖLÜM I ZAMANIN İZİNDE İlk çağlardan bu yana zaman kavramı üzerinde düşünen, kuramlar geliştirerek zamanı tanımlamaya çalışan birçok felsefeci, bilim adamı ve sanatçı vardır. Roman- sinema ilişkisi bağlamında bizim için önemli olan, modern zaman algısı ve Henri Bergson’un zamanı yeniden yorumlayarak ortaya koyduğu düşüncelerdir. Jale Parla, Don Kişot’tan Bugüne Roman başlıklı kitabında Bergson’un “la durée” fikriyle modernist roman pratiği arasında çok sıkı bir bağ olduğunu vurgular ve şunları belirtir: Bergson ekolüne göre, insan aklı (intellect) sürekli değişim içindeki bir dünyada etkinlik göstermeyi olanaklı kılar. Ama insanın bu yeteneği ancak kuru akılcılıktan sıyrılıp sezginin (intuition) öne çıkarılmasıyla, hatta sezgiye teslim olmakla ortaya çıkar. Bu fikir modernist romanda gerek kişileştirmede gerekse zaman kurgulanmasında önemli yeniliklere esin kaynağı olmuştur. (264) Modern yaşamla birlikte zaman, sürekli ve bir bütün olarak değil, parçalanmış olarak algılanmaya başlanmıştır. Bu, modern yaşamın insanlara 17
dayattığı kaçınılmaz bir dönüşümdür. Arnold Hauser’in Sanatın Toplumsal Tarihi adlı yapıtında belirttiğine göre, Bergson’un temel öğesi eşzamanlılık, doğal ilkesi ise dünyasal öğenin uzaysallaştırılması olan yeni zaman kavramı, modern sanatın temelini oluşturan tüm doku şeritlerini birleştirmektedir (412). Yaşamımızda aynı anda birçok olayla yüz yüze geliriz. Romanlarda da aynı anda oluşan bu olaylar eşzamanlı olarak aktarılmaya başlanır ve zamanın bütünlüğü parçalanır. Dolayısıyla, kronolojik olmayan bir zaman dizgesi gözlemlenir. Buna, Proust ve Joyce’un yapıtları örnek olarak gösterilebilir. “Modern romanı eski romandan kesinlikle ayıran bu özellik [eşzamanlılık], sinematografik etkilerin hemen tümünden de sorumludur” (Hauser 416). Modern romanla sinemanın temelinde aynı zamansal algılayış bulunsa da doğal olarak iki sanatta zaman kullanımı açısından farklılıklar vardır. Romanla film arasındaki temel farklılıklardan biri öncelikli olarak romanın zamana, filmin ise mekâna dayalı olmasıdır. Yalçın Demir, “Film Niçin Zaman ve Mekan Sanatıdır?” başlıklı yazısında George Bluestone’un şu sözlerini aktarır: “[R]oman mekanı zaman içinde bir noktadan diğerine giderek anlatır; film ise zamanı mekan içinde bir noktadan diğerine giderek anlatır” (16). Romanda zaman, filmde mekân önceliklidir. Gérard Genette de Narrative Discourse (Anlatı Söylemi) adlı kitabında, romanda mekâna göre zamanın daha önemli olduğunu şöyle belirtir: Size bir öyküyü nerede geçtiğini ve bu yerin öyküyü anlattığım yerden uzak ya da yakın olduğunu belirtmeksizin gayet güzel anlatabilirim; ancak öyküyü, anlatım edimime ilişkin bir zamana yerleştirmem hemen hemen olanaksızdır, çünkü öyküyü mutlaka şimdiki, geçmiş ya da gelecek zamanlardan birinde anlatmalıyım. Anlatım kertesinin zamansal belirlenmesinin uzamsal belirlenmesinden açıkça daha 18
Page 1 and 2: Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve So
Page 3 and 4: Bu tezi okuduğumu, kapsam ve nitel
Page 5 and 6: ABSTRACT THE INTERACTION BETWEEN TH
Page 7 and 8: İÇİNDEKİLER v sayfa Özet . . .
Page 9 and 10: LİSTELER Tablo 1: Anlatı zamanıy
Page 11 and 12: gibi birçok ünlü yazarın romanl
Page 13 and 14: (dècoupage) ve kurgu (montage) yö
Page 15 and 16: Tezimin örneklemi olarak çok say
Page 17 and 18: tarafından bir kitap hazırlanır.
Page 19 and 20: Anayurt Oteli’ne getirilen olumsu
Page 21 and 22: yer verdiğini belirtir (214). Bu
Page 23 and 24: yönetmendir. 2 Kasım 2001 tarihin
Page 25: çalışmada onların incelemelerin
Page 29 and 30: zamana bağlı olarak yapılmışt
Page 31 and 32: motifler bütünü biçiminde belir
Page 33 and 34: koşullarının yaratılması birç
Page 35 and 36: kapadı. Geçmiş yılların defter
Page 37 and 38: geriye dönüş hiç kullanılmamı
Page 39 and 40: gelen kadın ile zaman zaman fotoğ
Page 41 and 42: 1) Giriş: Yaklaşık 124 yıl, 9,5
Page 43 and 44: hesaplamalarda kesin sonuçlar elde
Page 45 and 46: zamanlılık yaratabilirler” (Hen
Page 47 and 48: tabloda da betimlemenin anlatı ve
Page 49 and 50: müşteriler, ortalıkçı kadın,
Page 51 and 52: şeyleri bu eksiltiler sayesinde il
Page 53 and 54: sahnelerle işlevsel olarak bağlan
Page 55 and 56: BÖLÜM II GÖREN KİM? KONUŞAN K
Page 57 and 58: mı ne yapmış olur? Benzemek iste
Page 59 and 60: şöyle ortaya koyar: Bir yapıtta
Page 61 and 62: iletilir ve böylece mesafe en az d
Page 63 and 64: yoğun olarak kullanılmasında Yus
Page 65 and 66: ve onun düşünceleri okuyucuya il
Page 67 and 68: Genette’in “ses”i şöyle yor
Page 69 and 70: Dışöyküsel (extradiegetic) anla
Page 71 and 72: öykünün, filmdeki bir karakter t
Page 73 and 74: SONUÇ Günümüzde sinema ve edebi
Page 75 and 76: 1) Romanda anlatı zamanı 22 gün,
Page 77 and 78:
hangi kurgu tekniklerinin kullanıl
Page 79 and 80:
İçöyküsel: Intradiegetic İçse
Page 81:
EK C 72
Page 84 and 85:
Resim 2 : Gecikmeli Ankara Treniyle
Page 86 and 87:
Resim 4: Ortalıkçı Kadın 77
Page 88 and 89:
——. “‘Anayurt Oteli’ İç
Page 90 and 91:
Jahn, Manfred. “Narratology: A Gu
Page 92:
ÖZGEÇMİŞ Reyhan Tutumlu, 1975 y
show all

Anlatı Bilimi Açısından Roman-Sinema Etkileşimi ... - Bilkent University

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?