Anlatı Bilimi Açısından Roman-Sinema Etkileşimi ... - Bilkent University

koşullarının yaratılması birçok ek yük getirecektir. Kavur, ilk nedenin daha ağır
bastığını özellikle belirtir. Filmde bunun dışında, Zebercet’in yaşında da değişiklik
yapılmıştır. Zebercet’in doğum tarihi 28 Kasım 1950 olarak verilir. Zebercet’in yaşı
romanda 33, filmde 36’dır.
Romanda öykü zamanı bazen yaklaşık olarak bazen de tam olarak
hesaplanabilmektedir. Keçeci ailesinin ve Zebercet’in geçmişi geriye dönüşlerle
anlatılır. Romanda en eski tarih olarak otelin yapıldığı 1839 yılına kadar geri
dönüldüğüne göre (11), öykü zamanının yaklaşık olarak 124 yıl olduğunu
söyleyebiliriz.
Gérard Genette’in oluşturduğu kategorilerden “sıra”, düz kronolojiyi ve
kronolojiden sapmaları (anachronies) içerir ve öykü zamanı ile anlatı zamanı
arasındaki ilişki bu ayrım aracılığıyla ortaya konulur. “Sıra” incelemesinin nasıl
yapıldığını Anayurt Oteli romanından seçtiğimiz küçük bir bölüm üzerinde
gösterebiliriz:
Salonun ışıkları yandı [A]; odaya girdi [B]. Salı gecesi menteşeleri
yağlamıştı [C]. Dün gece çok az kalmıştı odada [D]; havluya
yaklaşırken dönüp çıkmıştı [E]. Yürüdü [F]; yatağın yanında başucu
masasının önünde durdu [G]. O gece şuracıkta yatağın kıyısında
oturuyordu kadın: kara kazağı, iri yuvarlaklı gümüş kolyesi [H]. (37)
Olayların metin içindeki akışı A, B, C..., kronolojik sıra ise 1, 2, 3... şeklinde
gösterilmektedir. Buna göre yukarıdaki metin sırasıyla A, B, C, D, E, F, G, H olmak
üzere sekiz bölüme ayrılırken, zamansal olarak ise 4, 5, 2, 3, 3, 6, 7, 1 sırasında yedi
bölüm bulunmaktadır. Bu diziliş bize öykü zamanında kronolojiden sapmalar
olduğunu göstermektedir. İki sıralamayı bütünleştirerek anlatının düzenini şöyle
gösterebiliriz: A4-B5-C2-D3-E3-F6-G7-H1. Bu cümleler, romanın “Perşembe”
24