Anlatı Bilimi Açısından Roman-Sinema Etkileşimi ... - Bilkent University

tabloda da betimlemenin anlatı ve öykü zamanıyla ilişkisi görülmektedir.
A.Z.
Anlatının Hızı
Ö.Z.
Konu
Betimleme
Tablo 2: Betimlemede anlatı hızı (Ricardou 599)
Tablo 2’de bu metinde kullandığım terminolojiyi sürdürmek için “öyküleme zamanı”
kavramını “anlatı zamanı”, “öykünün hızı” kavramını da “anlatı hızı” olarak
değiştirdim. Burada anlatılarda yer alan betimlemelerin anlatı zamanında belli bir
süre alırken, öykü zamanında bir duraklamaya neden olduğu gösterilmektedir. Öykü
zamanında bir ilerleme olmaz ve konu betimlemenin başladığı noktaya geri döner.
Betimleyici duraklamalarla Anayurt Oteli’nde sık karşılaşırız. Kişiler ve
mekânlar bize zaman durdurularak anlatılır. Ortalıkçı kadının betimlendiği şu
satırlar bunun en belirgin örneğidir: “Saçları kumral, gözleri koyu mavi. Yüzü uzun,
burnunun ucu kalkık, ağzı büyükçe, biraz dişlek, dudakları kalın. Orta boylu, balık
etinde; bacakları eğri” (14). Diğer yandan anlatılardaki her betimlemenin bir
duraklama olmadığı da unutulmamalıdır. Betimlemeler bir eylemle de okuyucuya
aktarılabilir. Anayurt Oteli’ndeki şu cümle duraklamanın olmadığı betimlemeye iyi
bir örnek oluşturur:
Batağa Saplanma
Yarım saat sonra, erkek giysileri satan bir mağazada yakışıklı, genç
bir satıcının biraz alaylı, gülümsemeli yardımıyla seçtiği bir kara
pantolonu, yakası kapalı açık mavi kazağı, üç düğmeli kara ceketi
38