Anlatı Bilimi Açısından Roman-Sinema Etkileşimi ... - Bilkent University

öykü, bir karakterin bakış açısından anlatılıyorsa, sabit odaklanma, birden fazla
karakterin bakış açısı arasında gidip geliyorsa, değişken odaklanma, aynı olay farklı
karakterlerin bakış açısına göre birkaç kez anlatılıyorsa, çok katlı odaklanma
oluşmaktadır (189-90). İçsel odaklanmada daha çok üçüncü tekil kişi adılı kullanan
bir anlatıcıyla karşılaşırız. Bir karakterin bakış açısından anlatmanın, olayları o
kişinin anlattığı anlamına gelmediğini unutmamız gerekir.
Genette’in sınıflandırmasındaki son odaklanma çeşidi olan dışsal
odaklanmada karakterin duyguları ve düşünceleri bilinememektedir (190). Anlatıcı,
olayları dışarıdan gözlemleyen bir kişi gibi nesnel bir şekilde anlatır.
Genette, bu sınıflandırmada yer alan odaklanmamış anlatılarla değişken
odaklı anlatıları birbirinden ayırmanın güç olduğunu vurgular (192). Ayrıca bir
anlatıda bütün bu odaklanma türlerinin bir arada yer alabileceğini belirtmemiz
gerekir.
Anayurt Oteli romanında iki tür odaklanmayla karşılaşmaktayız. Gecikmeli
Ankara treniyle gelen kadının dış görünüşünün betimlendiği şu cümlelerde dışsal
odaklanma görülmektedir: “Yirmi altı yaşlarında. Uzunca boylu, göğüslü. Saçları,
gözleri kara; kirpikleri uzun, kaşları biraz alınmış. Burnu sivri, dudakları ince. Yüzü
gergin, esmer” (16). Dışarıdan bir kişi, gecikmeli Ankara treniyle gelen kadını nasıl
görüyorsa, burada da öyle anlatılmaktadır. Anayurt Oteli’nde içsel odaklanma da
görülmektedir:
Bilemiyorum nedensiz olamaz mı ağır bir söz söylemek vurmak ya da
konuşmamak vurmamak birşeyler uydurmamı istiyor yaptığımı
yasaların daracık bir bölümüne sığdırmak nasıl da Emekli Subay’a
benziyor tuhaf kızını ya da karısını boğsaydı... (özgün vurgu 75)
Bilinç akışı tekniğinin kullanıldığı bu satırlarda Zebercet’in bakış açısı yansıtılmakta
55