van gölü hidrolojisi ve kirliliği konferansı bildiri kitabı

Van Gölü Hidrolojisi ve Kirliliği Konferansı, 21-22 Ağustos 2008, DSİ XVII. Bölge Müdürlüğü, Van.Fe gibi), toksik olan birçok metaller ise (Pb, Cd, Ni, Cu, Hg, As, Co, Mn, Zn gibi), yakıtlar,endüstriyel atıklar ve evsel atıklar yolu ile suları kirletmektedir. (Kor, 1974)Yapılan çalışmalar, ağır metallerin zihinsel ve nörolojik fonksiyonları, nörotransmitter üretimive kullanımını ile muhtelif hormonal faaliyetleri etkileyerek insan davranışlarını doğrudanetkilediğini ortaya koymuştur. Toksik metallerin çalışmasını etkilediği sistemler: kan vedolaşım sistemi,toksin atma sistemleri (bağırsaklar, karaciğer, böbrekler, cilt), hormonalsistem, enerji üretim sistemleri, enzimler, mide-bağırsak, bağışıklık, sinir ve üretim sistemleri,boşaltım sistemidir.Üst Gastrointestinal (Gİ) sistem (özefagus ve mide) kanserleri (Ca) tüm dünyada önemli birmorbidite ve mortalite nedenidir. Özefagus ve mide kanserleri ülkemizin Doğu Anadolubölgesinde (Van, Erzurum vs. komşu iller) en sık görülen ve yüksek oranda ölüme nedenolan kanserlerdir. Van yöresinde erkeklerde Mide Ca birinci, Özefagus Ca ikinci; kadınlardaise Özefagus Ca ikinci, Mide Ca üçüncü sıradadır. Van yöresinde Özefagus ve MideCa’lerinin toplam endoskopik prevalansı araştırmalarımızda % 13.5 (% 6 ve % 7.5)bulunmuştur ve her 7 üst endoskopinin birinde özefagus veya mide Ca teşhis edilmektedir.Busonuçlar Türkiye’de en yüksek değerlerdir. (Türkdoğan vd.)Topraktaki eser elementlerin toplam miktarının tayini için çözücü olarak derişik nitrik asit,hidroklorik asit ve kral suyu kullanılmaktadır (Khan vd., 1983, Hinds vd., 1985, Jackson vd.,1983). Bu çözünürleştirme tekniklerinden en uygununun kral suyu (KS) ile çözünürleştirmetekniği olduğu bildirilmiştir (Berrow vd., 1983). Elementlerin analizleri için değişik ölçmemetotları geliştirilmiştir. Her metodun kendine has belirli özellikleri vardır. Her bir metottanumunenin analize hazırlanması ve metodun o elemente duyarlılığı farklıdır. Analiz tekniğiaçısından, bir ortamda elementin ppm (µg/g) mertebesinde veya daha az oranda bulunmasıhaline denilen eser elementlerin, analizleri numune matriksinin anorganik veya organikoluşuna göre farklı şekillerde ele alınır. Bu iki numune arasındaki en önemli fark, numunemaddesinin analize hazırlanması aşamasındadır.Analitik kimyada eser element tayini yapılırken klasik ve aletli metotlar kullanılır. Genelliklekalitatif analiz klasik metodlarla, kantitatif analiz ise aletli metotlarla yapılmaktadır. Aletlimetotlarla element analizi, elementin çeşitli özelliklerinin ölçülmesi esasına dayanır. Eserelement tayininde genellikle Atomik Absorpsiyon Spektroskopisi (AAS) kullanılır. BunlardanFAAS ve GFAAS en çok kullanılan aletli ölçme metotlarıdır (Cresser vd., 1986, Baucells vd.,1985).2. MATERYAL VE METODVan şehir merkezi ve yakın civarından geçerek Van Gölü’ne ulaşan akarsuların ve buakarsuların geçtiği yerlerde oluşan çamurların bazı ağır metal içeriklerini tayin etmek için 13merkezden (boyalar cami yanı, akköprü deresi, ağır sanayi 1. giriş, şehir kanalizasyonuarıtma tesisi, organize sanayi girişi (morali deresi), ziraat meslek yanı (karasu deresi), YYÜ.Sosyal tesisler yanı, iskele (akköprü deresi sonu), Van kalesi, şamran kanalı (İpek yoluköprüsü girişi), şamran kanalı (Yerleşim yeri çıkışı), hidroelektrik (Edremit), Tokikanalizasyon çıkışı (Edremit) su ve toprak örnekleri alındı.Su örneklerinden 1’er litre alınarak düşük sıcaklıkta buharlaştırıldı. Mavi bant süzgeç kağıdıile süzülerek hacim 100 mL’ye ayarlandı. Elde edilen örneklerin ağır metal içerikleri okundu.Toprak örnekleri açık havada kurutuldu ve öğütüldü. 200 mech’lik elekten elendikten sonraetüvde tekrar kurutuldu. Örneklerden 1’er gram alınarak 100 mL’lik beherlere konuldu.123