van gölü hidrolojisi ve kirliliği konferansı bildiri kitabı

Van Gölü Hidrolojisi ve Kirliliği Konferansı, 21-22 Ağustos 2008, DSİ XVII. Bölge Müdürlüğü, Van. İnsanların pestisitlerden dolaylı olarak etkilenmeleri ilaçlanmış besinleri tüketenhayvanların et, süt ve yumurta gibi ürünlerinin tüketilmesi yoluyla olmaktadır. Bu durumdiğer canlılar için de geçerlidir (II. Tarım Şurası III. Komisyon Raporu, 1997). Besin zinciri yoluyla aktarılan ilaç kalıntıları bu besin zincirinin sonunda yüksekkonsantrasyona ulaşabilmekte ve özellikle yabani hayatı önemli ölçüde etkilemektedir.Bunların sonucunda doğal yaşama ortamı bozulmakta, bazı türler yok olurken, bazı türlerde önemli zararlara uğramakta ve doğal denge bozulmaktadır (II. Tarım Şurası III.Komisyon Raporu, 1997). Parazitoit ve predatör adı verilen yararlı organizmalar da, ilaçlardan doğrudan ve dolaylıolarak etkilenmektedir. Bunlar zararlı olanlara nazaran ilaçlara daha hassas olduğu için,bilinçsiz ilaç uygulamaları sonucunda genellikle yok olurlar. Yoğun ve/veya yanlış pestisit uygulamaları doğal dengeyi bozmakta toprak, su ve havakirliliğine neden olmaktadır (II.Tarım Şurası III.Komisyon Raporu, 1997). Su kaynaklarına bulaşan ot öldürücüler, "metebolizmayı etkileyen ve hayvanlar içinzehirli olanlar ile "bitkilerin gelişimini düzenleyenler" olarak iki grupta toplanabilir.Bunların en önemlisi sodyum arsenittir. Mantar öldürücü olarak kullanılan civalıbileşikler de kısmen sulara karışmaktadır. Pentaklorofenol ve türevlerinin toprakta veyaorganik maddedeki tepkime yatkınlığı, sudan kaynaklanan çiftlik hayvanızehirlenmesinin yanında çok daha fazladır (Özdemir, 2005). Pestisitlerin yapısında yer alan bakır iyonları, su kaynakları açısından çok tehlikelidir. Azmiktarda bakır iyonunun su kaynaklarına salınması su kaynağının kalitesini ortadankaldırmakta, su kaynaklarında yaşayan canlıların enzim aktivitesini engellemekte,organların normal çalışmasını bozmaktadır. Ayrıca bakır iyonu balıklarda ve sucanlılarında uzun süre kalabilmektedir. Civalı bileşikler bütün canlılar için toksik özelliğesahiptir (TMMOB 2. Su Politikaları Kongresi, 2008).Pestisitlerin öncelikle bilinçli bir şekilde kullanımı amaçlanmalıdır. Ayrıca ürünler üzerindeve çevredeki kalıntı miktarlarının incelenmesi ve takibi gerekmektedir. Halk sağlığınınkorunması ve ihraç edilen ürünlerin, pestisit kalıntıları neden gösterilerek geri çevrilmemesiiçin; bu ürünler pestisit kalıntıları yönünden kontrol edilmeli, fazla kalıntı bırakan ilaçlaryerine, kalıntı riski az olan pestisitlerin kullanımına yönelinmelidir. Pestisit ruhsatlandırmasıbilinçli yapılmalıdır (Teknik talimatlarda bazı ürün veya ürün grupları (çay, tütün, zeytin,fındık vb.) ile bazı önemli konular için (seralar ve tarla şartları, süs bitkileri vb.) temeluygulama prensipleri açıkça ortaya konulmalıdır. Su kaynaklarının korunmasına daha fazlaözen gösterilmelidir. Ayrıca, pestisitlerin faydalı organizmalara olan yan etkilerine önemverilmeli ve bu amaçla hazırlanan metotlar çerçevesinde ülkemizde yapılan denemeler ruhsatdosyasına eklenmelidir (II. Tarım Şurası III. Komisyon Raporu, 1997).8. SONUÇEndüstri devrimiyle tüm canlılarda olduğu gibi insan yaşamı da risk altına girmişbulunmaktadır. Bu risklerin tamamen ortadan kaldırılması mümkün görülmemektedir. Ancakbu etkiler kontrol altına alınarak geleceğimizi güvene alabiliriz. Bunun için doğal ortamlarınkorunması gerekmektedir.160