Van Gölü Hidrolojisi <strong>ve</strong> Kirliliği Konferansı, 21-22 Ağustos 2008, DSİ XVII. Bölge Müdürlüğü, Van.Naumova, Y., Offenberg, J.H., Eisenreich, S.J., Meng, O., Polidori, A., Turpin, B.J. Clifford,P.W., Morandi, M.T., Colome, S.D., Stock, T.H., Winer, A.M., Alimokhtari, S. Kwon,J., Maberti, S., Shendell, D., Jones, J., Farrar, C. 2003. Gas/Particle Distribution ofpolycyclic aromatic hydrocarbons in coupled outdoor/ındoor atmospheres.Atmospheric Environment, 37:703-719.Odabaşı, M., Sofuoğlu, A., Vardar, N., Taşdemir, Y., Holsen, T.M., 1999. Measurement ofPAH dry deposition and air-water exchange of polycyclic aromatic hydrocarbons withthe water surface sampler. Environmental Science and Technology, 33:426-434.Park, J.S., Wade, T.L., Sweet, S. 2001. Atmospheric deposition of organochlorinecontaminants to Gal<strong>ve</strong>ston Bay, Texas. Atmospheric Environment, 35:3315-3324.Park, J.S., Wade, T.L., Sweet, S.T. 2002. Atmospheric deposition of PAHs, PCBs andorganochlorine pesticides to Corpus Christi Bay, Texas. Atmospheric Environment,36:1707-1720.Simcik, M.F., Zhang, H., Eisenreich, S.J. and Franz, T.P., 1997. Urban contamination of theChicago/Lake Michigan atmosphere by PCBs and PAHs during AEOLOS.Environmental Science and Technology, 31:2141–2147.Taşdemir, Y., 1997. Modification and evaluation of water surface sampler to ın<strong>ve</strong>stigatethedry deposition and air-water exchange of polychlorinated biphenyls (PCBs).Doktora Tezi, Illinois Institiute of Technology, Chicago, IL, ABD.Taşdemir, Y., Odabaşı, M., Holsen, T.M. 2005. Measurement of vapor phase deposition ofpolychlorinated biphenyls (PCBs) using a water surface sampler. AtmosphericEnvironment, 39: 885-897.155
Van Gölü Hidrolojisi <strong>ve</strong> Kirliliği Konferansı, 21-22 Ağustos 2008, DSİ XVII. Bölge Müdürlüğü, Van.VAN İLİNDE TARIM İLACI KULLANIMI VE VAN GÖLÜNE OLASIETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİUsage of Agricultural Chemicals and Assessment of Possible Effects on Lake VanŞükrü ASLAN 1 , Burhanettin GÜRBÜZ 2 , Fehiman ÇİNER 31 Cumhuriyet Üni<strong>ve</strong>rsitesi Çevre Mühendiliği Bölümü, 58140, Sivas2 Tarım <strong>ve</strong> Köy İşleri Bakanlığı, Sivas İl Kontrol Laboratuar Müdürlüğü, Sivas3 Pamukkale Üni<strong>ve</strong>rsitesi Çevre Mühendisliği Bölümü, Kınıklı, 20070, DenizliÖZ: Su kaynaklarının kirlenmesi <strong>ve</strong> kaliteli su kaynaklarının gün geçtikçe azalmasıgünümüzün en önemli çevresel problemidir. Hızla artan nüfusun beslenme gereksinimlerinikarşılamak için tarımsal üretimin arttırılması <strong>ve</strong> dolayısıyla gübre <strong>ve</strong> pestisitlerin kullanılmasıkaçınılmaz olmaktadır. Birçok araştırma tarımsal amaçlı kullanılan kimyasalların yeraltı <strong>ve</strong>yüzeysel su kaynaklarını kirlettiğini göstermektedir. Bu çalışmada Van İli’nde tarımsalkimyasalların kullanımı <strong>ve</strong> Van Göl’üne olası etkileri değerlendirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Pestisit, gübre, su kirlenmesiABSTRACT: The potential for surface and groundwater contamination by agriculturalchemicals exists in many regions of the world. Modern agricultural methods include theextensi<strong>ve</strong> use of a wide range of fertilizers and pesticides. Aquatic environments areparticularly more affected because chemicals applied to land-based agriculture systems aree<strong>ve</strong>ntually carried into water bodies, through surface runoff, ri<strong>ve</strong>rs, and groundwater flow.The aim of this study is to gi<strong>ve</strong> information on the usage of agricultural chemicals (pesticidesand fertilizers) in Van City and assessment of possible effects on Van Lake.Keywords: Pesticides, fertilizers, water pollution1.GİRİŞGöl gibi durgun su ortamlarının korunmasında biyolojik faktörler yanında, kimyasal kirlilikparametrelerininde kontrol edilmesi hedeflenmektedir. Günümüzde, çevre sağlığı içinatıksuların, alıcı ortamın özümleme seviyesine kadar arıtılması <strong>ve</strong> daha sonra deşarjı uygungörülmektedir. Bu yasalarca da zorunluluk arz etmektedir. Bu sayede alıcı ortamda çeşitlikimyasal <strong>ve</strong> biyolojik reaksiyonlarla birikmeden kaynaklı kirlenme önlenebilmektedir. Atıksuiçeriğinde bulunan <strong>ve</strong> alıcı ortam deşarj koşullarına kadar giderilmesi gereken en önemlikirleticilerden birisi de, tarımsal faaliyetlerden kaynaklanan, gübre <strong>ve</strong> pestisit oluşturmaktadır.Özellikle ötrofikasyonu önlemek için gübreler, besin zincirinin bozulmasının önlenmesi içinise pestisitler dikkatle ele alınmalıdır. Gübre, tarım alanlarının <strong>ve</strong>rimliliğinin arttırılmasında,pestisit ise tarım zararlıları ile mücadelede kullanılmaktadır.Van ilinde gübre <strong>ve</strong> pestisitlerin kullanımı yıldan yıla artış göstermektedir. Bu ise zaten birtehdit altında bulunan Van Gölü’nün durumunu daha da kritik düzeylere getirmektedir. Bazıendüstri tesisleri deşarj sularını yeterince arıtmamaları, kirlenme sürecine ek olumsuzlukgetirmektedir. Van Gölü’nde yapılmış bazı çalışmalar su canlılarında ölçülen bazıkirleticilerin kabul edilebilir sınırların altında olduğunu gösterse de ileriye yönelik tedbirleralınmalıdır (Bilgili <strong>ve</strong> diğ., 1999; Yarsan <strong>ve</strong> diğ, 2000).156