Van Gölü Hidrolojisi <strong>ve</strong> Kirliliği Konferansı, 21-22 Ağustos 2008, DSİ XVII. Bölge Müdürlüğü, Van.Resim: 9. Van KalesiResim: 10. Şamran kanalı (İpek yoluköprüsü girişi)Resim: 11. Şamran kanalı (Yerleşim yeri çıkışı)Resim: 12. Hidroelektrik (Edremit)4. TARTIŞMA <strong>ve</strong> SONUÇResim: 13. Toki kanalizasyon çıkışı (Edremit)Örnek toplama merkezlerine göre bulunan değerler fazla değişiklik göstermektedir. Sulardakabul edilebilme değerlerine göre: Pb (1.27-11.4 ppb), Co (0.01-4.02ppb) <strong>ve</strong> Cu (0.42-5.74)ortalama konsantrasyonları yüksek; Cd (0.07-1.27 ppb), Zn (0.02-5.04 ppb), Mn (0.11-1.64ppb), Cr (0.23-3.42 ppb), Ni (1.23-8.45 ppb) <strong>ve</strong> Fe (3.40-14.6 ppb) ortalamakonsantrasyonları ise normal değerlerde <strong>ve</strong> normal değerlerin altında bulunmuştur.Topraklarda kabul edilebilme değerlerine göre: Cd (0.02-0.91 ppm), Pb 1.72-101 ppm), Cu(9.60-73.9 ppm), Cr (158-483 ppm) <strong>ve</strong> Ni (52.2-366 ppm) ortalama konsantrasyonları yüksek;Co (5.31-23.5 ppm), Zn (24.8-209 ppm) <strong>ve</strong> Mn (225-993 ppm) ortalama konsantrasyonlarınormal değerler içerisinde bulunmuştur (Kılıçel, 2006). Tablo <strong>ve</strong> grafikler incelendiğinde,ölçüm merkezlerindeki su <strong>ve</strong> toprak örnekleri içerisindeki bazı ağır metal derişimlerinin çokfarklı değerlerde bulundukları gözlenmektedir. Bu ise, suların geçtiği yerler <strong>ve</strong> sulara desarj127
Van Gölü Hidrolojisi <strong>ve</strong> Kirliliği Konferansı, 21-22 Ağustos 2008, DSİ XVII. Bölge Müdürlüğü, Van.edilen atıklardan kaynaklanmaktadır. Mesela, ağır sanayi 1. girişten alınan çamurörneklerinde Pb, Co, Cu, Zn <strong>ve</strong> Ni derişimleri en yüksek seviyelerde bulunmuştur. Akköprüderesinde Cd; YYÜ Sosyal tesisler yanında Mn <strong>ve</strong> Şamran Kanalı çıkışında Cr derişimdeğerleri en yüksek bulunmuştur. Bu ise sanayi atıklarının yüksek oranda ağır metaliçerdiklerini göstermektedir. Su örneklerinde ise Şamran Kanalı İpek Yolu köprüsü girişindePb; Karasu deresinde Co <strong>ve</strong> TOKİ kanalizasyon çıkışında Cu oranları en yüksek seviyedebulunmuştur. Şehir kanalizasyon arıtma tesislerinde Zn <strong>ve</strong> Mn oranları yüksek çıkmıştır.Sonuç olarak: Van Gölü’ne desarj olan derelerdeki su <strong>ve</strong> topraklar büyük oranda insanaktiviteleri ile kirlenmekte <strong>ve</strong> bu kirlilik Van Gölü’ne kadar taşınmaktadır. Gerek bu sularınkullanımı <strong>ve</strong> gerekse Van Gölü’nden tutulan balıkların yenilmesi sonucunda insan sağlığıbakımından ciddi sorunların ortaya çıkacağı muhakkaktır. Bunun önlenebilmesi için, Merkezi<strong>ve</strong> Yerel Yönetimlerin ortak hareket etmeleri <strong>ve</strong> insanların bilinçlenebilmesi için gerekliçalışmaların derhal başlatılması gerekmektedir.5. KAYNAKLARAnonim, 2004. Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurul Tutanağı 22. Dönem 2. YasamaYılı 54. Birleşim. 18.Şubat.2004.Anonim, 2006. Van İli Çevre Durum Raporu. Van Valiliği İl Çevre <strong>ve</strong> Orman Müdürlüğü,Van.Baucells, M. and M.T. Kelipo, 1985. "Cadmium determination of soil extracts by FurnaceAAS", Anal. Chem., 22,61-70.Berrow, M.L. and Winnie M.Stein, 1983. "Extraction of metals from soils and Swage Sludgesby Refluxing with Aqua Regıa", Analyst, 108, 277-284.Ceylan, A., Saka, G., Ilçin, E., Acemoğlu, H., Palancı, Y., Bozkur, A.I., Şahinöz, S., Özgür,S., Özçırpıcı, B., Akkafa, F., Şahinöz, T., 2006. “Drinking water quality ataccodomations in the Southeastern Anatolian Project Region”. Sendrom, 18: 59-65.Cresser, M.S., Les C. Ebdon, Cameron W. Mclead and John C. Burridge, 1986. "AtomicSpectrometry Update Environment Analysis", Journal of Anal. At. Spect., 1, 10-17 R.Deniz, O., 2003. “Van kentinde gözlenen bazı çevre sorunları <strong>ve</strong> alınması gereken bazıönlemler”. Doğu Coğrafya Dergisi, 9: 143-169.Jackson, K.W., Alan P. Newnan, 1983. "Determination of Lead in soil by Graphite FurnaceAAS with the direct introduction of Slurries", Analyst, 108, 261-64.Güler, C., 2007. “Characterization of Turkish bottled waters using patern recognitionmethods. Chemometrics and Intelliget Laboratory Systems”, 86, 86-94.Khan, K.D., B. Frankland, 1983. "Chemical forms of Cd and Pb in some contaminated soils",Environment pollution, (B) 6, 15-31.Hinds, M.W., Kenneth, W., Jockson, Alan, P., Newman, 1985. "Electrothermal AtomisationAAS with the Direct Introduction of Slurries. Determination of Trace Metals in Soil".,Analyst, 110, 947-50.Kılıçel, F., 2006. “Heavy Metal Contamination in Soils of Garbage Area in Van, Turkey”.Asian Journal of Chemistry, 18 (1), 461-468.Kor, M.N., 1974. Çevre Sağlığı <strong>ve</strong> Teknolojisi, cilt 2, İstanbul.Loska, K., Wiechula, D., Korus, I., 2004. “Metal contamination of farming soils affected byindustry”. Environ. Int., 30: 159-165.Mejare, M., Bellow, L., 2001. “Metal-binding proteins and peptides in bioremediation andphytoremediation of heavy metals”. Trends Biotechnol., 19: 67-73.Türkdoğan, K. M., Kırgın, A., Yağcıoğlu, A., Van YYÜ. Araştırma <strong>ve</strong> Uygulama Hastanesi<strong>ve</strong> İl Sağlık Müdürlüğü Kanser Kayıt Merkezi, Van.128