van gölü hidrolojisi ve kirliliği konferansı bildiri kitabı

Van Gölü Hidrolojisi ve Kirliliği Konferansı, 21-22 Ağustos 2008, DSİ XVII. Bölge Müdürlüğü, Van.Minimum su seviyelerinde de dört eğilimli model tek eğilimli modele göre daha güvenli olansonuçlar vermiştir. Bu çalışmada gözlenmiş verideki 50 yıl dönüş aralıklı minimum göl suseviyesinin bir aykırı değer olarak kabul edilmesi gerektiği düşünülmüştür.Tablo 3 Gözlenmiş ve sentetik serilere ait belli dönüş aralıklarında gözlenmesi olasımaksimum ve minimum göl su seviyeleriDönüş Olasılık Gözlenmiş su seviyesi (cm) Sentetik su seviyesi (cm)aralığıTek eğilim Dört eğilim(yıl)Max Min Max Min Max Min2 0.50 190.58 146.06 189.91 146.76 190.51 148.765 0.20 275.39 53.83 275.66 53.22 271.44 53.4110 0.10 323.23 48.67 326.72 48.69 319.83 49.6920 0.05 378.17 33.94 372.62 41.25 375.78 45.3725 0.04 387.23 20.97 378.63 33.51 389.46 42.150 0.02 393.97 8.65 391.79 24.8 400.3 24.93100 0.01 394.41 23.32 402.01 21.86500 0.002 395.47 20.94 403.28 20.691000 0.001 395.92 20.8 404.51 20.644. Değerlendirme ve Sonuç:Van gölü aylık su seviyesi gözlemleri için stokastik bir model geliştirilmiştir. Modelçalışmasında gözlemlerdeki eğilimin (gidiş) ortadan kaldırılması için gözlenmiş seriyeuydurulan polinom eğilim çizgisi belirlenmiştir. Bugüne kadar yapılmış çalışmalardan farklıolarak bu çalışmada gözlenmiş seriye tek bir eğilim çizgisi yerine dört eğilim çizgisiuydurulmuştur.Çalışma sonucunda aşağıdaki iki noktanın belirtilmesi önemli görülmektedir:1. Tek eğilim yerine dört eğilim çizgisi kullanılarak elde edilen model sentetik serilerininuygulama ve planlamacıları verdikleri kararlarda daha güvenli tarafta bırakacağıanlaşılmıştır.2. 50 yıl ve daha uzun dönüş aralıklarında gölün ulaşabileceği maksimum su seviyesinintek eğilimli modelde 400 cm’ye yaklaşabildiği, dört eğilimli modelde ise bu seviyeninaşılabildiği görülmüştür.KAYNAKLARAkar, T., 2000. Akarsu Askı Maddesi Debilerinin Zaman Serisiyle Modellenmesi ve HazneÖlçüm Hacim Tahmini, Doktora Tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İst.Aksoy, H., Unal, N.E., Gedikli, A. 2007, Letter to the editor, Stochastic EnvironmentalResearch and Risk Ass., 21: 447-449.Aksoy, H., Gedikli, A., Unal, N.E., 2008, Fast segmentation Algorithms for longhydrometeorological time series, Hydrological Processes (baskıda).Barka, A., 1996, Van Gölü ve Çevresinin Aktif Tektonik Özelliklerinin Belirlenmesi ve GölTaraçalarının Yaşlandırılması, İTÜ Maden Fak. Genel Jeoloji ABD, Ayazağa, İst.Batur, E., 1996, Van Gölü Su Bütçesi ve Havza İklimi, Yüksek Lisans Tezi, İ.T.Ü. FenBilimleri Enstitüsü, İst.Cengiz, T.M., Kahya E., 2006, Türkiye Göl Su Seviyelerinin Eğilim ve Harmonik Analizi,İTÜDer./d, Sayı:3, Kısım: 2, Cilt:5, 215-22480