van gölü hidrolojisi ve kirliliği konferansı bildiri kitabı

Van Gölü Hidrolojisi ve Kirliliği Konferansı, 21-22 Ağustos 2008, DSİ XVII. Bölge Müdürlüğü, Van.Erç e k GGövelek G13 km 2 90 km 2VAN GÖLÜSıhkeGöleti70 km 220 km 240 km 250 km 290 km 2Tu rna GŞekil 11 Van havzasını drene eden akarsular ,drenaj alanları ve göller3.2. Akarsular ve Akım verilerinin analiziİnceleme alanında havzayı drene eden ve Van gölüne boşalan 7 dere bulunmaktadır. Bunlar;Kaynaklar dere (1), Değirmen (2), Kurubaş (3), Akköprü (6), ve İskele mahallesi (7)dereleridir (Şekil 3). Bu derelerin drenaj alanlar sırasıyla; 50 km 2 , 20 km 2 , 90 km 2 , 160 km 2ve 13 km 2 dir. Van havzasının toplam drenaj alanı 480 km 2 dir. Bunun yanı sıra Van Kalesibölgesinde çıkan kaynakların oluşturduğu derelerin ölçümleri de yapılmıştır. Bunlar Kale sol(4), ve Kale sağ (5) bölgesindeki kaynakların oluşturduğu derelerdir. Bu derelerin sularıgenellikle tarla ve bahçe sulamasında kullanılmaktadır. Akarsuların yıllık ortalama akımmiktarı 1.5 m 3 /s ‘ye ulaşmaktadır. Bu derelerin akımları da sırasıyla; 0.112 m 3 /s ve 0.114 m 3 /sdir. Akarsu akımları, yağışlara bağlı olarak, Ekim-Kasım aylarından itibaren yükselerek,Şubat-Mart aylarına doğru maksimum debiye ulaşır.3.3. KuyularVan ovasında açılmış olan 46 kuyu tek tek tespit edilmiştir (Şekil 1 ve Çizelge 1), fakat bukuyuların çoğunun kuyu litolojisini gösteren kesiti (kuyu Log’u) bulunamamıştır. Akifer’denen fazla yeraltısuyu belediyeye ait 8 kuyudan çekilmektedir. Bu kuyulara ilişkin Vanbelediyesi Su işletme şefliğinden şifahi bilgiler alınabilmiştir. Ovada diğer önemli yeraltısuyukullanan müesseseler ise DSİ, Köy hizmetleri, İller bankası, Et ve balık kurumu, Havaalanı,Askeri tesisler, hastaneler ve petrol istasyonlarıdır. Ayrıca yeraltısu seviye ölçümleri ayda birolmak üzere DSİ’nin yardımıyla alınabilmektedir. Ancak diğer kurumların kuyularındanseviye ölçümü yapılamamış ve su örneği alınamamıştır. Buna rağmen akiferi temsil edeceksayıda ki 33 adet kuyudan ayda bir seviye ölçümü alınmıştır (Özler,2003). Kuyulara ilişkinkoordinat bilgileri, hidrolik özellikler ve bu kuyulara ait yeraltısuyu ölçümleri de verilmiştir.Van akiferinin yeraltısuyu haritası Haziran-2001 verilerine göre hazırlanmıştır (Şekil 1). Buharitaya göre yeraltısuyu seviyesi doğudan batıya, güney batıya doğru, topografyaya bağlıolarak azalmaktadır. İnceleme alanında bulunan 46 kuyunun toplam akım miktarı 780 l/solarak hesaplanmıştır. Bu da yeraltısularından bir yılda maksimum faydalanma miktarının24.5 x 10 6 m 3 /yıl olduğunu göstermektedir. Ayrıca Özler (2001) tarafından daha önce yapılanyeraltısuyu gözlemleriyle uyumlu olduğu ve fazla bir düşümün olmadığı gözlenmiştir.40