van gÃ¶lÃ¼ hidrolojisi ve kirliliÄi konferansÄ± bildiri kitabÄ±

More documents

Recommendations

Info

Van Gölü Hidrolojisi ve Kirliliği Konferansı, 21-22 Ağustos 2008, DSİ XVII. Bölge Müdürlüğü, Van.Pb Be Bi Sb TlDiğer taraftan, Tablo 2 incelendiğinde, Mo, U, Se, Fe, Ra, Zn, Cu, Co, Ni ve Hg gibi bazıelementlerin redüktif ve nötral-alkalin ortamlarda çok düşük veya düşük mobilizasyonyeteneği gösterdiği, buna karşın aynı elementlerin asit ve oksitleyici ortamlarda yüksekmobilizasyon yeteneği gösterdikleri görülmektedir. Havzanın karasal alanları ile en büyükalıcı ortam olan Van Gölü ile akarsuların farklı çevresel koşullar oluşturduklarıdüşünüldüğünde, bu durumun dikkatle izlenmesi gerektiği anlaşılacaktır. Özetlemekgerekirse, havzadaki kayaçların bünyelerinde bulunan metalik mineralizasyonlara bağlı toksikelementler, redüktif ve nötral-alkalin koşullar altında (ör. göl suyunda) çoğunlukla duraylıkalacaklardır. Buna karşın, drenaj koşulları değiştiğinde ve ortamın pH’ı yükseldiğinde butoksik elementler mobilize olarak önce yerüstü ve yer altı suyuna karışacaklar, daha sonra iseVan Gölü suyunda birikmeye başlayacaklardır. Van Gölü’nün çevresel koşullarına adapteolmuş tek balık türü olan inci kefalinin, özellikle yüksek Al konsantrasyonlarından şiddetleetkileneceği, diğer toksik elementlerin ayrı ayrı ve birleşik fizyolojik etkilerinin de yıkıcıolabileceği göz ardı edilmemelidir.VAN GÖLÜ’NÜN ÇEVRE JEOLOJİSİMaden Oluşukları ve İşletmeleri Kaynaklı Çevresel RisklerVan Gölü Havzası içinde kalan alanlarda çok sayıda madencilik faaliyeti yapılmaktadır. Bufaaliyetlerin çoğu doğal agrega, pomza ve kırmataş işletmesi şeklinde olup, ayrıca Tatvan veÇaldıran bölgesindeki skorya konileri, Tımar bölgesindeki jips ocakları ve Edremit’tekikalker ocakları da bu kapsamdadır (Şekil 2). Doğal agrega işletmelerinin çoğu Karasu nehriüzerindedir. Ancak, eski alüvyal fan çökellerinin bulunduğu Beyüzümü gibi sahalardan dazaman içinde çok miktarda doğal agrega üretimi yapılmış, halen de yer yer üretimyapılmaktadır. Bazı alanlardan da bahçe toprağı olarak değerlendirmek üzere VanFormasyonu’nun siltli killi kesimleri gelişigüzel kazılarak alınmaktadır. Bu kontrolsüz kazıfaaliyetleri, doğal topoğrafyanın dengesini bozmakta, bölgedeki erozyonun hızlanmasınaneden olmaktadır. Ayrıca, bu kırıntılı istifler aynı zamanda yüzeye düşen yağışın sızması veyer altı suyuna katılmasını sağladıklarından, bu kırıntılı örtünün sıyrıldığı alanlarda düşenyağış doğrudan yüzeysel akışa geçmekte, bu da sellenmeleri tetiklemektedir. Artan sellenme,Van Gölü’ne ulaşan askıda katı madde miktarının artmasına, gölün su kalitesine olumsuzetkide bulunmasına ve göl tabanındaki sedimantasyon hızının artmasına neden olmaktadır. Butür erozyonal riskler, göl çevresinde yürütülen pomza, skorya konisi, traverten, Ahlat Taşı vediğer taş ocağı işletmeleri için de geçerlidir.Metalik maden işletmesi olarak Özalp civarı ile Van’ın doğu kesimlerinde çok sayıda kromocağı işletilmiş olup halen bazı ocaklarda üretim faaliyeti sürmektedir. Krom dışında, Gevaşdolayında bulunan Pb-Zn oluşuklarından geçtiğimiz yıllarda birkaç bin ton üretim yapılmış,bu bölgedeki rezerv geliştirme çalışmaları devam etmektedir. Aynı bölgede bulunan demiroluşukları henüz işletmeye alınmamıştır. Çaldıran ile İran sınırı arasında kalan alanlardabulunan krom, demir, mangan ve birkaç Pb-Zn oluşuğu ise zaman zaman işletilseler de,üretim miktarı fazla değildir. Bu işletmelerin bulunduğu alanlarda üretim artığı yığınlar (pasa)asitli su drenajı açısından kontrol altında tutulmalıdır.Erciş’in kuzeyinde bulunan Zilan Vadisi 80’li yıllardan itibaren jeolojik ve jeofiziksel(gravite, Manyetik, Rezistivite) açıdan incelenmiştir. Bu bölge, son yıllarda ortaya konanVolkanojenik Masif Sülfit oluşukları nedeniyle artan bir ilgi ile araştırılmaya devamedilmektedir. Bu oluşukların bulunduğu alanlar aynı zamanda aktif Çaldıran Doğrultu Atımlı167
i-ooVan Gölü Hidrolojisi ve Kirliliği Konferansı, 21-22 Ağustos 2008, DSİ XVII. Bölge Müdürlüğü, Van.Fay sistemi tarafından kesilmektedir. Bu derin kırık sistemleri bölgede jeotermal akışganlarında taşıyıcısı olduklarından, bu bölge, maden oluşukları kaynaklı asitli su drenajı açısından enriskli alanları oluşturmaktadır. Bu bölgedeki alterasyon zonları, uydu görüntüleri üzerinde dekolayca saptanabilmektedir. Uydu görüntüleri üzerinden yapılan çevresel değerlendirmelerilgili konu başlığı altında verilmiştir.Van Gölü Havzasının Metalik Maden, Endüstriyel Hammaddeve Jeotermal KaynaklarıYahya ÇiftçiMTA - Jeofizik Etüdler DairesiSİMGELER2008Adıvar Nurettin KoçaklarYukarıgöemezPATNOSSkAğırkayaLTaşkapıAtadamIlıca Ç.NemrutGölüHaçlı G.Bendimahi Ç.ZİLANKSSOSBYoncalıNazikNazik GölüAygır G.Arin G.Koçköprü Br.Erçek GölüKüçükçaylak D.ErçekKarasu N.Güzelsu Ç.Zernek Br.Sarımehmet Br.Yeniköprü Ç.Aç ı klama:Zuhurların yerleri yaklaşıktır.Van Gölü Havzası Drenaj AlanıAna Ulaşım AğıAna Drenaj AğıJeotermal SahalarKüçük Sanayi SitesiOrganize Sanayi BölgesiSanayi İşletmesiTaş Ocağı, Kum,Çakıl, Pomza, Ahlat Taşı,Jips, Traverten İşletmesiKAYNAKLAR: MTA Doğal Kaynaklar Envanteri,YYÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü Araştırmaları;BölükbaşıGünyurduGüzelsuDNEMRUT D.YumurtatepeTATVANBULANIKTaşharmanBKırıkkayaOvakışlaKırkgözeDeğirmençatıVestonPerPomKimi E. Mineraller zuhur olarak değil, potansiyel olarak belirtilmiştir (Ör: NaSO4, Trona, Ab, K-F, Gr, vb. gibi)KSSBimsKılıçcıElmakayaOtluyazıPerİncekayaPomAhlatAb, K-F, Gro42 30’MALAZGİRTKulcakSarıdavutAdaksuÇukurtarlaGüntepeGüvercinliKızılyusufÇanakdüzüQDoğansuBudakAdilcevazKöseleSÜPHAN D. (4058)KSSDAAydınlarVAN GÖLÜNa2SO4AydınocakTRadDedeliDPerKavuştukGevaşPomMollakasımDAYarımadaZİLANKocapınarPomEdremitYeşilsuPomÇim.PerKilKSSDAERCİŞKilBMnVANDAErcişAyazpınarEtKilBJpTuzTımarKasımoğluKilDADAOSBKSSSütGürpınarDADeriPayköyPomTBMeydancıkDeliçayGölardıŞekerA.GölalanKöşebaşıESRÜK D.BSarımehmetKilKilDereköyQ KilSEYHANErçekAYRANKLARBUluşarKarakoçDiyRadPerMuradiyeKilRadGüzelsuLÇaldıranDAAkgölAkgölAsTBEmekBUĞLUÇayırÇubukluÇubukluÇardakTepedamKepirKilDCrSarayMnKuruçarYamanyurtKapıköyKoçbaşıo39 00’o38 30’BahçesarayQ GrÇatakTuzBaşkaleDADADAoÖzalpDorutayÇAYBAĞI43 00’ 43 30’ 44 00’oÇAMLIK 38 00’0 2 5 5 0 7 5 1 0 0K mŞekil 2: Van Gölü havzasının yer altı kaynakları ve madencilik faaliyetleri.168
Page 3 and 4:
İletişim AdresiDSİ XVII. Bölge
Page 6:
ÖNSÖZÜlkemizde toprak ve su kayn
Page 9 and 10:
ÖNSÖZKurulduğu 1954 yılından b
Page 11 and 12:
ÖNSÖZBölge Müdürlüğümüz, 1
Page 13 and 14:
İÇİNDEKİLERVan Gölü’nün Ü
Page 15 and 16:
Van İlinde Tarim İlaci Kullanım
Page 17 and 18:
Van Gölü Hidrolojisi ve Kirliliğ
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132: Van Gölü Hidrolojisi ve Kirliliğ
Page 181: Van Gölü Hidrolojisi ve Kirliliğ
show all

van gÃ¶lÃ¼ hidrolojisi ve kirliliÄi konferansÄ± bildiri kitabÄ±

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

van gÃ¶lÃ¼ hidrolojisi ve kirliliÄi konferansÄ± bildiri kitabÄ±