kitabın tümü - Sosyal Haklar Sempozyumu

IV. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumutiminin durdurulmasıdır. Dördüncüsü, Yata!an’daki sendika #ubelerinin tüm eylemve etkinliklerinde i#çilerle kurdukları güven ili#kisinin temelinde yatan i#yerikonseyleri deneyimidir. Be#incisi ise ulusal düzeyde yürütülen, özelle#tirmekar#ıtı hukuksal ve kurumsal mücadelenin özgül özelle#tirme uygulamalarınakar#ı çıkmak için verdi!i güç ve hazırladı!ı zemindir.1. 1980’li Yıllarda Emek Kar"ıtı Politikalar ve 89 Bahar Eylemleri"#çilerin, giderek güçlendikleri ve bilinçlendikleri önemli tarihsel a#amalardanbiri, 1989 Bahar Eylemleri olmu#tu. Henüz özelle#tirme, Yata!an’daki büyük kamui#letmelerinin kapısını çalmadan yıllar önce, genelde Türkiye’de ve elbetteYata!an’da, çe#itli hükümetler tarafından yıllardır izlenen emek kar#ıtı politikalar,i#çi sınıfını ve örgütlerini bütün bunlara kar#ı hareketlenmeye zorlamı#tı.1989 Bahar Eylemleri, Türkiye genelinde i#çilerin sınıf çıkarlarını dillendirdiklerive bunun sonucunda önemli kazanımlar elde ettikleri eylemlerle sınırlı de!ildi. 89Bahar Eylemleri hem i#çilerin örgütlenme ve mücadele bilinçlerinin geli#imindehem de o dönemde var olan “uzla#macı” sendikal yapının a#ılmasında ve sendikalarınve sendikacılı!ın büyük ölçüde yeniden #ekillenmesinde büyük etkide bulundu(Boratav, 1991: 123-124; Koç, 1991: 87-89). Bu dönemde Yata!an’da ya#ananlar,Türkiye’de i#çi sınıfı bilincinin nasıl de!i#ti!ini ve sendikal anlayı#takidönü#ümü ve hareketlenmeyi, açıkça izleyebildi!imiz bir örnek oldu.1980’li yıllar, yeni liberal ekonomik politikaların, Türkiye’de önce askeri darbeyönetimi, ardından Turgut Özal liderli!indeki ANAP hükümetleri tarafından uygulanmayakondu!u bir dönemdi. 12 Eylül Askeri Darbesinden hemen önceaçıklanan 24 Ocak Kararları ile somutla#an bu politikalar, dı# ticareti serbestle#tirerekbir yandan Türkiye’yi uluslararası kapitalizm için daha elveri#li bir pazar halinedönü#türmeyi, öte yandan yerli sermayeyi emek kar#ısında güçlendirerek dı#piyasada rekabet gücünü artırmayı hedefliyordu. Türkiye’de artık IMF’nin istikrarpaketleri ve Dünya Bankasının yapısal uyum programları aracılı!ı ile ekonomiyeniden yapılandırılmaktaydı. Askeri yönetim, daha önceki sivil hükümetlerinatamadı!ı temel adımları atarak daha sonraki dönemler için uygun alt yapıyıhazırladı. "lk i# olarak hedeflenen yapısal dönü#üme engel olabilecek muhalefettasfiye edildi; ülkedeki tüm grevler süresiz olarak durduruldu, sendikal faaliyetleryasaklandı, pek çok sendikanın mal varlı!ı hazineye devredildi, sendikacılar tutuklandılarve yıllar sürecek bir yargılama süreci ba#ladı. Sermayenin 24 Ocak Kararlarıile somutla#an tüm talepleri askeri yönetim tarafından süratle kar#ılanarakanayasal ve yasal güvence altına alındı. Artık Türkiye’de “stratejik” olarak tanımlananpek çok sektörde grev yasa!ı bulunmaktaydı, kamu görevlilerinin sendikahakkı ellerinden alınmı#tı, sendikaların örgütlenmeleri ve toplu sözle#me yetkisialmaları son derece zorla#tırılmı#tı, sendikalar bilinçli olarak merkezile#tirilmi# veidari ve mali tüm yetkiler sendika merkezlerinde toplanmı#tı, i#çi örgütlerininulusal ve uluslararası alanda dayanı#malarının önüne ciddi engeller konmu#tu. Enönemlisi de ülkede kapatılmayan tek i#çi konfederasyonu Türk-"#, kendisinden“siyaset üstü” ve “hükümetlerle uyumlu” sendikacılık yapma sözü alınarak, üyeaidatlarının do!rudan ücret kesintisi yoluyla sendika merkezlerine aktarılmasıkar#ılı!ında “susturulmu#tu.” Ülkeyi “serbest piyasaya ve rekabete açan” bütün buyeni düzenlemeler, asıl olarak sanayi üretimini ihracata yöneltmek amacıyla üretimmaliyetlerini, dolayısıyla i#gücü maliyetini dü#ürmeyi, ücretlilerin alım gü-134