RAPORT - Ministerstwo Spraw Wewnętrznych

Przestępczość ekonomiczna
Wśród zaobserwowanych nielegalnych zachowań wykorzystywanych do prowadzenia
działalności przestępczej na rynku kapitałowym należą:
składanie zleceń lub zawieranie transakcji wprowadzających lub mogących wprowadzić
w błąd co do rzeczywistego popytu, podaży lub ceny instrumentu finansowego,
powodujących nienaturalne lub sztuczne ustalenie ceny jednego lub kilku instrumentów
finansowych,
składanie zleceń lub zawieranie transakcji z zamiarem wywołania innych skutków
prawnych niż te, dla osiągnięcia których faktycznie jest dokonywana dana czynność
prawna,
rozpowszechnianie za pośrednictwem środków masowego przekazu nierzetelnych informacji
albo pogłosek, które wprowadzają lub mogą wprowadzać w błąd w zakresie
instrumentów finansowych,
ujawnienie lub wykorzystanie informacji poufnej przez osoby posiadające informację
poufną w związku z pełnieniem funkcji w organach spółki, posiadaniem w spółce akcji
lub udziałów lub w związku z dostępem do informacji poufnej z racji zatrudnienia, wykonywania
zawodu, a także stosunku zlecenia lub innego stosunku prawnego o podobnym
charakterze,
prowadzenie działalności maklerskiej, działalności w zakresie obrotu instrumentami
finansowymi bez zezwolenia,
proponowanie nabycia papierów wartościowych bez wymaganego ustawą zatwierdzenia
prospektu emisyjnego lub memorandum informacyjnego,
podawanie przez osoby odpowiedzialne za informacje zawarte w prospekcie emisyjnym
lub innych dokumentach informacyjnych nieprawdziwych lub zatajanie prawdziwych
danych w istotny sposób wpływających na treść informacji.
Sprawy z zakresu rynku finansowego, w tym kapitałowego, są sprawami o szczególnym
stopniu skomplikowania i znacznym ciężarze gatunkowym, a ich przedmiotem są czyny,
które często mają wpływ na losy dużych grup, np. inwestorów giełdowych pokrzywdzonych
działaniami nieuczciwych uczestników rynku lub działaniami podmiotów świadczących usługi
finansowe bez stosownego zezwolenia. Prowadzą one do zachwiania istotnych mechanizmów
funkcjonowania poszczególnych rynków. W większości przypadków są to sprawy
o szczególnej zawiłości, wyrażonej zarówno w aspekcie faktycznym, jak i prawnym, wymagające
analizy obszernego, skomplikowanego materiału dowodowego oraz przeprowadzenia wykładni
określonych norm prawnych. Do ich rozpoznania niezbędna jest właściwa ocena sposobu
działania oskarżonych, szczególnie trudna w aspekcie prawnym, a także konieczność rozważenia
opinii biegłych z różnych dziedzin. Sprawy te wymagają zatem nie tylko dużej merytorycznej
wiedzy, ale także orzeczniczego doświadczenia.
Przestępczość na rynku kapitałowym ewoluuje w kierunku coraz bardziej wyrafinowanych
zachowań przestępczych. Korzystanie przez sprawców z nowych rozwiązań technologicznych,
w szczególności z Internetu, utrudnia ujawnienie sprawców i gromadzenie dowodów
w sprawie. Szczególne zagrożenie stwarzają podmioty oferujące usługi zarządzania aktywami,
które działając bez zezwolenia, pozyskują klientów wizją znaczących zysków.
Tak jak w latach poprzednich, również w 2011 roku Policja obserwuje pojawiające się
za pośrednictwem Internetu oferty platform inwestycyjnych oferujących handel akcjami, indeksami,
towarami i walutami. Są to firmy zarejestrowane poza granicami Polski (np.
w Ameryce Łacińskiej), działające na rynku polskim i obiecujące wysokie zyski. Ich działalność
polega de facto na pośrednictwie w obrocie instrumentami finansowymi, czyli prowadzeniu
działalności maklerskiej. Na prowadzenie takiej działalności wymagana jest zgoda Komisji
Nadzoru Finansowego, której takie portale internetowe nie otrzymały. Zwykle takie portale
wpisywane są na listę ostrzeżeń publicznych, prowadzoną przez KNF, w celu upowszechnienia
informacji, że dana firma nie jest licencjonowaną firmą inwestycyjną. Z reguły na stronie
internetowej takiego podmiotu nie ma adresu firmy. Jest tylko nazwa kraju i zagraniczne
numery kontaktowe (telefon, fax, adres e-mail). Zwykle nie ma też żadnych informacji,
czy osoby zarządzające pieniędzmi klientów mają do tego uprawnienia.
194 MSW