RAPORT - Ministerstwo Spraw Wewnętrznych

Bezpieczeństwo powszechne
Ratownictwo górskie
Na terenach górskich występują specyficzne zagrożenia dla ludzi, takie jak: możliwość
upadku z wysokości, uderzenia spadającymi kamieniami lub lodem, zasypania lawiną, porażenia
piorunem, wychłodzenia, wyczerpania organizmu, zabłądzenia, utknięcia, złamania czy
skręcenia kończyn. Całkowite wyeliminowanie tego typu zagrożeń jest niemożliwe. Często
wypadki są wynikiem zarówno ukształtowania terenu i czynników atmosferycznych, jak i podejmowanego
przez człowieka ryzyka, nieodpowiednich kwalifikacji oraz niewystarczającego
przygotowania i wyposażenia. Rosnący z roku na rok ruch turystyczny, w tym narciarski,
i nowe dyscypliny sportowe powodują wzrost zagrożenia na terenach górskich.
Od 31 grudnia 2011 roku obowiązują przepisy uchwalonej przez Sejm RP 18 sierpnia
2011 roku ustawy o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach
narciarskich 62 (Dz.U. nr 208, poz. 1241). Ustawa określa:
podmioty uprawnione do wykonywania ratownictwa górskiego i ratownictwa na zorganizowanych
terenach narciarskich, zakres ich obowiązków i uprawnień oraz zasady
finansowania ich działalności;
obowiązki osób przebywających w górach oraz na zorganizowanych terenach narciarskich,
a w szczególności uprawiających sport, rekreację lub turystykę;
podmioty odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeństwa osobom przebywającym
w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich;
warunki bezpieczeństwa osób przebywających w górach oraz na zorganizowanych terenach
narciarskich, a w szczególności uprawiających tam sport, rekreację lub turystykę;
nadzór i kontrolę nad ratownictwem górskim.
W roku 2011 w Polsce liczba ratowników górskich (etatowych i ochotniczych GOPR
i TOPR) wynosiła prawie 1700. Ratownicy GOPR i TOPR przeprowadzili łącznie ponad 6400
akcji, wypraw i interwencji. W sumie przepracowali (na zasadzie wielokrotności) ponad
240 000 godzin.
Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
GOPR zajmuje się ratownictwem na terenach górskich od Karkonoszy do Bieszczad.
Zatrudnia 105 ratowników zawodowych, których wspomaga 1315 ratowników ochotników
i 209 kandydatów na ratowników.
W roku 2011 ratownicy GOPR przeprowadzili ogółem 6002 wyprawy, akcje i interwencje
(w tym 3840 narciarskich), 74 razy używali śmigłowca, 21 razy psów ratowniczych.
W sumie ratownicy GOPR w roku 2011 podejmowali interwencje wobec 6125 osób,
z których 27 poniosło śmierć, 4687 zostało rannych, 519 uległo nagłym zachorowaniom.
Odnotowano 196 fałszywych i zbędnych alarmów. Łącznie wszyscy ratownicy GOPR
(etatowi i nieetatowi) przepracowali na zasadzie wielokrotności 235 433 godziny.
____________
62 Do ww. ustawy Minister Spraw Wewnętrznych wydał cztery rozporządzenia: 1) z 19 stycznia 2012 roku w sprawie
dopuszczalnego obciążenia narciarskiej trasy zjazdowej, sposobu jego obliczania oraz szczegółowych warunków
oświetlenia zorganizowanych terenów narciarskich (Dz.U. z 2012 roku, poz. 102); 2) z 29 grudnia 2011 roku
w sprawie określenia wzorów znaków nakazu, zakazu, informacyjnych i ostrzegawczych stosowanych do oznakowania
w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich (Dz.U. Nr 295, poz. 1751); 3) z 29 grudnia 2011 roku
w sprawie stopni trudności narciarskich tras zjazdowych, biegowych i nartostrad oraz sposobu ich oznaczenia
(Dz.U. Nr 295, poz. 1752); 4) z 22 grudnia 2011 roku w sprawie określenia stopni zagrożenia lawinowego oraz odpowiadających
im zaleceń dla ruchu osób (Dz.U. Nr 299, poz. 1777).
336 MSW