3 - Portret

PORTRET25 - 215
Marek Parulski
Badiou.
Dyskurs krytyczny czy rozpętanie?
Usunąć podstawową treść jakiegoś systemu,
to usunąć za jednym zamachem całą jego
strukturę. Oto formalne miejsce logicznej
schizofrenii Badiou. Błędem fundującym ten
rodzaj samobójczej samozwrotności procedur
byłaby charakterystyczna dla nowożytnej racjonalistycznej
filozofii podejrzliwość wobec fable
(bajka). Filozofia pada ofiarą swego własnego
ratio, wikłając swój dyskurs w drugorzędną
partykularność. Zmartwychwstanie
Jezusa uznane zostaje za point de
fable (moment bajkowy) chrześcijaństwa:
„...cała reszta – narodzenie, nauczanie,
śmierć – m o ż e jeszcze się broni”. A
przecież Zmartwychwstanie, które jest
perspektywą panoramiczną, w górę i w
dół, wszerz i wzdłuż (Ukrzyżowanie), nie
może być traktowane jako jeden z wielu
porządków. Ono funduje tutaj wszystkie
porządki, a zarazem je znosi: porządek
życia, porządek materii, każdy względny
porządek strukturalny – historię, politykę,
stosunki społeczne. Czy Badiou tego
nie rozumie? Niekoniecznie. Poszukuje
przecież Wydarzenia, Pojedynczości,
Uniwersalizmu – dla partykularnej
rzeczywistości, rządzącej się logiką i
zasadą powszechnego ekwiwalentu ekonomicznego,
w ogólnej kapitałowej homogeniczności,
opanowującej terytoria,
wspólnoty, tożsamości, podmiotowość.
Homogenizacja, kosmopolityzm, rynek,
kulturalizm, postmodernizm, globalizacja,
mniejszości, nacjonalizmy współczesne,
fałszywa abstrakcyjna ideologiczna
ogólność – to synonimy ponowoczesnej
katastrofy. Śmierć Prawdy spowodowała,
że: „system: kultura – technika – zarządzanie
– seksualność [...] zajmuje miejsce
systemu: sztuka – nauka – polityka – miłość”.
Należy odwrócić tą tendencję. W
tym celu Badiou proponuje paradoksalną
procedurę postępowania: kopiowanie struktury
chrześcijaństwa połączone z jej wymazywaniem.
Ten gest całkowitej dekonstrukcyjnej swobody
zdradza, być może, ponowoczesny charakter
jego reakcji na ponowoczesność.
Dlaczego Badiou wybrał św. Pawła do
wszystkich swoich operacji? Ze względu na
sposób, w jaki ten sytuował się w stosunku do
„oficjalnych” apostołów Chrystusa, do zbiurokratyzowanego
już nieco, „urzędowego” chrześcijaństwa,
będącego formą zawłaszczania Wydarzenia
(również w sensie politycznym). Także
z powodu zde-centrowanego wymiaru
działalności apostoła, odwoływania się
do małych grup poszczególnych społeczności,
poziomu pod-strukturalnego
danej wspólnoty. To pozwalało pokonywać
zarówno istniejące w niej podziały,
jak i „obowiązującą” tam jedność, której
wyrazem zewnętrznym była jakaś
„oficjalna” religijność i polityczność.
Tak rozumiany Paweł byłby deskrypcją
myśli politycznej samego Badiou.
By ukryć swą procedurę, a przy okazji
„wyjąć” z chrześcijaństwa jego wywrotowy
potencjał, który wiąże wyłącznie
z Pawłem, i przenieść do przestrzeni
postsekularnej myśli, dokonuje inwersji
kanonicznych momentów chrześcijańskiej
doktryny. Zmartwychwstanie
(resurection) Chrystusa traktuje jako
matrycę dla po-wstania (re-surrection)
podmiotu (co miało nastąpić podczas
słynnej podróży Pawła do Damaszku).
Badiou zamienia miejscami, również w
sensie czasowym, podstawowe elementy
zachodzącego procesu. Na drodze
do Damaszku Paweł p r z e s t a ł być
podmiotem, a nie s t a w a ł się nim.
Tylko tak mógł uzyskać d o s t ę p do
perspektywy Zmartwychwstania. Stary
podmiot, wyrażający wszystkie różnice
świata antycznego, rozpadł się. W
to miejsce, owszem, pojawia się nowy
podmiot – ale jako projekt – określający
skończony, względny, ograniczony
sposób partycypacji. W Zmartwychwstaniu.
Ten podmiot nie wyczerpuje całego
wymiaru autentyczności Pawłowego doświadczenia,
lecz oznacza decyzję teologiczną, akt
racjonalizacji nowej ekonomii zbawienia. Można
byłoby powiedzieć, że Paweł zastane światy