3 - Portret

114 - PORTRET25
***
Drzwi otworzyłem nieco zaspany i pierwsze
zdanie nie tyle wyrwało mnie ze snu, ile pogrążyło
bardziej w jego odmęcie, utwierdzając w
przekonaniu, że wciąż dryfuję w golfsztromach
majaczeń.
— Potrzebujemy zduna. Ubierz się, a już!
***
Może jednak zacznę jeszcze raz od nowa
— wobec braku wyraźnych porządków w tej
historii chronologia posłuży przynajmniej za
namiastkę jakiegoś spoiwa.
Otóż taki by można dać tej opowieści incipit:
jest na Sienkiewicza spółdzielnia kominiarska.
Sienkiewicza to krótka przecznica Jaśkowej,
stąd i tę przyjazną cechę ma Jaśkówka, że
znacznie częściej niż na innych ulicach napotkać
tu można kominiarza — ba! — dwóch, trzech,
często też w najkorzystniejszej kombinacji — z
rowerem, szczotką kominiarską i w cylindrze. A
mistrz kominiarskiego fachu w cylindrze i na
bicyklu — o tym wie każdy smarkul — wróży
powodzenie wszelkim przedsięwzięciom. Stąd
też autochtoni Jaśkowej i okolic częściej od
pozostałych gdańszczan trzymają się za guziki,
częściej się też nerwowo rozglądają w poszukiwaniu
trzech kobiet w okularach. Jak poucza
bowiem Clavicula Salomonis, a podobnie —
traktaty Trithemiusa i Kirchera, taki właśnie
jest sposób najpewniejszy na zagwarantowanie
sobie dobrej fortuny. Kominiarz — guzik —
trzy niewiasty w brylach. Nierzadkim też widokiem
są tutaj nieśmiało się formujące grupki
mieszkańców innych dzielnic, którzy przedzierają
się przez pajęczyny i mgły lasu okalającego
Jäschkentaler Weg, aby także zakosztować słodyczy
kominiarskiego szczęścia.
O złudo! Dosyć ci u nas kominiarzy i dla
wszystkich starczy — wraz z rowerami nawet
i w cylindrach. Lecz kobiet w okularach — nie
uświadczysz. Nie czyta przecież procent dziewięćdziesiąt
rodaków naszych, a okular szpeci.
Szczególnie damy w balzakowskim wieku jak
ognia strzegą się noszenia bryli. Szkiełko odbiera
oku blask — mawiają, pożytek zaś z czytania
— raczej nikły.
Toteż — niestety — zarówno miejscowi,
jak i przybyli z nieodległego Brętowa, czy z
Oliwy, niewiele zażywają szczęścia mimo rzeczywistych
w tej mierze wysiłków spółdzielni
kominiarskiej.
***
Pośród rzeczonych kominiarzy jeden szczególniejszą
moją przykuł uwagę. Jest to mężczyzna
wysoki, o pociągłej, nieco końskiej twarzy,
cery śniadej, włosów czarnych. Widziany z
pewnej odległości, sprawia pozór osobnika długiego
niezwyczajnie i już przez to samo nieco
niesamowitego, które to wrażenie wzmacnia,
naturalnie, jedwabny czarny cylinder — emblemat
profesji. Z bliska — a miałem okazję
dwukrotnie się o tym przekonać, gdy dżentelmen
ten sprawdzał drożność kominów
w moim domu — nie tyle jest on długim
ponad miarę, ile raczej wielkim, przez co
nawet zacnie zaokrąglony brzuszek nie
jest w stanie odmienić pierwotnie nabytego
przeświadczenia, że oto mamy do
czynienia z człowiekiem‐tyką.
Póki zresztą obserwowałem go z
dystansu, póty zdawał mi się być przybyszem
z innego wymiaru rzeczywistości
— z dymensji egzotycznej wgłąb się
ciągnących sztolni kominowych, szybów
wentylacyjnych, świetlnych studni, z
krainy cegieł znaczonych tłustą sadzą,
dymnych lochów, labiryntów. Labiryntów
dwojakich, bowiem jedne z nich,
zabudowane sitami, rusztami, szybrami,
setką pułapek czyhających na nieostrożnego,
meandrują trzewiowym skrętem
w tężyźnie ścian, w tkance budynków.
Podchodzą nas dziesiątkami oczu i
uszu, siecią szpiegowskich ekstensji intubowanych
w panieński wstyd łazienek
naszych i kuchni. Te drugie zaś błędniki
— tych natura słoneczna i napowietrzna
fot. Katarzyna Szalewska