3 - Portret

PORTRET25 - 115
— rozciągają się amfiteatrami gołębich dachów,
ławeczek rozpiętych na niebotycznych wysokościach
krokwi, pośród sroczych gniazd, piorunochronów
i anten.
W tej dziedzinie pośredniej, pomiędzy piekłem
sadz ulegających tajemniczym samozapłonom
i niebieską podmalówką chmur umieszczałem
zawsze mego kominiarza, tym chętniej
łapiąc się na jego widok za guzik, że jako rasowy
Polak jestem zakutym racjonalistą, hołdującym
kilkuset zaledwie niegroźnym zabobonom.
Cóż… Wszyscy blakniemy przy bliższym
poznaniu — czar demonicznego mistrza prysł,
gdy raz na odchodnym po kontroli rzucił:
„Najlepszego życzy kominiarz. Teraz zagrać w
totka”. Stracił na egzotyce i szczęście przestał
przynosić.
Ale od tego momentu upłynęło już nieco
wody w Motławie, Strzyży i Raduni, a Martwą
Wisłę ze Szkarpawą parokrotnie skuły lody i
rozkuły przedwiośnia. Tym bardziej więc niespodziewaną
była trzecia wizyta pana Antoniego.
Od razu wyjaśniam — nie mam pojęcia,
jakie naprawdę imię nosi mój kominiarz, ale będąc
przezeń wplątanym w łańcuch wypadków
nieoczekiwanych i niepokojących, z których niniejszym
zdaję sprawę, jakieś miano nadać mu
przecież muszę. Imię Antoniego będzie w tej
sytuacji w sam raz właściwe, a w każdym razie
nie gorsze niźli jakie inne.
***
— Potrzebujemy zduna. Ubierz się, a już!
Tak właśnie brzmiało powitanie, które niczym
kamyk spod nieostrożnej stopy poruszyło
późniejszą lawinę wypadków. Może należało
zareagować po męsku, butnie i zdecydowanie
odrzucając wszelkie propozycje? Może trzeba
się było wdać w dłuższą dyskusję, ustalić, w
czym tkwi sedno przedwieczornego najścia?
Może… może…
— Nie jestem przecież zdunem — wymamrotałem
zamiast tego jedynie, wciąż, jak
już rzekłem, uplątany w przędziwo snów, ale
jednak trafiając w nogawkę dżinsów.
— No to zaraz będziesz. Ubierajże się chyżo!
— odpowiedział, a chwilę później galopowaliśmy
już w dół Jaśkowej.
Wzdłuż szpaleru dwa sezony temu posadzonych
jarzębin, stado dzików ryło trawnik.
Niektóre samochody zwalniały na ten widok,
inne nie. Mój cicerone nie zwrócił na nie uwagi,
ciągnąc mnie nieomalże za połę płaszcza. Dziki
na chwilę uniosły ryje znad darni, a potem
spokojnie powróciły do swego zajęcia. Trwało
to tak krótko, że nie zdążyłem się przestraszyć.
Światła aut odbijały się w mokrym asfalcie.
***
Trzeba tu poświęcić słów kilka willi pod
numerem 44. Jak większość budynków przy
Jaśkówce, jest ona eklektycznym pałacykiem,
o rysie — niech no już jej będzie — neobarokowym.
Uwodzi zresztą bardziej samą bryłą —
której nie brak ni wieży z fantazyjnym hełmem,
ni wykusza, ni okien-triforiów — niźli fasadą.
Ta — na tle sąsiedztwa chlubiącego się deseniami
fachwerków, inkrustacjami pruskiego muru,
cegłą-licówką lub groteskowymi sztukateriami
— wypada blado, zdobna jedynie szaro-buropstrokatym
tynkiem.
W czasach mego dzieciństwa było tutaj
przedszkole. Potem — do niedawna jeszcze —
konsulat ukraiński. Od lat kilku, odkąd Ukraińcy
przenieśli się na Chrzanowskiego (wyemigrowali
stąd też w tamtym okresie Białorusini,
których konsulat sąsiadował przez miedzę),
budynek stoi pusty, a ogród… No właśnie, willa
pod numerem 44 ma też ogród — kilka egzotycznych
drzew iglastych stanowi pozostałość
po dendrologicznych pasjach przedwojennych
właścicieli. To zresztą nic szczególnego na ulicy,
gdzie na poszczególnych posesjach natknąć
się można na miłorząb lub kaukaski skrzydłorzech.
Jest też w ogrodzie fontanna, czy też raczej
jej resztki, w postaci stężałej na postumencie
zwiewnej jakiejś nimfy z nadżartego porostem
piaskowca. Rzeczywisty zarys tej figury coraz
to trudniejszy jest do określenia z winy erozji,
choć niejasne jakieś wspomnienie mi podpowiada,
że znałem ową rzeźbę niegdyś w dniach
jej chwały. Przypomnieć sobie jej rysy jednak —
to wydaje się wymagać nadludzkiego wysiłku i
powieki zaczynają mi się kleić na samą myśl o
tym… Tymczasem wchodzimy przez kutą furtę
w gąszcz ogrodu w pacht oddanego stepom z
„Marii” Malczewskiego. Dzikie maki z cykorią,
wyka i rumianki, ruta, powój z lucerną, piołun i
łopiany plenią się śród traw. W powietrzu włada
mocna woń wrotyczu.
***
Na dachu siedziało ich już ze trzech —
dwaj praktykanci kominiarscy w czarnych jarmułkach
i strażak z rogu Sosnowej i Batorego
w żółtym kasku z podniesioną przyłbicą i w
obszernym kombinezonie. Przycupnęli, gdzie
kto mógł — na kalenicy i ławeczce rozpiętej
między dwoma dymnikami. Twarze mieli umorusane
i zmęczone.