Organizacje pozarzÄ dowe i władza publiczna. Drogi do partnerstwa

76 Grzegorz Makowski
darowizny na rzecz organizacji. Projekt bez konsultacji z Radą trafił do Sejmu
i tam dopiero wydelegowany specjalnie na tę okazję członek RDPP zdołał
przekonać stronę rządową i posłów do rezygnacji z tej części nowelizacji.
Rada nie była więc w stanie wypełniać jednej z podstawowych funkcji,
do której została powołana, czyli opiniowania rządowych projektów ustaw,
mających wpływ na sytuację organizacji pożytku publicznego.
Jednak działanie RDPP to nie pasmo porażek. W przeciwieństwie
do drugiej, pierwsza kadencja RDPP (lata 2003–2005) trwająca trochę jeszcze
na fali nowości i entuzjazmu, generalnie w sprzyjających okolicznościach
politycznych, nie tylko efektywnie wykonywała zadania przypisane
jej ustawowo, ale w wielu kwestiach wyszła nawet poza swoje kompetencje
(w pozytywnym tego sformułowania znaczeniu). Jakkolwiek ocenialibyśmy
okres rządów koalicji SLD–UP, to z punktu widzenia Rady był to generalnie
lepszy czas, w porównaniu do warunków, w których przyszło jej pracować
za koalicji PiS, Samoobrony i LPR.
Na posiedzeniach Rady pierwszej kadencji regularnie gościli wicepremierzy
i ministrowie – Jerzy Hausner, jego następcy – Krzysztof Pater i Izabella
Jaruga-Nowacka. Praktycznie nie zdarzało się, żeby posiedzenie RDPP odbyło
się bez udziału wiceministra polityki społecznej, oddelegowanego do pełnienia
funkcji współprzewodniczącego. Występowały oczywiście problemy i nieporozumienia,
nie miały one jednak tej skali, jak za drugiej kadencji RDPP,
gdy okres jej prac pokrywał się w dużym stopniu z czasem rządów PiS.
Między rządem a pierwszą Radą pojawiało się mnóstwo kwestii spornych,
zwłaszcza dotyczących regulacji podatkowych. Cała rada i powołany
wewnątrz niej zespół do spraw podatkowych spędzili wiele bezowocnych
godzin na przekonywaniu Elżbiety Muchy (ówczesnej wiceminister finansów
oddelegowanej do RDPP), iż dla dobra rozwoju społeczeństwa obywatelskiego
należałoby przywrócić procentowy limit odliczeń od darowizn
pieniężnych od osób fizycznych czy rozwiązać kwestię opodatkowania darowizn
rzeczowych 5 . Ówczesne ograniczenia, którym podlegała działalność
Rady, dobrze obrazuje chociażby fakt, że pierwszą ze wspomnianych kwestii
udało się rozwiązać dopiero po odejściu wiceminister Muchy z resortu
we wrześniu 2004 roku, drugiej nie rozwiązano do dziś 6 .
5
Warto przypomnieć, że jeszcze w 2005 roku obowiązywał kwotowy limit (do 350 zł
od podstawy opodatkowania) odpisów od darowizn, przekazywanych przez osoby fizyczne
organizacjom pozarządowym, a ministrowie finansów kontynuujący linię polityczną Grzegorza
Kołodki długo bronili się przed przywróceniem procentowego kryterium odliczenia twierdząc,
że budżet państwa za dużo na tym traci.
6
Podsumowanie działalności I kadencji RDPP dobrze opisuje tekst M. Arczewskiej,
O pożytku z Rady, czyli krótka refl eksja po zakończeniu pierwszej kadencji Rady Działalności
Pożytku Publicznego, „Trzeci Sektor” 2006, nr 5.