Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

310Beata Meyer, Agnieszka Sawińska, Tomasz Mańkowskinant wewnętrznych i obejmują takie elementy, jak: walory turystyczne (lubszerzej atrakcje turystyczne), infrastrukturę turystyczną oraz działania podmiotówzwiązanych z kreowaniem produktu turystycznego. Ich znaczenie zmieniasię jednak wraz ze zmianą poziomu kreowania produktów turystycznych. Napoziomie lokalnym (gminy) podstawowe znaczenie mają zdecydowanie występującena danym obszarze (i możliwe do wykreowania w nim) walory/atrakcjeturystyczne wraz z infrastrukturą, która umożliwia ich wykorzystanie oraz dotarciedo regionu i zapewnienie podstawowych form obsługi (transport, nocleg,wyżywienie). To one stanowią element przyciągający turystów na dany obszar.Działania podejmowane przez lokalne samorządy i organizacje mają nieskoordynowanycharakter i częściej dominują w nich działania o charakterze konkurencyjnymniż współpraca niezbędna do wykreowania lokalnego produktu turystycznego.Wiedza lokalnych samorządów na temat możliwych sposobów kreowanialokalnego produktu turystycznego lub stymulowania innych podmiotówdo takich działań jest niezbyt duża; podobnie jak i wiedza z zakresu sposobówfinansowania tego typu działań.Z kolei na poziomie regionalnym (województwo) wydaje się, że kluczoweznaczenie mają właśnie działania podmiotów zaangażowanych w proces tworzeniaregionalnego produktu turystycznego. Przy dużym zróżnicowaniu walorów/atrakcjiturystycznych na obszarze województwa wyjątkowego znaczenianabierają działania mające na celu stworzenie spójnego produktu turystycznegowojewództwa, który pozwoli na wykreowanie jednolitego obrazu województwai systemu skojarzeń z nim związanych, które przyczynią się do wzmocnieniapozycji konkurencyjnej województwa zachodniopomorskiego.Jako wspomagające można traktować czynniki związane z otoczeniemwewnętrznym, w tym z sytuacją społeczno-gospodarczą obszaru, chociaż niestwierdzono silnej korelacji pomiędzy ich wielkością a procesem tworzeniaproduktu turystycznego obszaru. Czynniki te tworzą warunki, w których produktten powstaje, i w sposób pośredni mają także pewien udział w osiągnięciukońcowego efektu.Proces kreowania produktów turystycznych ulega także wpływom czynnikówotoczenia zewnętrznego, wśród których można wyróżnić czynniki: demograficzne(związane z sytuacją ludnościową, w tym liczbą ludności, strukturamibiologicznymi i ekonomicznymi, wielkością gospodarstwa domowego, miejscemzamieszkania i in.); społeczno-ekonomiczne (związane z poziomem rozwojugospodarczego i wskaźnikami takimi, jak: dochód narodowy, struktura