A

Türkoloji e-dergisi A Ğ I R L I K Sayfa 42
Osmanlıcadan damıtılması bir kenara bırakılıp, geçmişten hiçbir çağrışım yükü olmayan
çıplak ve bakir kelimelerle, yeni bir Türkçe uydurulacak!”
Böylece Kurum’un 12 Eylül 1980 öncesi dil politikası, tamamen Marksist -
Sosyalist ideolojinin emrinde, "uydurmacılık” ve "dil ırkçılığına” dönüştürülmüş;
Türkiye’de kültür ihtilâli gerçekleştirme yolundaki yıkıcı faaliyetlere ortam hazırlanarak,
yürütülen ideolojik savaşın bir parçası olmuştur. 5
İnönü döneminde dile tasfiyeci ve ırkçı bir bakış açısıyla yaklaşılmıştır.Atatürk
döneminde denenip bırakılan bu anlayış İnönü döneminde tekrar gün yüzüne çıkarılmış
ve bu konuda hızlı adımlar atılmıştır. Özellikle 1983 öncesine kadar gelen dönemde, dilin
söz varlığına girmiş bazı kelimeler dışlandı. Batı kaynaklı sözcüklere karşılık bulma
çalışması ancak 1970’te başladı. Hâlbuki Batı kaynaklı sözcükler, İkinci Dünya
Savaşı’nın bitmesinden sonra Türkçeye girmeye başlamıştır. Fakat uzun süre Batı
kaynaklı sözcüklere karşılık bulunmamıştır. Mesela müdür sözünün kullanımdan
çıkarılması karşısında bir dönem direktör yaygınlaştırılmıştır. Batı dillerinden sözcükler
girerken, Türkçenin söz varlığına girmiş, şarkılarımızda, türkülerimizde, atasözlerimizde,
deyimlerimizde yaşayan Arapça, Farsça kökenli sözcükleri çıkarma çalışması sürmüştür.
6
Dilde devrimcilik”, “öz Türkçecilik” adı altında “tasfiyecilik - ırkçılık” politikası
güdenlerin başlıca iki temel hedefi vardır:
1 - Millî kültürün devamlılığını kesintiye uğratıp Türk nesilleri arasında kültür
kopukluğu meydana getirerek, Türkiye Türklüğünü, hafızasını kaybetmiş bir topluluk
haline getirmek;
2 - Türkiye Türklüğünün, Türk dünyası ile bağlarını koparmak. 7
Türk Dil Kurumunun öncülüğünü yaptığı dil politikasının, Atatürk’ten sonraki
durumunu, Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Şükrü Halûk Akalın şöyle
değerlendiriyor:
“Atatürk’ten sonra Türk lehçelerinden söz alışı yok denecek düzeye inmiştir.
Üstelik Türk lehçeleriyle ortak bazı sözlerimiz de dilimizden çıkarılmaya çalışılmıştır.
Böylece Türk lehçeleriyle Türkiye Türkçesi arasındaki bağlantı da koparılmıştır.
Özellikle 1960’tan sonra dilde tasfiyecilik hareketi hız kazanmıştır. Ne yazık ki, böyle bir
uygulama yapılmıştır.” 8
5
Atilla İlhan, “Dilin Kemiği var”, 18.09.2010.
6
Nuriye Akman, Türk Dil Kurumu Başkanı ile Röportaj, Zaman Gazetesi, 11.05.2007.
7
Ahmet Bican Ercilasun, a.g.e., s. 29.
8
Taner Ünal, “Türk Dil kurumu Başkanı ile Sohbet”, Türkeli dergisi, Kasım 2004, 18.09.2010.