Europa en het Verdrag van Lissabon “Love it or leave it”

• Leidt het Verdrag van Lissabon tot instrumenten om ministers in de Raad of
Commissieleden ter verantwoording te roepen voor hun voorstellen en besluiten?
I.6.
Methode en opbouw van dit rapport
In dit onderzoek is gekozen voor de volgende aanpak. Literatuurstudie, het volgen van actuele
Europese ontwikkelingen in de diverse media en het interviewen van diverse deskundigen zijn
de basis voor het rapport. Appendix 1 bevat een lijst met de namen van de geïnterviewde
personen. Bij de samenstelling van de lijst van de te interviewen personen is ernaar gestreefd
om deskundigen te selecteren die werkzaam zijn (geweest) bij de belangrijkste instituties die
een rol hebben bij Europese besluitvorming. Ook zijn deskundigen uit de wetenschap en uit
de journalistiek met speciale belangstelling voor Europa bij het onderzoek betrokken. Het
merendeel van de geïnterviewden heeft een achtergrond die te relateren valt aan Nederland.
De beperkt beschikbare tijd en bestaande ingangen en contacten zijn hiervoor de verklaring.
Voor zover in het onderzoek de rol van het nationale Parlement aan de orde is, is de focus
gericht geweest op het functioneren daarvan in Nederland.
In Hoofdstuk II wordt op basis van de uitgevoerde studie eerst het gewijzigde institutionele
kader als gevolg van het Verdrag van Lissabon beschreven en de effecten daarvan voor de
verschillende actoren en besluitvormingsprocessen binnen de EU. Hierbij komen alle
relevante actoren aan bod, te weten: de Europese Raad, de Raad van Ministers, de Europese
Commissie, het Europees Parlement, het nationale Parlement en de Europese burger.
Hoofdstuk III behandelt twee casus. Als eerste worden de recente ontwikkelingen rond de
wankelende Griekse economie en de Europese steun aan Griekenland behandeld. In de tweede
casus wordt de gang van zaken rond het SWIFT-akkoord uitgewerkt. Op basis van deze
actuele gebeurtenissen wordt getracht een beeld te vormen van de werking van de EU in de
praktijk onder het Verdrag van Lissabon.
Vervolgens zoomt Hoofdstuk IV verder in op de werking van de EU onder het Verdrag van
Lissabon. Meer concreet wordt de balans opgemaakt van de waargenomen verschuivingen - in
het verdragrechtelijk kader en de toepassing daarvan in de praktijk - in de institutionele
verhoudingen en de besluitvormingsprocessen en de eerder onderscheiden sferen die daaraan
verbonden zijn.
In Hoofdstuk V worden de geconstateerde verschuivingen getoetst aan de criteria van
democratische legitimiteit. Zullen de geconstateerde wijzigingen in de werking van de EU een
positieve bijdrage leveren aan de legitimiteit van de EU of zal het beweerde tekort aan
legitimiteit van de EU eerder worden vergroot?
In Hoofdstuk VI wordt deze studie afgerond met een samenvatting en een aantal conclusies.
13