Europa en het Verdrag van Lissabon “Love it or leave it”

moeten inleveren. Door hevige protesten van vooral Ierland zal het terugbrengen van het
aantal Eurocommissarissen voorlopig niet aan de orde worden gesteld.
Een institutionele verandering in het Verdrag van Lissabon is het in het leven roepen van een
Hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid (HV). Door het
instellen van de nieuwe functie wordt beoogd een meer consistent en eenduidig buitenlands
beleid te voeren in het optreden van de EU ten opzichte van landen buiten de Unie, zowel op
politiek als economisch gebied. De HV is de voorzitter van de Raad voor buitenlands beleid
en tevens vicevoorzitter van de Europese Commissie.
Wellicht dat de Europese Commissie, en de voorzitter voorop, ten opzichte van andere
instituties wat meer naar de achtergrond treedt, maar het zal nog steeds de belangrijkste
uitvoerende macht zijn binnen de Europese Unie die nieuwe wetgeving kan initiëren en
beleidsvoornemens kan omzetten in richtlijnen en verordeningen. Het blijft een orgaan dat een
intermediaire rol vervult binnen de Unie. Dat zal naar verwachting de manier zijn waarop het
blijft functioneren, als olie tussen de lagers.
II.5.
Het Europees Parlement
De geschiedenis van het Europees Parlement begint in 1957 waar in het Verdrag van Rome
wordt gesproken over een Parlement dat volkeren en staten van de toenmalige Europese
Gemeenschap zou vertegenwoordigen. De eerste rechtstreekse verkiezingen (het Europees
Parlement is het enige instituut van de EU dat direct door de burgers wordt gekozen) vinden
in 1979 plaats. In de jaren daarna heeft het Europees Parlement bij opvolgende
verdragswijzigingen steeds meer bevoegdheden gekregen.
Het Verdrag van Lissabon versterkt de rol van het Europees Parlement bij het formuleren van
regelgeving 17 , het opstellen van de begroting van de EU en het uitoefenen van toezicht op de
werkzaamheden van de Europese Commissie. Hiermee is het Europees Parlement qua
importantie op gelijke hoogte gekomen met de Raad van Ministers. Het Europees Parlement
deelt samen met de Europese Commissie en de Raad van Ministers een plek in de binnensfeer
van de EU.
Het Verdrag van Lissabon legt een direct verband tussen de uitkomsten van de verkiezingen
voor het Europees Parlement en de keuze van de Europese Raad voor een kandidaat-voorzitter
van de Commissie. De benoeming van alle leden van de Europese Commissie, inclusief de
voorzitter en de HV, moet worden goedgekeurd door het Europees Parlement.
Naast deze veranderingen is het aantal leden van het Europees Parlement ook gewijzigd als
gevolg van het Verdrag van Lissabon. Hoewel er sprake is van een overgangsfase tot 2014 is
het aantal leden vastgesteld op 736.
De versterking van de positie van het Europees Parlement is er mede op gericht de
democratische legitimiteit van ‘Europa’ toe te laten nemen. Naast het vervullen van zijn taken
als medewetgever rekent het Parlement het in dit kader tot zijn taak erop toe te zien dat het
nieuwe recht op burgerinitiatief juist wordt geïmplementeerd. Ook zal het ervoor zorg dragen
17 Zie Appendix 3
17