07.05.2013 Views

BAUTISMO Y CONFIRMACIÓN. Sacramentos de iniciación ... - 10

BAUTISMO Y CONFIRMACIÓN. Sacramentos de iniciación ... - 10

BAUTISMO Y CONFIRMACIÓN. Sacramentos de iniciación ... - 10

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

238 PII sec II Parte sistemática<br />

resume una larga tradición cuando concluye <strong>de</strong> esta manera «En<br />

este sacramento se comunica la plenitud <strong>de</strong>l Espíritu Santo» 27<br />

La expresión <strong>de</strong>rramar (ekcheó, effun<strong>de</strong>re), que la Biblia emplea<br />

para significar la comunicación <strong>de</strong>l Espíritu Santo, les sugiere espontáneamente<br />

la imagen <strong>de</strong> la abundancia y la aplican a la unción<br />

crismal<br />

«La palabra "efusión" significa aquí (Tit 3,5-6) una abundosa<br />

comunicación <strong>de</strong>l Espíritu» 2S<br />

«El Espíritu, que se <strong>de</strong>rrama sobreabundantemente, no se ve<br />

oprimido por límites ni encerrado en estrecho espacio que lo frene<br />

Fluye sin cesar, rebosa su abundancia, solamente tiene que abrirse<br />

nuestro corazón y estar sediento Cuanta fe seamos capaces <strong>de</strong> presentar,<br />

tanta abundancia <strong>de</strong> gracia recogeremos» 29<br />

Tanto en las fórmulas litúrgicas como en los escritos <strong>de</strong> los Padres,<br />

el verbo llenar es el término que mejor califica la acción <strong>de</strong>l<br />

Espíritu en este sacramento por una parte, se espera <strong>de</strong> él que llene<br />

al sujeto <strong>de</strong> sabiduría, ciencia, fuerza, virtu<strong>de</strong>s , por otra parte, se<br />

pi<strong>de</strong> a Dios que lo llene <strong>de</strong> su Espíritu<br />

La tradición occi<strong>de</strong>ntal expresa esta misma i<strong>de</strong>a <strong>de</strong> una manera<br />

más concreta, que se ha convertido casi en una característica típica<br />

<strong>de</strong> la teología <strong>de</strong> Occi<strong>de</strong>nte en el sacramento <strong>de</strong> la confirmación se<br />

confieren los (siete) dones <strong>de</strong>l Espíritu Santo 30 La i<strong>de</strong>a la encontramos,<br />

el a 385, en una carta <strong>de</strong>l papa Sincio, aunque referida a la<br />

imposición <strong>de</strong> las manos en la reconciliación <strong>de</strong> los herejes habla <strong>de</strong><br />

la «invocación <strong>de</strong>l Espíritu septiforme por la imposición <strong>de</strong> la mano<br />

<strong>de</strong>l obispo» 31 El testimonio <strong>de</strong> san Ambrosio tiene que ver directamente<br />

con la imposición <strong>de</strong> manos posbautismal<br />

«La perfección se alcanza cuando, por las invocaciones <strong>de</strong>l<br />

sacerdote, se infun<strong>de</strong> el Espíritu Santo espíritu <strong>de</strong> sabiduría e inteligencia,<br />

espíritu <strong>de</strong> consejo y <strong>de</strong> virtud, espíritu <strong>de</strong> conocimiento y <strong>de</strong><br />

piedad, espíritu <strong>de</strong> santo temor, que son como las siete virtu<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l<br />

Espíritu» 32<br />

27 STh III, q 72, a 2<br />

28 DIDIMO ALEJANDRINO, De Sp S 53 SCH 386,194, cf íbid , 52 (192), CIRILO<br />

DE JERUSALEN, Cat 17,19 PG 33.992A<br />

29 CIPRIANO, Ad Donatum 5 BAC 241,1<strong>10</strong> (aunque no se refiere directamente a<br />

la confirmación, expresa bien como enten<strong>de</strong>rá mas a<strong>de</strong>lante la tradición la actividad<br />

<strong>de</strong>l Espíritu Santo en este sacramento)<br />

30 La mayoría <strong>de</strong> los teólogos piensan que la gracia santificante y los dones <strong>de</strong>l<br />

Espíritu Santo se confieren ya inseparablemente en el bautismo<br />

31 Cf Ep a Himerio obispo <strong>de</strong> Tarazona 1,2 DS 183<br />

32 Desacr 3,2,8 SCH 25bis,96, cf DeMyst VII 42 íbid, 178<br />

CIO Dimensiones histonco-salvificas <strong>de</strong> la confirmación 239<br />

Testimonios parecidos encontramos en otros autores <strong>de</strong> aquellos<br />

tiempos, como Eusebio <strong>de</strong> Vercelli y Agustín <strong>de</strong> Hipona 33 Pero lo<br />

interesante es que la i<strong>de</strong>a se abrió camino también en la liturgia<br />

Leemos en el OR XI (<strong>de</strong>l s vm), n <strong>10</strong>0 « et dat orationem pontifex<br />

super eos, confirmans eos cum mvocatione septiformis gratiae<br />

Spintus Sancti» Respon<strong>de</strong> a esta <strong>de</strong>scripción la oración que recoge<br />

en este lugar el SvG « ímmitte ín eos Spintum sanctum tuum paraclitum,<br />

et da eis Spintum sapientiae et intellectus, Spintum consiln<br />

et fortitudmis, Spintum scientiae et pietatis Adimple eos Spiritu<br />

timoris Dei.. » 34 Esta oración se ha mantenido en el nto romano<br />

hasta nuestros días (cf RC 51)<br />

Como era <strong>de</strong> esperar, esta faceta <strong>de</strong> la teología <strong>de</strong> la confirmación<br />

fue objeto <strong>de</strong> amplios <strong>de</strong>sarrollos entre los escolásticos, <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />

los tiempos <strong>de</strong> Rábano Mauro algunos empezaron a ver en ella la<br />

significación específica <strong>de</strong>l segundo sacramento. Una vez introducida<br />

la distinción entre gracia, virtu<strong>de</strong>s, dones <strong>de</strong>l Espíritu y frutos <strong>de</strong>l<br />

Espíritu, algunos escolásticos, según san Buenaventura, a<strong>de</strong>lantan la<br />

teoría <strong>de</strong> que el bautismo otorga las virtu<strong>de</strong>s, la confirmación, los<br />

dones <strong>de</strong>l Espíritu, el sacramento <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n, las bienaventuranzas 35<br />

Los gran<strong>de</strong>s doctores <strong>de</strong>l s xm, como santo Tomás, se esforzaron en<br />

clasificar, sistematizar y profundizar en la doctrina <strong>de</strong> los dones <strong>de</strong>l<br />

Espíritu, mas no se aventuraron por estos otros <strong>de</strong>rroteros<br />

La tradición, apoyándose indudablemente en el simbolismo <strong>de</strong>l número<br />

siete, ha quendo expresar simplemente que en la confirmación el<br />

Espíntu Santo <strong>de</strong>rrama sus dones sobre el confirmado, no ya sin medida<br />

como sobre Jesús en el Jordán, pero sí con gran abundancia<br />

La i<strong>de</strong>a se inspira obviamente en Is 11,1-2 En el texto hebreo<br />

son en total seis los dones <strong>de</strong>l Espíritu (presentados en tres binomios)<br />

La traducción <strong>de</strong> los LXX (y la Vulgata) aña<strong>de</strong> un don más,<br />

la piedad (que en realidad es una reduplicación <strong>de</strong>l último don, el<br />

temor <strong>de</strong> Dios), resultando así el número místico <strong>de</strong> siete 36<br />

33 Cf EUSEBIO DE VERCELLI, De Trin VII,20 CCL 9,97 AGUSTÍN, Tract in I ep<br />

Jo II PL 25,2004, Serm 229M, 2 (= Guelf 15) PLS 2,578, Serm 248, 5, Serm<br />

249,3<br />

34 MOHLBERG n 450<br />

35 Cf Sent IV d 7 a 2, q 2 concl Buenaventura comenta que la hipótesis es<br />

sugerente, pero falsa, porque las virtu<strong>de</strong>s y los dones no se diferencian esencialmente<br />

Mas cerca <strong>de</strong> nosotros, H SCHELL, a finales <strong>de</strong>l siglo pasado, propuso una teoría<br />

parecida el bautismo comunicaría la gracia santificante junto con la inhabitacion <strong>de</strong><br />

la Trinidad mas las tres virtu<strong>de</strong>s teologales, la confirmación otorgaría los dones <strong>de</strong>l<br />

Espíritu para <strong>de</strong>sarrollar con cierta facilidad la nueva vida recibida en el bautismo<br />

Sobre todo esto cf M HAUKF, o c , 322 328<br />

36 En este punto correspon<strong>de</strong>ría estudiar la dimensión trinitaria <strong>de</strong>l sacramento<br />

<strong>de</strong> la confirmación, como se hizo con el bautismo Cf AA VV , La Santísima Trinidad<br />

y la confirmación (semanas <strong>de</strong> Estudios Trinitarios, 27, Salamanca 1993)

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!