martin lutero y el comienzo de la reforma - Escritura y Verdad
martin lutero y el comienzo de la reforma - Escritura y Verdad
martin lutero y el comienzo de la reforma - Escritura y Verdad
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
[122] «Iam ista ratio, quod m<strong>el</strong>ius est nubere quam uri, seu, ut peccatum fornicationis vitetur, matrimonium in peccato<br />
fi<strong>de</strong>i fractae ineunt, quid est nisi ratio? Scripturam quaerimus et testimonium divinae voluntatis. Quis scit, si cras<br />
uratur, qui hodie uritur? Carta a M<strong>el</strong>anchthon d<strong>el</strong> 1-8-1521 (WA Br 2,371).<br />
[123] «Cessatum est a c<strong>el</strong>ebrandis missis in coenobio Augustinianorum» A. Burer en 19-10-1521 a B. Rhenanus:<br />
ARG 6 (1908-09) 193.<br />
[124] «Cum ergo ex his omnibus probetur. missas non nisi Satanae operationem, et communi errore mundi in<br />
sacrificia versas esse adversus Evang<strong>el</strong>ium et fi<strong>de</strong>m et caritatem, quae hac machina abalentur, tota fiducia<br />
abrogandae sunt universae nobis, qui Christiani esse volumus, nec spectandum, quod pauci pio errore illis utantur<br />
sine perditione» (WA 8,457). A Spa<strong>la</strong>tin escribió Lutero a 11-11-1521: «Abrogationem missarum confirmo hoc,<br />
quem mitto, libro» (WA Br 2, 403).<br />
[125] N. MÜLLER, Die Wittenberger Bewegung 1521 und 1522, Leipzig 1911, 161ss.<br />
[126] N. MÜLLER, o.c., p. 123 ss.<br />
[127] N. MÜLLER, o.c., p. 125s.<br />
[128] N. MÜLLER, o.c., p. 147 ss. «Quantum per nos stat, omnibus fratribus nostrus Evang<strong>el</strong>icam et Christianam<br />
permittimus libertatem. Quatenus ii, qui nobiscum vivere, <strong>de</strong>serto corrupto vitae nostrae fuco, secundum puritatem<br />
Evang<strong>el</strong>icae doctrinae v<strong>el</strong>int, possint» (148).<br />
[129] Impreso en E. SEHLING, Die ev. Kirchenordnungen <strong>de</strong>s 16. Jh. I, 1, Leipzig 1902, 697s.<br />
[130] Ed. dirigida por H. LIETZMANN, Kleine Texte 74, Bonn 1911, 20.<br />
[131] RA III, 21; F. GESS, Akten und Briefe zur Kirchenpolitik Hzg. Georgs von Sachsen I, Leipzig-Berlín 1905,<br />
250ss; H. BARGE, Aktenstücke zur Wittenberger Bewegung, Leipzig 1912, 3-6.<br />
[132] I. HÖSS, Spa<strong>la</strong>tin 242.<br />
[133] H. DIBBELT, Hatte Luthers Ver<strong>de</strong>utschung <strong>de</strong>s NT <strong>de</strong>n griechischen Text zur Grund<strong>la</strong>ge?: ARG 38 (1941)<br />
300-330; H. BORNKAMM, Die Vor<strong>la</strong>ge zu Luthers Übersetzung <strong>de</strong>s NT: ThLZ 72 (1947) 23-28; S. KRÜGER,<br />
Zum Wortschatz <strong>de</strong>s 18. Jh.: Fremdbegriff und Fremdwort in Luthers Bib<strong>el</strong>übersetzung: BGDSL 77 (1955) 402-<br />
464; H.O. BURGER, Luther als Ereignis <strong>de</strong>r Literaturgeschichte: LuJ 24 (1957) 86-101; H. BLUHM, Martin<br />
Luther - Creative Trans<strong>la</strong>tor, St. Louis-Missouri, 1965.<br />
[134] H. BORNKAMM, Luthers geistige W<strong>el</strong>t, Gütersloh 1959, 266.<br />
[135] Sermón <strong>de</strong> 22-3-1523 (WA 12, 444).<br />
[136] H.-O. BURGER, 1.c., p. 86; A.E. BERGER, Luther und die neuhoch<strong>de</strong>utsche Sprache: Deutsche<br />
Wortgeschichte 2 t. (1943), 37-132.<br />
[137] H. GERDES, Überraschen<strong>de</strong> Freiheiten in Luthers Bib<strong>el</strong>übersetzung : « Luther» 27 (1956) 71-80.<br />
[138] Cf. W. von LOEWENICH, Luther als Ausleger <strong>de</strong>r Synoptiker, Munich 1934, 50ss.<br />
[139] Hasta qué punto estuviera Spa<strong>la</strong>tin fascinado por Lutero, se ve por una carta <strong>de</strong> Juan Lang a Mutian <strong>de</strong> 2-5-<br />
1515: «Eum (a Lutero) ipsum ut Apollinem Spa<strong>la</strong>tinus noster veneraturque et consulit» (K. GILLET, Der<br />
Briefwechs<strong>el</strong> <strong>de</strong>s Conradus Mutianus, Halle 1890, n.° 490; cf. I. HÖSS, Spa<strong>la</strong>tin 79.<br />
[140] WA Br 1, 161s; P. KALK0FF, Zu Luthers römischen Prozess, Gotha 1912, 74; Forschungen zu Luthers<br />
römischen Prozess, Roma 1905, 46; I. Höss, Spa<strong>la</strong>tin 127s.<br />
[141] CR 11,23; Studienausgabe III, 40.<br />
[142] Studienausgabe IV, 10s.<br />
[143] WA 5, 24s. Según <strong>el</strong> prólogo <strong>de</strong> <strong>la</strong> edición <strong>la</strong>tina d<strong>el</strong> texto <strong>de</strong> <strong>la</strong> carta a los Romanos (Wittenberg 1520) ésta es<br />
«rerum theologicarum et summam et methodum continens".<br />
[144] H. BORNKAMM, M<strong>el</strong>anchthons Menschenbild, en: Philipp M<strong>el</strong>anchton. Forschungsbeiträge, Gotinga 1961,<br />
76-90, part. p. 90.<br />
[145] W.H. NEUSER, Der Ansatz <strong>de</strong>r Theologie Philipp M<strong>el</strong>anchthons, Neukirchen 1957, 135.<br />
[146] Él se escribía «Adrián».<br />
[147] PASTOR, Papstgesch. IV, 2 p. 35.<br />
[148] A. MERCATI, Diarii 88 con n.° 47.<br />
[149] Ibid. 95.<br />
[150] RA III n.° 54.<br />
[151] RA. III n.° 73.<br />
[152] RA III n.° 75, p. 401s.<br />
[153] RA III n.° 74, p. 397s.<br />
[154] RA III n.° 82.<br />
[155] Carta <strong>de</strong> 1-12-1522; PS. ALLEN, Opus epistu<strong>la</strong>rum D. Erasmi V, Oxford 1924, 145-150. Sobre Erasmo y<br />
Adriano VI, cf. L.E. HATKIN, Adrien VI et <strong>la</strong> reforme <strong>de</strong> l'église: EThL 33 (1959) 534-542, 539ss.<br />
79