19086905 - FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen ...

Pagina 115 van 256 BE0112000986
inwerken door het wijzigen van het voedselaanbod, het aantasten van de kwaliteit van een habitat,
etc. Het resultaat is een verlies of verandering in de biodiversiteit.
Zoals reeds aangehaald, wordt binnen voorliggend planMER op het vlak van impact op de
biodiversiteit de focus gelegd op de impact van bodemverstorende activiteiten, de impact van de
introductie van harde substraten en de impact van de aanduiding van natuurbeschermingsgebieden
(waarbinnen beheersmaatregelen worden getroffen).
Bodemverstorende activiteiten
Alle bodemverstorende activiteiten hebben rechtstreeks (door vernietiging of beschadiging) of
onrechtstreeks (door verhoging van de turbiditeit) een impact op de bodemorganismen. Deze impact
wordt besproken in het hoofdstuk ‘Bodemverstoring’. Ingrepen met een negatief of positief effect op
het benthos zullen een weerslag hebben doorheen het gehele ecosysteem. De
macrobenthosgemeenschappen worden dan ook als een belangrijke indicator voor de gezondheid
van het mariene ecosysteem beschouwd (Belgische Staat, 2012a).
Introductie van harde substraten
De bouw van windturbines op zee, binnen een overwegend zandig milieu, creëert een nieuwe habitat
door de introductie van harde substraten (funderingen). Bij de reeds geïnstalleerde turbines in het
BNZ werd een snelle kolonisatie waargenomen door diverse fauna en flora. Na reeds 3,5 maanden
werd een rijke soortenrijkdom aangetroffen, met een dens deken van de harige vliescelpoliep (Electra
pilosa), wat een habitat creëert voor talloze andere soorten zoals kleine schaaldieren (Crustacea),
borstelwormen (Polychaeta), mossel (Mytilus edulis) en wijde mantelschelp (Aequipecten opercularis)
(Belgische Staat, 2012a; Kerckhof et al., 2010).
Deze nieuwe artificiële harde substraten zijn van groot belang voor de soorten van intertidale harde
substraten, waarvoor er weinig tot geen natuurlijk offshore habitat bestaat in de zuidelijke Noordzee.
Voor diverse soorten zullen de windparken hun intrede in de zuidelijke Noordzee mee faciliteren. Dit
mogelijke ‘stepping stone’ effect, dat soorten in staat stelt zich over grote afstanden te verspreiden via
een reeks van dicht bij elkaar gelegen kolonisatie-eilanden, is vooral relevant voor soorten die geen
planktonisch larvaal stadium hebben (Belgische Staat, 2012a). Er zijn indicaties dat de gemeenschap
op de windturbines verschillend is van die van natuurlijke harde substraten. Vooral het aandeel niet-
inheemse soorten – introducties uit andere oceanen en soorten van zuidelijke rotskusten waarvan het
areaal zich naar het noorden uitbreidt – blijkt hoog te zijn (Kerckhof et al., 2011) en dat is vooral het
geval in de intertidale zone. Niet-inheemse soorten worden vaak geassocieerd met negatieve effecten
voor de lokale biodiversiteit en ecosysteemfuncties. Niet alle niet-inheemse soorten hebben een
aantoonbare impact op andere soorten of habitats in hun nieuwe milieu. Voor een minderheid is het
invasief karakter echter van een dergelijke aard dat ze een probleem stellen voor de lokale
biodiversiteitsdoelstellingen, de economie of de volksgezondheid, of de ecosysteemdiensten in het
gedrag brengen (EuroMarine, 2013). Deze invasieve niet-inheemse soorten (Invasive Alien Species
Plan-MER Ontwerp Marien Ruimtelijk Plan DEEL 6 Beoordeling van de milieueffecten