19086905 - FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen ...

Profielschets
Pagina 187 van 256 BE0112000986
De Grote Stern is een typische kustbroedvogel. De soort wordt vooral in het BNZ opgemerkt van
maart tot september met de hoogste aantallen in mei. Het voedsel bestaat hoofdzakelijk uit vis.
Het relatief belang van het BNZ binnen Europa is belangrijk. De in België voorkomende vogels
behoren tot de West-Europese broedpopulatie die overwintert voor de kusten van Noordwest- tot
Zuid-Afrika. Het aantal Grote Sternen wordt voor de West-Europese populatie geschat op 166.000 tot
171.000 exemplaren (Wetlands International, 2006). In de broedkolonie in de haven van Zeebrugge is
geregeld meer dan 1 % van de biogeografische populatie (1700 ex.) aanwezig met een maximum van
7,2 % in 2004 (o.a. Courtens & Stienen, 2004). Ook in het BNZ werd tijdens scheepstellingen
meerdere keren meer dan 1 % van de biogeografische populatie aangetroffen.
Ecologische vereisten
De hoogste dichtheden van Grote stern in het BNZ komen voor binnen een strook van 25 tot 30 km
uit de kust met concentraties rond Zeebrugge-Vlakte van de Raan, de Vlaamse Banken en tijdens de
najaarstrek ook de omgeving van de Thorntonbank. Grote sternen foerageren meestal in de
kustwateren (tot ongeveer 15 km uit de kust), maar gaan soms tot wel 60 km ver om voedsel voor
hun jongen. Verder op zee wordt de soort slechts sporadisch opgemerkt.
Grote sternen voeden zich vooral met kleine vis en invertebraten die tijdens een ondiepe stootduik
(tot 1,5 m diep) worden gevangen of van het water worden gepikt. In het BNZ bestaat het voedsel
hoofdzakelijk uit kleine haringachtigen (Clupeidae) en zandspieringen (Ammodytidae) (gegevens
INBO). Volwassen vogels eten in het begin van het broedseizoen ook wel borstelwormen Nereis sp.
Grote sternen zijn in de broedgebieden erg gevoelig voor verstoring (o.a. door recreanten en
predatoren), overstroming, verlies van broedhabitat (o.a. als gevolg van economische ontwikkeling en
vegetatiesuccessie etc.), predatie (voornamelijk door meeuwen en landroofdieren) en vervuiling.
Gezien het een uitgesproken voedselspecialist is, is ze ook gevoelig voor voedselgebrek wanneer de
juiste prooisoorten of lengteklassen ontbreken (Vanaverbeke et al., 2007). In de kolonie van
Zeebrugge werden soms vogels gedood door windmolens (Everaert & Stienen, 2007).
Beoordeling staat van instandhouding in het BNZ
Trends in het BNZ: geen duidelijke trend waarneembaar
De waargenomen trend van het voorkomen van Grote stern in het BNZ laat een erratisch patroon
zien met mogelijk hogere aantallen na 2002. Net zoals bij de andere twee sternensoorten wordt
het voorkomen op zee deels bepaald door de aantallen in de kustkolonies (in het geval van Grote
stern enkel Zeebrugge), maar deels ook door fluctuaties in het aantal doortrekkende individuen en
veranderingen in het voedselaanbod. In 1988 werd in de haven van Zeebrugge het eerste
broedgeval opgetekend van Grote stern. Sindsdien werden sterk variërende aantallen vastgesteld.
In 2004 verhuisde de kolonie van de westelijke voorhaven naar het hiervoor speciaal aangelegde
Sternenschiereiland aan de oostelijke strekdam van de haven. Hier kwamen maximaal 4032
koppels tot broeden in 2004. Daarna namen de aantallen jaarlijks af. Fluctuaties in het aantal
broedparen hangen onder andere samen met verplaatsingen binnen de meta-populatie (ook
elders vinden sterke aantalsveranderingen plaats), maar in Zeebrugge spelen tevens
Plan-MER Ontwerp Marien Ruimtelijk Plan DEEL 7 Passende beoordeling