19086905 - FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen ...

Aanvaringsaspect
Pagina 122 van 256 BE0112000986
Het aanvaringsrisico is afhankelijk van een groot aantal factoren zoals de aanwezige soorten, aantal
vogels en hun gedrag, weersomstandigheden, de rotorhoogte en -snelheid van de turbines, de
configuratie van het windpark en de aanwezige verlichting (Drewitt & Langston, 2006). Veranderende
weersomstandigheden kunnen het aanvaringsrisico beïnvloeden. Zo is bekend dat meer aanvaringen
gebeuren bij slechte zichtbaarheid door mist en regen en ’s nachts (Erickson et al., 2001; Stienen et
al., 2002). Migrerende vogels gaan ook lager vliegen bij lage bewolking of bij sterke tegenwind en
worden zo gevoeliger voor aanvaringen (Winkelman, 1992; Richardson, 2000).
De eerste berekeningen betreffende aanvaringen tonen aan dat het risico het grootst is voor grote
meeuwen, stormmeeuw Larus canus, Jan-van-Gent en grote jager (Vanermen & Stienen, 2009). Op
basis van monitoringsgegevens uit België, Nederland en de UK wordt het aantal aanvaringen van
vogels met windturbines van een afzonderlijk park laag ingeschat (Vanermen & Stienen, 2009;
Krijgsveld et al., 2011; Plonczkier & Simms, 2012). Het is echter mogelijk dat het aantal
aanvaringsslachtoffers van alle windparken binnen de windmolenzone samen een significant effect
hebben op populatieniveau. Omdat zeevogels lang leven en jaarlijks een laag aantal jongen groot
brengen, kan een licht verhoogde mortaliteit op lange termijn toch een significant negatief effect
hebben op de populatie (Drewitt & Langston, 2006). Een modelstudie van Poot et al. (2011) maakt
een inschatting van het aantal aanvaringsslachtoffers van 11 windparken in het Nederlands deel van
de Noordzee. Dit werd gedaan door de gegevens die verzameld werden in het OWEZ park te
extrapoleren. Volgens deze extrapolatie zouden het aantal aanvaringsslachtoffers bij alle soorten
(behalve bij zilvermeeuw) niet voor een negatieve trend zorgen in de populatiegrootte.
Om de impact behoorlijk te kunnen evalueren is er nood is aan meer betrouwbare data. De grootste
bezorgdheid bestaat voor de Bijlage I soorten grote stern, visdief en dwergmeeuw, die tijdens de
migratieperiodes geconcentreerd in het gebied voorkomen.
Fysische wijziging van het habitat
Door de bouw van windparken wordt een habitat fysisch gewijzigd. Op de locaties waar er turbines
gebouwd worden, is er sprake van ‘fysisch’ habitatverlies. Het gebied dat bepaalde soorten gaan
vermijden als rust- of foerageergebied als reactie op de aanwezigheid van de turbines is het
‘effectieve’ habitatverlies (Fox et al., 2006). Indien bepaalde soorten de volledige wettelijke zone voor
de productie van elektriciteit uit hernieuwbare bronnen zouden vermijden, betekent dit voor deze
soorten een habitatverlies van ca. 240 km² of 7 % van het BNZ. Dit kan voor bepaalde soorten zelfs
meer zijn. Petersen et al. (2006) stelden een reductie van 80 % in de aantallen Jan-van-Gent vast, in
een straal van twee tot vier kilometer rond het Horns Rev windpark.
Het vermijdingsgedrag van bepaalde soorten tijdens de exploitatie van windparken op zee, zoals
vastgesteld door Petersen et al. (2006), Leopold et al. (2010), en Vanermen et al. (2011), blijkt
voorlopig site-specifiek te zijn. In het BNZ wordt verondersteld dat bepaalde soorten, zoals
Plan-MER Ontwerp Marien Ruimtelijk Plan DEEL 6 Beoordeling van de milieueffecten