19086905 - FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen ...

Havenuitbreiding
Pagina 77 van 256 BE0112000986
Bij havenuitbreiding ter hoogte van Oostende of Zeebrugge en bij de bouw van een offshore haven
zal permanent verlies van de oorspronkelijk bodem optreden. Mogelijk zullen nieuwe haventerreinen
opgespoten worden. De omvang van de effecten is momenteel niet in te schatten.
Impact op de benthosgemeenschappen
Verstoring van de zeebodem resulteert intrinsiek in de verstoring van het benthos
(bodemorganismen). Verstoring kan bestaan uit bedekking (met harde structuren of met sediment),
verplaatsing of verwijdering van het benthos. Zo veroorzaakt het storten van baggerspecie verstikking
van benthosorganismen door bedekking. Het is bekend dat benthische gemeenschappen gedeeltelijk
weerstand kunnen bieden aan sedimentbedekking, maar dat ze moeilijkheden hebben met
chronische stortactiviteiten (FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu –
DG Leefmilieu, 2010).
Baggerwerkzaamheden in de brede zin, dus zowel voor onderhoud en verdieping van vaargeulen, als
bij de constructie van windparken, energie-atollen of zandextractie, veroorzaken een direct verlies van
benthische soorten en organismen ten gevolge van het verwijderen of opzuigen van het sediment. De
mate van verstoring is afhankelijk van de hoeveelheid sediment die verwijderd wordt en de
oppervlakte en diepte van de baggerwerkzaamheden. Door de verwijdering van substraat treedt
biotoopverlies of biotoopwijziging voor het benthos op. Een wijziging in de sedimentsamenstelling kan
een verschuiving naar andere benthische gemeenschappen teweegbrengen (IMDC, 2010).
Langetermijnonderzoek naar de biologische impact van zandontginning heeft geen significante
negatieve effecten kunnen aantonen op het macrobenthos (De Backer et al., 2011). Deze conclusie is
gebaseerd op resultaten van bemonsteringen in gebieden waar intensieve ontginning leidde tot
zeebodemdepressies. Herkolonisatie van macrobenthos duurde slechts 1 tot 2 jaar met een herstel
van de biomassa van 2 tot 5 jaar.
Met betrekking tot de korte-termijneffecten van de boomkorvisserij op het benthos, formuleren
Depestele et al. (2008) volgende veralgemenende conclusies: er treedt een afname in abundantie op
van minder laag-productieve en traag reproducerende soorten, en een stijgende dominantie van
hoog-productieve opportunisten en aaseters. Bovendien is er een verminderde diversiteit en
soortenrijkdom. Deze effecten zijn habitat-afhankelijk.
De verhoging van de turbiditeit van het zeewater kan een negatief effect hebben op bepaalde
organismen die behoren tot de filtervoeders. De filtermechanismen waarmee de organismen
voedselpartikels uit het water zeven kunnen verstopt geraken. Een verhoogde turbiditeit beïnvloedt
bovendien het plaatselijk lichtklimaat en daarmee het fytoplankton (algen). Omdat fytoplankton aan de
basis staat van de voedselketen kan de verhoogde turbiditeit effect hebben op organismen hoger in
de voedselketen, zoals vogels, vissen en zeezoogdieren.
In veel gevallen zal de verhoogde turbiditeit die ontstaat bij bodemverstorende activiteiten van een
gelijkaardige grootteorde zijn als de verhoogde turbiditeit die optreedt tijdens natuurlijke stormen. Er
Plan-MER Ontwerp Marien Ruimtelijk Plan DEEL 6 Beoordeling van de milieueffecten