Van deadline naar lifeline - Hogeschool Leiden

4.2.2 Leren: het vermogen je te ontwikkelen
Als het om leren en ontwikkelen gaat dan valt op dat professionals in opvoeding en onderwijs allerlei
begrippen gebruiken die in dat kader van belang zouden zijn, zoals breinvriendelijk leren (Jensen
2012), meervoudige intelligenties (Gardner 2002, Both 2008) 24 en de leerdimensies van Marzano
(Marzano/Miedema 2005).
Ik word altijd wat onrustig van specifieke leerconcepten. Het roept eerder vragen bij mij op dan dat
het een handvat biedt om het leren van kinderen te ondersteunen. Dit wil niet zeggen dat ik geen
specifieke ideeën of strategieën gebruik. Dit doe ik wel, maar gerelateerd aan een specifieke situatie,
bijvoorbeeld het halen van de Duitse-woordjes-toets door mijn zoon. En dit ‘halen’ reikt verder dan
het kennen van de woordjes. Het is ook: het leren organiseren en structuren van je werk; leren wat
discipline betekent, en hoe het is om afspraken te maken met jezelf en je daaraan te houden. Vanuit
dit perspectief vind ik het reproductieve leren -het leren van de woordjes- een betekenisvolle activiteit
en voor het halen van een goed cijfer voor Duits, een handige strategie. En natuurlijk weet ik ook wel
dat het er eigenlijk om gaat dat de Duitse woordjes worden geleerd om de Duitse taal te (willen)
bemachtigen, maar soms zijn mensen(kinderen) nog niet zo ver. Er moeten dan eerst andere zaken
(in de breedste zin van het woord) worden geleerd. En in die zin is leren een veelzijdig en complex
begrip waar mijn gevoel van ongemakkelijkheid aan is verbonden.
Het begrip ‘leren’ vangen in een bepaald beeld van wat leren zou zijn of hoe er vorm aan te geven,
ondergraaft de dynamiek, openheid en het voortduren van het proces. Bovendien blijven zaken
onderbelicht die evengoed van belang zijn in relatie tot leren.
64
Hartvriendelijk leren
Hoezo breinvriendelijk leren, zijn we niet toe aan hartvriendelijk leren en het ontdekken van wilskracht
als je kijkt naar de motivatieproblemen van kinderen in het onderwijs?
Voor mensen zijn er geen duurzame bestemmingen, dat je voor eens en altijd weet hoe te leven.
‘Onafheid is niet slechts voor het kinderlijk bestaan kenmerkend, maar voor heel het menselijk
bestaan’ (Meijer 1992, p.28).