Van deadline naar lifeline - Hogeschool Leiden

Met het gebruik van natuur als pedagogische ruimte beoogt het lectoraat een open, dynamische en
integrale vorm van leren te beschrijven en te vergelijken met het leren in andere omgevingen. Tevens
is het lectoraat erop gericht professionals handvatten te geven om de veelzijdigheid van leren in en
met natuur te (h)erkennen, te beschrijven, te interpreteren en eventueel in verband te brengen met
meer programmatische taken. Een eerste aanzet om integraal leren nader te beschrijven wordt in de
kenniskring van het lectoraat uitgewerkt in het project ‘Natuurlijk taal verwerven’.
66
Natuurlijk taal verwerven
De afgelopen jaren wordt sterk ingezet op voor- en vroegschoolse educatie (VVE) om de taalontwikkeling
van kinderen te stimuleren. Deze programma’s zijn in de uitvoering te typeren als ‘talig’
en ‘programmatisch.’ Ondanks het ervaringsgerichte karakter van VVE-uitgangspunten wordt in de
uitvoering weinig ruimte genomen voor spelenderwijs en meer ervaringsgericht leren. Over de
opbrengst van VVE-programma’s wordt discussie gevoerd. Een aspect in deze discussie is in hoeverre
een ‘talige’ en ‘programmatische’ aanpak leidt tot een werkelijk begrip van de verworven taal. De
vraag is of kinderen de ervaring nodig hebben om te weten wat begrippen inhouden.
Binnen de kenniskring wil taaldocente Jannette Prins de rol onderzoeken van ervaren in taal
verwerven. Meer specifiek wil zij beoordelen welke onderwijsleersituatie voor woordenschatontwikkeling
pregnanter is: een ervaringsgerichte of een talige onderwijsleeromgeving. Jannette
vooronderstelt dat een ervaringsgerichte onderwijsleeromgeving pregnanter is dan een talige,
en wil dit onderzoeken door een onderwijsleeromgeving waarin een VVE-programma centraal staat,
te vergelijken met een onderwijsleersituatie waarin natuur als speelleeromgeving wordt gebruikt.
Naast het aspect van woordenschatontwikkeling wordt de reikwijdte van de leerervaringen in beide
onderwijsleeromgevingen vergeleken, waarbij wordt beoordeeld hoe mogelijke verschillen zich
verhouden tot meer algemene doelen van opvoeding en onderwijs. Kennisontwikkeling op dit vlak is
van belang om discussies over de opmars van directief (veelal computergestuurd) leren voor peuters
en kleuters ten koste van spelenderwijs leren op basis van argumenten te kunnen voeren.