augsburgse confessie door luther en melanchton. - Geschriften van ...

24
[Nr. 137, blz. 1262]. Daarin zeggen zij gehoopt en vertrouwd te hebben, dat er wel
een vergelijk tot stand had kunnen komen met handhaving van het besluit van 1526,
dat eenstemmig genomen was, waarom zij dan ook niet bewilligen in het nieuwe
besluit met de daaraan toegevoegde sancties. Dan volgt:
'zo menen wij, dat wegens de veelgenoemde bezwaren de hoge en onvermijdelijke
noodzaak ons de eis oplegt tegen Uw liefden (Eure Liebden; kanselarijtaal jegens de
overheid) en U ten aanzien van gemeld besluit, als zijnde een nietig en krachteloos en
ons en de onzen op tal van gronden niet bindend voornemen openlijk te protesteren
zoals wij dan ook bij deze thans doen, en om de opgegeven redenen niet vermogen,
kunnen noch mogen zwijgen, maar het gemelde plan voor nietig en niet bindend
houden, en tegenover Uwe liefden en Ulieden hiermede geprotesteerd hebben. Wij
willen daarentegen terzake van de religie tot aan het vermelde algemene en vrije
Christelijke concilie of de nationale vergadering met Gods hulp en krachtens de
inhoud van het veelgenoemde laatste besluit van Spiers (1526) in onze gebieden
samen met onze onderdanen en verwanten zo leven en regeren als wij dat jegens God
de almachtige en Zijne Roomse keizerlijke Majesteit, onze allergenadigste Heer,
vertrouwen te kunnen verantwoorden. En wat de geestelijke cijns, renten en tienden en
ook de vrede aangaat, in dat besluit vervat en onder woorden gebracht, daaraan willen
wij ons in alle opzichten onberispelijk betonen en houden.
'Verder willen wij, wat de volgende punten, de wederdoop en het uitgeven van boeken
betreft, gelijk wij daarmede op de Rijksdag (1526) volkomen ingestemd hebben, met
Uwe liefden en U ook thans instemmen en wat betreft deze punten zullen wij ons in
alle opzichten behoorlijk weten te gedragen.
'En daarom is op grond van dit alles ons vriendelijk verzoek en onze eerbiedige wens,
dat Gij dit ons protest als een voor ons onvermijdelijke noodzaak wilt houden en
daaraan gedachtig zijn en daarop, wat er in staat en wat er aan toegevoegd is, vooral
letten wanneer men zulk een oordeel als door Uwe liefden en U is voorgenomen, als
besluit van deze Rijksdag, zoals wij in het geheel niet voorzien hadden, mocht willen
vaststellen.
'Wij gevoelen ons genoodzaakt ons thans uitgesproken protest tezamen met onze
bezwaren, die wij tegen de artikelen het laatst in geschrifte voorgedragen hebben, aan
Zijne keizerlijke Majesteit te doen toekomen en ook verder algemeen bekend te
maken opdat velen er kennis van mogen hebben en krijgen, dat, en waarom wij ons in
dit oordeel niet gevoegd maar in tegenwoordigheid van Uwe liefden en U daar
openlijk tegen geprotesteerd hebben.
'Wij behouden ons ook voor, onze bezwaren en ons protest verder te verbreiden en
naar het nodig is, bekendheid te geven.
'Dat Uwe liefden en Gij, anderen dit alles ten beste, en zoals gezegd, als een
noodzakelijkheid voor ons, en niet anders wilt verstaan, zijn wij onzerzijds zeer bereid
van Uwe liefden in vriendschap te verdienen en van U, anderen, in gunstige en
welwillende gezindheid te erkennen.'
Om het beoogde doel te bereiken heeft men de bezwaren en het protest nogmaals bij
koning Ferdinand ingediend, doch deze heeft het stuk niet willen aanvaarden en het
doen terugzenden. Dit is het z.g. uitgebreide protest van 24 april 1529 en luidt als
volgt:
[Nr. 143, blz. 1273]. 'Doorluchtige koning en hoogwaardigste, hoogwaardige,
hooggeboren, eerwaardige, welgeboren en edele, lieve, genadige Heren, ooms, neven,
zwagers, vrienden en bijzondere lieven. Nadat wij ons op vordering van Zijne Roomse