augsburgse confessie door luther en melanchton. - Geschriften van ...

83
schrijverij zover gedreven is, dat vele redelijke en geleerde lieden, die de geschriften
van beide kanten tegenover elkaar hebben gewogen en bekeken, aan onze partij en
onze leer hun instemming hebben gegeven en deze voor Christelijk en goed hebben
gehouden en geoordeeld. Namelijk dat aan onze kant, over het stuk, hoe men genade
en vergeving van zonden moet verkrijgen, op de juiste wijze wordt geleerd en dat de
voorwendsels van de tegenstanders ongegrond en onjuist zijn, ja in strijd met de
duidelijke, goddelijke Schrift verdicht zijn.
Zo kan ook uwe keizerlijke Majesteit genadig bedenken, dat het aan degenen, aan wie
God de genade van het goede begrip van de goddelijke Schrift heeft verleend, niet
paste daar maar voortdurend over te zwijgen en het Christelijke volk met dergelijke
verdichte en ergerlijke leringen voortdurend te laten misleiden en het getuigenis der
erkende waarheid te verbergen en achter te houden. Want zoals de heilige
Chrysostomus zegt, wiens woord in het Decretum II c.11,9.3, c.86 Nolite tienere
wordt weergegeven, mag niemand uit mensenvrees nalaten vrijmoedig voor de
waarheid uit te komen. Want niet alleen is degene, die in plaats van waarheid leugen
spreekt een valse getuige, maar ook degene, die niet vrijmoedig voor de waarheid
uitkomt of haar niet verdedigt is een valse getuige. Dit wordt bevestigd door het
woord van de heilige Paulus tot de Romeinen: met het hart geloven wij tot
gerechtigheid en met de mond belijden wij tot behoudenis. Daartoe is dan ook geen
ergernis te ontzien of te vrezen, dat daarom de waarheid niet tegenover de openlijke
onwaarheid aan den dag gebracht zou worden. Want het is uwe keizerlijke Majesteit
bekend, dat het nuttiger is in zaken des geloofs ergernis te laten ontstaan en groeien,
dan dat uit vrees voor ergernis de waarheid verzwegen en onderdrukt zou blijven.
Daar nu echter ook de tegenpartij aan deze leer en haar predikers gaarne wilde
aanwrijven, dat alle goede orde, ceremoniën en godzalige, nuttige kerkelijke
gebruiken daardoor ondermijnd en vernietigd en ook, zoals zij zonder grond durven te
zeggen, goede werken verboden zouden worden, zal uwe keizerlijke Majesteit uit de
hierna volgende berichten en artikelen van de bedoelde leer bespeuren, hoe het
werkelijk met de kerkelijke gebruiken, ceremoniën en anderszins in de landen van de
keurvorst van Saksen gesteld is, ook wat daar algemeen geleerd wordt; en of
rechtschapen Christelijke werken en ordeningen en andere godzalige dingen
vernietigd, weggeworpen en ondermijnd worden of niet, en dat dergelijke
beschuldigingen een onnodige en ongegronde, onware aanklacht zijn, want deze leer
bedoelt dit geenszins.
MELANCHTHONS ONTWERP II
Fragment 1530
Menigeen weet, dat er lange tijd veel groot en schadelijk misbruik in de Kerk op het
gebied van de Christelijke leer en andere geestelijke dingen bestaan heeft. Daarover
hebben vele hooggeplaatste en voortreffelijke lieden, vóór deze tijd, zeer geklaagd,
zoals uwe keizerlijke Majesteit zich genadig zal weten te herinneren, dat te Worms op
uwer Majesteits Rijksdag veel van zulke misbruiken bijeengebracht en bij uwe
Majesteit door de Stenden ingediend zijn.
Evenzo heeft later paus Adriaan VI door een legaat voor de Rijksstenden te
Neurenberg daar melding van laten maken en hen er mee getroost, deze misbruiken
zoveel mogelijk te zullen veranderen en beteren.