augsburgse confessie door luther en melanchton. - Geschriften van ...

91
pen en het brein van een humanistisch gevormd theoloog nauwelijks gevloeid.
Zwingli heeft hierop nog geantwoord in een uitvoerige brief aan de vorsten op de
Rijksdag, waardoor de problemen echter niet dichter tot een oplossing zijn gebracht.
Uit deze polemiek blijkt wel, hoezeer de gescheurde Kerk van toen gediend zou zijn
geweest door een zelfstandig oordelende, van de gevormde partijen onafhankelijke
scheidsrechter. Hierop richten zich alle pleidooien. Zij trachten het odium ecclesiasticum,
de haat en vijandigheid der kerkelijke zelfhandhaving te boven te komen,
door de Evangelische argumentatie geheel open te leggen en geven daarbij elke
kritiek, die eveneens in het Evangelie haar uitgangspunt neemt, op moedige wijze haar
kans. Zij konden dit doen omdat zij zeker van hun zaak waren. De keizer zag hier
echter geen roeping, ondanks zijn officiële wens, waarvan in het begin sprake was.
Deze kans is dan ook in dit geval, gelijk in het algemeen door de Rijksdag te
Augsburg, grof verspeeld. Geen enkel argument van Evangelische zijde is tot zijn
recht gekomen, laat staan weerlegd. Zo moesten de Evangelischen en de oude Kerk
wel steeds verder uiteen geraken.
Wij herhalen, dat Zwingli voor zichzelf sprak, niet in opdracht van Zürich of de
overige hervormde kantons. Wanneer hij deze dan toch op de eerste bladzijde reeds
noemt, en wel met de omschrijving: de steden van het Christelijk burgrecht, d.i. eedgenootschap,
moet men het persoonlijke karakter van zijn Verantwoording ook weer
niet te nauw nemen. De reformator was niet enkel meer een particulier persoon, maar
de verpersoonlijking geworden van een grote volksbeweging.
Bron:
O. Farner, Huldrych Zwingli, IV, Zrich 1960.
W. Gussmann, D. Johann Ecks vierhundert Artikel zum Reichstag von
Augsburg 1530, Qúellen und Forschungen zur Geschichte des Augsburgischen
Glaubensbekenntnisses, 2. Bd., Kassel 1930.