augsburgse confessie door luther en melanchton. - Geschriften van ...

38
Er werd een andere vergadering belegd om de 13e december te Schmalkalden te
worden geopend en de 17 Schwabachse artikelen te ondertekenen nadat deze tevoren
bestudeerd waren.
Wat deze 17 artikel betreft zij hebben deze titel gekregen: artikels van de keurvorst
van Saksen wegens het geloof wat deze van andere Schwabachse artikels
onderscheidt. De artikels zelf echter zijn degene die in het jaar daarna onder de naam
van de Torgause artikelen bekendgemaakt werden. Behalve dat hier en daar een
kleine verandering gemaakt is, zoals de lezer zal bevinden als hij die bij elkaar
vergelijkt.
Omdat de landgraaf van Hessen met de Zwinglianen een alliantie zocht, probeerde hij
insgelijks om een vereniging in de leer te treffen en belegde een gesprek te Marpurgg,
(Marburg) waarheen hij zowel Luther als Zwingli nevens andere godgeleerden van
beide zijden beriep. Maar Luther en Melanchton hadden weinig verwachting van dit
gesprek met Zwingli en de Straatsburgers (o.a Bucer was hier tegenwoordig). Saksen,
Brandenburg, Lunenburg en Neurenberg wilden zich in geen alliantie inlaten voor en
aleer men in het geloof was verenigd. De Landgraaf zocht als middelaar een vergelijk
te treffen, maar tevergeefs. Er werd besloten dat degene die de 17 Schwabachse
artikels wilde aannemen, de 6e januari 1530 te Neurenberg op een vervolgvergadering
konden komen en de andere thuisblijven.
Op de Rijksdag te Augsburg moest naar de wil van keizer Karel V de
godsdiensttwisten besproken en beëindigd worden.
Daarom eiste de godvruchtige keurvorst Johann van Saksen van zijn Godgeleerden
een korte en duidelijke samenvatting van het Evangelisch geloof. Zijn zoon, Johan
Frederik I de Grootmoedige (Torgau, 30 juni 1503 - Weimar, 3 maart 1554) steunde
evevneens de Reformatie. De Torgausche artikelen werden aan de keurvorst te Torgau
na een herhaalde omwerking van de 17 Schwabachse artikelen, door de Godgeleerden
overhandigd.
De keurvorst liet Luther, die nog in de kerkelijke- en rijksban was, te Coburg achter,
en reisde met SPALATIJN, MELANCHTHON en JONAS naar Augsburg.
De aankomst van de keizer werd vertraagd. Melanchton maakte van de vrije tijd
gebruik, tot op de opening van de Rijksdag (20 juni), om op grond van de Torgausche
artikelen de Augsburgse confessie (confessio Augustana) te ontwerpen. Dit bondige,
klare, even bepaalde als evenwichtig geschrift verwierf ook Luthers volkomen
goedkeuring.
Reeds in de eerste zitting eiste de keizer van de protestantse vorsten, dat zij hun
verklaring ten aanzien van de godsdienst schriftelijk zouden overhandigen. Op de
24ste juni 1530 verklaarden zij, dat zij hun belijdenis openlijk wilden voorlezen. Maar
slechts met grote moeite verkregen zij, dat de keizer hun de openlijke voorlezing op
de 25ste juni toestond. De beide Keursaksische kanseliers, doctor Baier en doctor
Brück, traden nu, de eerste met een Duits, de laatste met een Latijns exemplaar van de
confessie, voor de vergadering. De keizer verlangde de voorlezing van het Latijnse,
maar de keurvorst dreef door, dat het Duitse voorgelezen werd. De confessie maakte
op velen van de verzamelde vorsten een gunstige indruk en nam vele vooroordelen
omtrent het geloof van de protestanten weg, terwijl de Evangelische belijders zich
krachtig voelden gesterkt door de eenparige belijdenis van hun geloof voor keizer en
het rijk.
Aan de katholieke godgeleerden JOHANNES FABER, ECK en COCHLAEUS werd
door de keizer de taak opgedragen om de confessie te wederleggen. Zij vervaardigden