augsburgse confessie door luther en melanchton. - Geschriften van ...

58
geweten niet zou ontbreken, maar men zou weten, dat door het geloof in Christus
genade en vergeving van zonden gegrepen kunnen worden.
De mensen worden er ook aan herinnerd, dat dit woord 'geloof' niet alleen 'kennis van
een gebeuren' betekent, die kennis hebben de ongelovigen en de duivel ook. Maar het
duidt een geloof aan, dat niet alleen een gebeuren voor waar houdt, maar ook op de
werking van dat gebeuren vertrouwt. Bij dit geloofsartikel over de vergeving van
zonden betekent dat, dat wij door Christus genade, rechtvaardigheid en vergeving van
zonden krijgen. Wie dan weet dat hij door Christus een Vader heeft die hem gunstig
gezind is, die kent God waarlijk, weet dat God zorg voor hem draagt, die roept Hem te
hulp, kortom, hij is niet zonder God zoals de heidenen. Want de duivel en de
ongelovigen kunnen niet op dit geloofsartikel, de vergeving van zonden, vertrouwen.
Daarom haten zij God als een vijand, roepen Hem niet te hulp, verwachten niets goeds
van Hem.
Ook Augustinus leert op deze manier over het begrip 'geloof'. Hij leert dat in de
Heilige Schrift het woord geloof niet gebruikt wordt in de betekenis van 'kennis', zoals
bij de ongelovigen, maar in de betekenis van 'vertrouwen', het vertrouwen dat troost
en hevig verschrikte zielen opricht.
(2) Verder leren de onzen, dat het noodzakelijk is goede werken te doen, niet in het
vertrouwen daarmee de genade te verdienen, maar omdat God het wil. Alleen door het
geloof worden vergeving van zonde en genade verkregen. En omdat door het geloof
de Heilige Geest ontvangen wordt, wordt het hart vernieuwd en met een nieuwe
genegenheid gevuld, zodat het goede werken kan voortbrengen.
Zo zei Ambrosius het immers: 'Het geloof is de moeder van de goede wil en van het
rechtvaardig handelen'. Want de menselijke krachten zijn zonder de Heilige Geest vol
van goddeloze neigingen, en te zwak om goede werken, naar Gods wil, te doen.
Bovendien zijn ze in de macht van de duivel, die de mens tot allerlei zonden dwingt;
tot goddeloze opvattingen, tot onmiskenbare misdaden. Dat is te zien aan de filosofen,
die zich inspanden om eerlijk te leven en dat niet konden bereiken, maar besmet
waren met allerlei onmiskenbare gebreken. Zo is de zwakheid van de mens die zonder
geloof en zonder de Heilige Geest leeft, en zich laat regeren door menselijke krachten.
Hiermee is duidelijk aangetoond dat deze leer er niet van beschuldigd kan worden, dat
hij goede werken verbiedt. Maar hij moet juist geprezen worden, omdat hij aantoont
hoe goede werken gedaan moeten worden. Want zonder geloof kan de menselijke
natuur op geen enkele wijze de werken van het eerste en het tweede gebod doen.
Zonder geloof roept hij God niet te hulp, verwacht hij niets van God, draagt hij het
kruis niet, maar zoekt hij hulp bij mensen en vertrouwt daarop. Zo heersen in het hart
alle begeerten en menselijke inzichten, wanneer er geen geloof en vertrouwen op God
is. En daarom zegt Christus: 'Zonder Mij kunnen jullie niets doen', Joh. 15. En de
Kerk zingt: “Zonder Uw Naam, is er niets in de mens, niets dat onschadelijk is.” 17)
XXI. Over de heiligenverering
Over de heiligenverering wordt geleerd, dat het gedenken van heiligen ertoe kan
dienen hun geloof na te volgen, en de goede werken die zij in hun beroep deden. Zo
kon de Keizer het voorbeeld van David in oorlogvoering volgen, om de Turken uit
zijn vaderland te verdrijven. Want ze waren allebei koning.
Maar de Heilige Schrift leert niet dat heiligen aangeroepen moeten worden, of dat om
hulp van heiligen gesmeekt moet worden, omdat de Heilige Schrift ons alleen Christus
als Middelaar, zoenoffer, Priester en Tussenpersoon voorhoudt. Hij moet te hulp