augsburgse confessie door luther en melanchton. - Geschriften van ...
augsburgse confessie door luther en melanchton. - Geschriften van ...
augsburgse confessie door luther en melanchton. - Geschriften van ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
32<br />
h<strong>en</strong> de deur voor het edict, zoals de gestelde bepaling wil, wederom geop<strong>en</strong>d <strong>en</strong> <strong>van</strong><br />
het vredeliev<strong>en</strong>de vorige besluit <strong>van</strong> Spiers afgestapt wordt?<br />
'Uwe koninklijke <strong>door</strong>luchtigheid, liefd<strong>en</strong> <strong>en</strong> Gij, ander<strong>en</strong>, kunt niet staande houd<strong>en</strong>,<br />
dat, wanneer de woord<strong>en</strong> in het besluit <strong>van</strong> de vorige Rijksdag <strong>van</strong> Spiers begrep<strong>en</strong>,<br />
dat iedere st<strong>en</strong>de <strong>van</strong> het Rijk met zijn onderdan<strong>en</strong> tot aan het concilie in zak<strong>en</strong>, het<br />
edict aangaande, voor zich zelf zo lev<strong>en</strong>, reger<strong>en</strong> <strong>en</strong> zich houd<strong>en</strong> moge, als hij dat<br />
jeg<strong>en</strong>s God (d<strong>en</strong> allerhoogste <strong>en</strong> voor Zijn aangezicht) <strong>en</strong> hier, in de tijd, jeg<strong>en</strong>s Zijne<br />
keizerlijke Majesteit (als onze verord<strong>en</strong>de wereldlijke overheid) hoopt <strong>en</strong> vertrouwt te<br />
kunn<strong>en</strong> verantwoord<strong>en</strong> - thans niet, maar de zoëv<strong>en</strong> vermelde punt<strong>en</strong> of artikel<strong>en</strong><br />
vastgesteld word<strong>en</strong>, daar<strong>door</strong> het vorige Rijksdagsbesluit niet opgehev<strong>en</strong> maar alle<strong>en</strong><br />
toegelicht is. Want het betek<strong>en</strong>t duidelijk e<strong>en</strong> volkom<strong>en</strong> opheffing <strong>van</strong> het artikel [<strong>van</strong><br />
1526] <strong>en</strong> het is dan aan alle Christelijke rijksSt<strong>en</strong>d<strong>en</strong> niet meer toegestaan, zich in<br />
all<strong>en</strong> dele naar Gods Woord <strong>en</strong> hun rechte, goede gewet<strong>en</strong> te mog<strong>en</strong> houd<strong>en</strong>, zoals zij<br />
dat jeg<strong>en</strong>s God <strong>en</strong> Zijne keizerlijke Majesteit wèl hoopt<strong>en</strong> <strong>en</strong> vertrouwd<strong>en</strong> te kunn<strong>en</strong><br />
verantwoord<strong>en</strong>. En er bestaat ge<strong>en</strong> grond om aan te nem<strong>en</strong> dat er ook maar één woord<br />
in voorkomt dat iemand zou toelat<strong>en</strong> tot aan het concilie alles naar eig<strong>en</strong> goeddunk<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> welgevall<strong>en</strong> in te richt<strong>en</strong> of te do<strong>en</strong>, zoals sommig<strong>en</strong> (die zonder twijfel niet veel<br />
<strong>van</strong> Gods rechtvaardig <strong>en</strong> str<strong>en</strong>g gericht, waarvoor die verantwoording in de eerste<br />
plaats thuishccrt, gelov<strong>en</strong> of will<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>) zegg<strong>en</strong>. Zo staat <strong>van</strong> te vor<strong>en</strong> ook reeds<br />
vast, wie <strong>van</strong> het Rijksdagsbesluit <strong>van</strong> Spiers misbruik gemaakt of in strijd daarmede<br />
gehandeld heeft. Wij zijn ook teg<strong>en</strong>over e<strong>en</strong> ieder, die ons me<strong>en</strong>t te kunn<strong>en</strong><br />
beschuldig<strong>en</strong>, alsof het Rijksdagsbesluit <strong>door</strong> ons misbruikt zou zijn, bereid overal,<br />
waar wij ordelijk thuis hor<strong>en</strong>, ons aan recht <strong>en</strong> billijkheid te onderwerp<strong>en</strong>, waartoe wij<br />
ons hiermede volledig aanbied<strong>en</strong>. En daarmee is ook niet in strijd - wanneer m<strong>en</strong> ooit<br />
bezorgd mocht zijn, dat meerg<strong>en</strong>oemd artikel tot e<strong>en</strong> deksel voor nieuwe,<br />
onchristelijke leer zou kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gebruikt - dat het, naar de verklaring, die wij<br />
met Uw verlof onmiddellijk in de grote commissie gegev<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>, uitgelegd wordt<br />
<strong>en</strong> niet, zoals Uw ontwerp wil, naar zijn eig<strong>en</strong>lijke inhoud volkom<strong>en</strong> opgehev<strong>en</strong> zou<br />
word<strong>en</strong>, maar naar de letter in waarde <strong>en</strong> kracht blijv<strong>en</strong>.<br />
'En zo vertrouw<strong>en</strong> wij dan <strong>van</strong> Zijne Roomse keizerlijke Majesteit, als e<strong>en</strong> Christelijk<br />
keizer <strong>en</strong> onze allerg<strong>en</strong>adigste Heer, volkom<strong>en</strong>, zonder te twijfel<strong>en</strong> <strong>en</strong> tot onze troost,<br />
daar aan Uwe keizerlijke Majesteit de ding<strong>en</strong>, die voor e<strong>en</strong> deel thans <strong>door</strong> ons zijn<br />
verhaald ook overig<strong>en</strong>s met goede grond bericht zijn, dat Uwe keizerlijke Majesteit<br />
zich tot datg<strong>en</strong>e, zoals het voorgelez<strong>en</strong> ontwerp met betrekking tot het aangeroerde<br />
artikel wil, volstrekt niet heeft lat<strong>en</strong> beweg<strong>en</strong>. Gelijk dan uit de beschrijvingsbrief <strong>en</strong><br />
machtiging <strong>van</strong> Uwe keizerlijke Majesteit, gelijk wij niet anders wet<strong>en</strong>, duidelijk<br />
g<strong>en</strong>oeg bevond<strong>en</strong> werd, dat t<strong>en</strong> all<strong>en</strong> tijde daarover gesprok<strong>en</strong>, gehandeld <strong>en</strong><br />
beraadslaagd moest word<strong>en</strong>, opdat vrede <strong>en</strong> e<strong>en</strong>heid in het Rijk in stand gehoud<strong>en</strong><br />
mog<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />
Hierop hebb<strong>en</strong> wij, nev<strong>en</strong>s Uwe koninklijke <strong>door</strong>luchtigheid, liefd<strong>en</strong> <strong>en</strong> U, de andere<br />
St<strong>en</strong>d<strong>en</strong>, heel ons optred<strong>en</strong> gericht <strong>en</strong> in al ons do<strong>en</strong> niets dan vóór alle ding<strong>en</strong> de ere<br />
Gods <strong>en</strong> ons aller ziel<strong>en</strong> zaligheid, Christelijke vrede <strong>en</strong> e<strong>en</strong>heid gezoCht <strong>en</strong> niets<br />
anders meer begeerd. Dit kunn<strong>en</strong> <strong>en</strong> will<strong>en</strong> wij met God, de almachtige <strong>en</strong> <strong>en</strong>ige<br />
<strong>door</strong>gronder <strong>en</strong> k<strong>en</strong>ner <strong>van</strong> alle hart<strong>en</strong>, betuig<strong>en</strong>. Derhalve, indi<strong>en</strong> m<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>d had,<br />
dat het wat betreft meergemeld artikel pass<strong>en</strong>der wijze bij het voorgelez<strong>en</strong>e ontwerp<br />
had moet<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong>, dan war<strong>en</strong> in dit geval de commissie <strong>en</strong> dit beraad, deze gehele<br />
beweging <strong>en</strong> actie volstrekt niet nodig geweest, waarmede Gij toch ook <strong>van</strong> Zijne<br />
keizerlijke Majesteits beschrijving afgewek<strong>en</strong> zijt.