Download het boekje - Wetenschapswinkel Taal, Cultuur en ...

motiverend om haar kennis in de praktijk te kunnen brengen en om te communiceren met de
mensen waar ze mee omging. Eenmaal in Nederland besloot ze wel verder te gaan met het
Frans, ook een beetje uit nostalgie, omdat ze dacht dat ze naar haar leven in Luxemburg zou
terugverlangen. Nu is haar motivatie wel verminderd, omdat haar omgeving haar niet in staat
stelt om het Frans te gebruiken. Toch wil ze verder met de taal. Ze zei tegen me: “J'apprends le
français pour [le] plaisir, and then it was like it is useful to know another language”. Met andere
woorden, ze leerde het Frans eerst voor haar plezier, nu is het gewoon omdat het een voordeel
voor haar toekomst kan zijn.
Deze drie taalcursisten waren bezig met de intensieve cursus van het Talencentrum
toen ik ze interviewde. Ze hebben verschillende achtergronden en doelstellingen en toch
blijken ze gemeenschappelijke meningen te hebben over waar je motivatie kan vinden om een
taal te leren. Volgens hen is het belangrijk dat een taal nuttig voor je is. Je kunt alleen maar
gemotiveerd raken om een taal te leren als je weet waar je het voor doet. Daarnaast speelt ook
de docent een belangrijke rol. We hebben het ook over de sfeer binnen de klas gehad en hoe
die een invloed op je motivatie kan hebben. Ten slotte heb ik hun gevraagd hoe je de motivatie
van een cursist/leerling zou kunnen versterken. Dat leverde zeer interessante adviezen op.
Het nut om een taal te leren
Voor deze drie taalcursisten is het allerbelangrijkste punt in
hun motivatie dat ze zien wat het nut is om de taal te leren.
Als je niet ziet hoe een taal nuttig voor je kan zijn, dan begin je
er meestal niet aan of je komt in ieder geval niet ver. Ook als
het nut verdwijnt, omdat je situatie of je plannen veranderen,
Marjolein: “Als je ziet
wat je met de taal
kunt, dan wordt het
interessant!”
heeft dat effect. Je gebruikt de taal minder en je kennis vervalt langzamerhand, je vergeet de
taal steeds meer. Maar het omgekeerde geldt ook. Zoals Marjolein zei: “als je ziet wat je met de
taal kunt, dan wordt het interessant!” Met andere woorden, als je het nut van de taal ziet, dan
raak je meer gemotiveerd om te leren en dan leer je met meer succes.
Maar wat maakt een taal nuttig? Het belangrijkste is dat je de taal kunt gebruiken. Hoe
vaker je de taal tegenkomt, hoe groter het nut om de taal te leren beheersen. Catalina
onderstreepte hoe dat direct doorwerkt op de motivatie: “Toen ik in Luxemburg was, kon ik
elke dag Frans spreken. Ik was zeer gemotiveerd om Frans te leren. Maar nu heb ik slechts twee
uur Frans per week met veel huiswerk en ik voel me minder gemotiveerd voor het Frans.” De
drie geïnterviewden en de docent vertelden me dat de cursisten altijd ongeduldig wachten op
het tweede uur van de les. Dat is namelijk het uur van gesprek, dan kunnen ze hun kennis in
praktijk brengen. Het Frans kunnen gebruiken is volgens hen allen zeer belangrijk. Als je weet
dat je het Frans nu of in de toekomst kunt gebruiken, dan stijgt je motivatie om het te leren.
Inderdaad, Johanna en Marjolein zijn sterk gemotiveerd om Frans te leren omdat ze
weten dat ze die taal in de toekomst zullen gebruiken. Johanna zal naar Frankrijk gaan om
verder te studeren. Marjolein zou graag na haar opleiding voor de Europese Unie werken. Ze
weten dat ze het Frans zullen gaan gebruiken, daarom is het nuttig voor hen om het nu te
leren. Maar het nut is niet altijd zo duidelijk en situaties kunnen veranderen. Als je dan zoals
Catalina gedemotiveerd raakt, is de rol van de docent extra belangrijk.
19 | W i e g e e n v r e e m d e t a l e n k e n t , w e e t n i e t s v a n z i j n e i g e n t a a l