Woonzorgcentrum - Vlaamse Ouderenraad

Hoofdstuk 3 - leven in een woonzorgcentrum: bevindingen van bewoners, personeel, directie, externe experts
geschiedenis die ons nauw aan het hart ligt”, “Niets is mij hier vreemd”, “Ik heb zelf mijn interieur
ingericht, zelfs het bed is van mij.”
De bewoners krijgen de keuze voor de inrichting van hun nieuwe leefruimte: sommigen vinden het
noodzakelijk tabula rasa met het verleden te maken – zij brengen geen meubels mee, ze keren niet meer
naar hun oude woning terug – en een nieuw leven te beginnen. “Het doet te veel pijn dingen te zien die
men vroeger had en nu niet meer heeft.” Zo omvat het woonzorgcentrum heel gezellige kamers die
gelijken op miniatuurflats, warmte uitstralen en een ziel hebben. Andere kamers zijn eenvoudig versierd
met wat spulletjes en foto’s.
Het gaat dus om een mozaïek van leefruimten. De kamers zijn voldoende ruim om er verscheidene familieleden
gastvrij te ontvangen zonder dat die automatisch op het bed moeten gaan zitten. Weg van de slaaphoek is
een klein salonhoekje ingericht. Echtparen kunnen samenwonen, in dezelfde kamer met een andere
salonruimte, ongeacht of de partner al dan niet aan de opnamecriteria van het woonzorgcentrum voldoet.
Het woonzorgcentrum van de toekomst ligt in een tuin die voor iedereen toegankelijk is, beveiligd voor de
meest gedesoriënteerde bewoners en waarin personen met een beperkte mobiliteit zich makkelijk voort
kunnen bewegen. Deze groene ruimte wordt afgewisseld met schaduwhoekjes voor verpozing en met
moestuintjes waar men kan tuinieren en lokale groenten of exotische kruiden kan telen. Een centrale kiosk
biedt beschutting tegen de regen, terwijl her en der in de tuin banken, parasols en kinderspelen staan.
ook de natuur is in het woonzorgcentrum aanwezig. Huisdieren zijn toegelaten als ze de andere bewoners
niet storen: een kanarie in de kamer, een aquarium, konijnen, katten en kleine honden, rustig en vertrouwd.
Planten die veel licht nodig hebben worden op de vensterbanken geplaatst, andere in de gangen, op het
balkon of op de meubels.
De bewoners ontvangen hun naasten en “kunnen hen iets aanbieden”. In de mate van het mogelijke
zetten ze hun activiteiten en vrijetijdsbesteding van vroeger voort.
Tot slot beschikken de bewoners over een eigen bel en een persoonlijke brievenbus om “verrast te worden
dat ze post hebben ontvangen wanneer ze in de brievenbus kijken, de brief in het geheim te openen of te
beslissen hem aan iedereen te laten zien …”.
Ethiek en esthetiek liggen dicht bij elkaar. Het lijkt al even belangrijk om een esthetische omgeving te
creëren waarin het aangenaam toeven is en die mooi is om te zien, te ruiken, te ademen …
Daarom moeten kunstenaars toegang krijgen tot het woonzorgcentrum en er hun creatieve ideeën kunnen
ontplooien. Men praat met hen best op vooraf over hun visie en zorgt ervoor dat de energie van het
kunstwerk iets bijdraagt aan die van het woonzorgcentrum. De voorkeur kan uitgaan naar kunstwerken
aangepast aan de vroegere culturen, tradities en levenswijzen van de personen die in het woonzorgcentrum
wonen. Er kan een echte dialoog ontstaan tussen de kunstenaar, zijn of haar creatieve visie, de wensen
van de bewoners en van de personeelsleden. Een mooie plaats om te leven, waarin kunst aanwezig is
zonder de hele ruimte in te nemen.
over de geuren, kleuren, vormen en geluiden wordt lang nagedacht. Een bewegwijzering, aangepast aan
de vermogens van iedereen wordt op een esthetische manier uitgedacht (niet alleen medisch of
onpersoonlijk).
ook de akoestiek speelt een belangrijke rol, om te vermijden dat de leefplaatsen te lawaaierig worden,
Koning Boudewijnstichting
Het Woonzorgcentrum in de 21 Ste eeuW: een gezeLLige Woonomgeving, zorg incL.
54