Reader - Studium Generale

Het tempo van verval is dus op elk ogenblik evenredig met het aantal resterende radioactieve atomen, en
neemt dus af met de tijd.
Ondertussen stelde de vraag naar de oorsprong van de vrijgekomen energie zich steeds scheper, vooral
nadat aan het licht kwam om welke energiebedragen het ging. In 1903 slaagden Pierre Curie en zijn
medewerker Albert Laborde erin met een calorimeter de energie te meten die radium uitstraalt. Zij vonden
dat 1 gram radium 1.3 gram water in één uur tijd van het vriespunt tot het kookpunt kan verhitten. Het
enorme bedrag deed versteld staan.
De verbazing werd nog groter toen na verdere experimenten bleek dat 75 procent van het bedrag niet
van het radium afkomstig was, maar van een vervalproduct ervan (nu radon, Rn 222 , genoemd), hoewel
van dit element maar extreem weinig aanwezig was. De energie die uit het radon vrijkwam bleek meer
dan een miljoen maal groter dan de energie die vrijkomt wanneer een gelijk volume waterstof en zuurstof
zich in een explosie verbinden tot water.
De grote energieconcentratie maakte het nog moeilijker aan te nemen dat de energie op een of andere
manier uit de ruimte door een radioactief atoom opgevangen werd. Soddy rekende uit dat in dat geval in
heel het heelal door elke kubieke centimeter 60 kilocalorieën per uur moesten stromen, waar we niets
van merken, en waarvoor alleen een radioactief atoom "ondoorlatend" zou zijn.
Stilaan werd duidelijk welke enorme energieën binnen de atomen schuilgaan. In 1905, een jaar voor zijn
dood, sprak Pierre Curie de waarschuwende woorden:
On peut concevoir encore que, dans
des mains criminelles, le radium
puisse devenir très dangereux, et ici
l'on peut se demander si l'humanité a
avantage à connaître les secrets de la
Nature, si elle est mûre pour en
profiter, ou si cette connaissance ne lui
est pas nuisible.
Pierre Curie, Conférence Nobel (1905)
Men kan zich voorstellen dat het radium in
de handen van criminelen zeer gevaarlijk
kan worden, en men kan zich dan ook
afvragen of de mensheid er voordeel bij
heeft de geheimen van de natuur te kennen,
of zij rijp is om er nuttig gebruik van te
maken, ofwel of die kennis niet schadelijk is.
In 1912 verscheen van Soddy het boek "Matter and Energy", met de volgende overweging:
If we pause but for a moment to reflect
what energy means for the present, we
may gain some faint notion as to what the
question of transmutation may mean for
the future to a fuelless world.
Als we ook maar even nadenken over wat
energie tegenwoordig betekent, kunnen we
ons al iets voorstellen van wat de
transmutatie zal betekenen voor de
toekomst van een wereld zonder brandstof.
Frederick Soddy, Matter and Energy, p.252 (1912)
De term "atoomenergie" werd voor het eerst gebruikt door Rutherford en Soddy in 1903, merkwaardig
genoeg niet alleen met betrekking tot de energie die vrijkomt uit radioactieve atomen, maar voor de
energie binnen elk atoom.
All these considerations point to the
conclusion that the energy latent in the
atom must be enormous compared
with that rendered free in ordinary
chemical change. Now the radioelements
differ in no way from the
other elements in their chemical and
physical behavior. On the one hand
they resemble chemically their inactive
prototypes in the periodic table very
closely, and on the other they possess
no common chemical characteristic
Al deze
overwegingen leiden
tot het besluit dat de
energie die latent in
een atoom aanwezig
is, enorm is in
vergelijking met deze
die vrijkomt bij een
gewone chemische
reactie. Nu
verschillen de radio-elementen op geen enkele manier van de
andere elementen in hun chemisch en fysisch gedrag. Aan de
Bodifee, Hoe wankel is de wereld? 2013 33