Reader - Studium Generale

1906
Rutherford ontdekt dat α-deeltjes die door materie passeren, verstrooid
worden.
J.J. Thomson concludeert dat het aantal elektronen in een
waterstofatoom "niet veel van één kan verschillen".
John William Strutt (Lord Rayleigh) ontdekt dat radioactiviteit voorkomt in
het zeewater.
1907
Norman Campbell en Alexander Wood ontdekken dat ook de bekende
elementen kalium en rubidium radioactief zijn. Het vermoeden (voor het
eerst uitgesproken door Marie Curie in 1903) groeit dat wellicht alle
elementen radioactief zijn, sommige met een heel lange halveringstijd
(lage waarde van λ).
Joseph John Thomson
1909
Hans Geiger en Ernest Marsden ontdekken dat bij de verstrooiing van α-deeltjes sommige van deze
deeltjes bij de doorgang door een metaalfolie (Au of Al) volledig worden teruggekaatst. De α-deeltjes
waren afkomstig van radon (Rn 222 ). Detectie gebeurde door telling van scintillaties. Het bleek dat
ongeveer 1 op 8000 deeltjes weerkaatst worden.
Langs theoretische weg vindt Einstein dat de energie fluctuaties in een ruimte gevuld met thermische
elektromagnetische straling beschreven moet worden als de som van twee termen, waarvan de ene de
straling beschrijft als een golf, en de andere als bestaande uit puntvormige quanta. Voor het eerst wordt
daarmee aangegeven dat straling zowel een golfnatuur als een deeltjes-natuur heeft.
1911
Eerste formulering van het begrip isotoop. Soddy ontdekt dat er elementen bestaan met verschillende
atoommassa en identieke chemische eigenschappen. Wat men in de scheikunde onder de atoommassa
van een element verstaat, moet opgevat worden als het gewogen gemiddelde van de atoommassa's van
de verschillende isotopen van dat element.
Op basis van de metingen van verstrooiing van α-deeltjes stelt Rutherford zijn atoommodel voor. Een
atoom bestaat uit een zeer kleine, massieve, elektrisch positief geladen kern, waarrond de negatief
geladen elektronen wentelen. Binnen een atoom met N elektronen met lading -e is de lading van de kern
gelijk aan +Ne. De ruimte binnen een atoom is grotendeels leeg.
Eerste Solvay-conferentie in Brussel van 30 oktober tot 3 november 1911. Thema: theorie van de straling
en de quanta.
1912
Door aan te tonen dat diffractie optreedt wanneer X-stralen door een kristal passeren, kon Max von Laue
de aard van deze stralen aantonen. Het zijn elektromagnetische golven met zeer kleine golflengte.
1913
Bohr verklaart dat niet alleen α-deeltjes, maar ook β-deeltjes afkomstig zijn uit de kern van het atoom,
niet uit de buitenkant ervan. Zijn conclusie steunt op energetische overwegingen (de energie van
uitgezonden β-deeltjes is veel groter dan die van de elektronen buiten de kern, en op het feit dat er
elementen bestaan die verschillen in radioactiviteit, maar niet in chemische eigenschappen, en dus alleen
in hun kernstructuur kunnen verschillen.
Moseley ontdekt het verband tussen de frequentie van X-stralen uitgezonden en het atoomnummer
(aantal elektronen in een atoom) van het element. Op die manier kon het periodiek systeem worden
opgesteld op basis van atoomnummer in plaats van atoommassa. Alle hiaten in het systeem werden zo
gevonden.
Niels Bohr publiceert zijn revolutionaire "trilogie" over de structuur van atomen. Daarin vervangt hij het
Rutherford-atoommodel (dat onstabiel is wegens energieverlies van het rondwentelende elektron
Bodifee, Hoe wankel is de wereld? 2013 35