innovatie en duurzaamheid: valorisatie van afvalwater - Stowa

STOWA 2012-47 Innovatie en Duurzaamheid: De valorisatie van afvalwaterVan marktactiviteiten van waterschappen is in dit scenario bij de productie vanwaterschapsenergie voor eigen gebruik geen sprake. Waterschappen gaan immers nietde markt op met deze energie. Er is aldus ook geen sprake van concurrentie met derden.De hier geschetste mogelijkheid om binnen de zuiveringstaak energie te produceren uitafvalwater voor eigen gebruik kent echter wel enige begrenzingen.De eerste begrenzing komt voort uit het functionele karakter van waterschappen.Deze begrenzing is gelegen in het feit dat de eventuele baten voortkomend uit de(gedeeltelijk) zelfvoorzienende energieopwekking enkel ten goede mogen komen aan hetzuiveringsbeheer of moeten terugvloeien naar de belastingbetaler ( in de vorm van eenverlaging van het v.e.-tarief), nu de hiervoor benodigde investeringen ook bekostigd wordenuit de zuiveringsheffing. De gelden die worden opgehaald met de zuiveringsheffing moetenimmers worden aangemerkt als geoormerkte belastingen.De tweede, meer algemene, begrenzing is gelegen in het feit dat de milieukwaliteit van hetgezuiverde afvalwater op grond van het stand-still beginsel uit de Kaderrichtlijn Water nietmag verslechteren ten behoeve van een lucratievere energieproductie. De milieukwaliteitvan het gezuiverde afvalwater dient leidend te blijven voor het zuiveringsbeheer.Binnen de huidige zuiveringstaakstelling is het aannemelijk dat het waterschappenniet is toegestaan om bij de productie van waterschapsenergie gebruik te maken van demogelijkheid van combinatievergisting. In geval de waterschappen zich laten betalen voorde verwerking van deze biologische afvalreststromen, dingen zij mee in de markt voorafvalverwerking. Daarmee lijkt sprake te zijn van marktactiviteiten. Combinatievergistinglijkt als marktactiviteit aldus buiten de zuiveringstaak pur sang te vallen en daarmeebuiten het functioneel decentraal karakter van waterschappen. Indien sprake is van eenmarktactiviteit zal aan de Europese eisen met betrekking tot de interne markt en denationale eisen, zoals neergelegd in de Wet markt en overheid, moeten worden voldaan.Overigens geldt hetgeen hier over covergisting is gesteld, eveneens voor het scenario vanlevering (hierna scenario 2).2. In het tweede scenario produceert een waterschap net zoals in het eerste scenario elektrischeenergie of grondstoffen uit afvalwater. De elektrische energie ontstaat na de verbrandingvan biogas dat is verkregen uit de vergisting of vergassing van restslib. Het waterschaplevert deze gewonnen energie of grondstoffen vervolgens aan het energienet,aan mede-overheden die het gebruiken in het kader van de uitoefening van publieketaken, of rechtstreeks aan particulieren.Dit tweede scenario onderscheidt zich van het eerste scenario daar er hier sprake is vanlevering van de geproduceerde waterschapsenergie of grondstoffen. In de wet is niet explicietbepaald dat dit tot de uitvoering van de zuiveringstaak van de waterschappen kan wordengerekend. Dit leveren moet daarom in beginsel worden aangeduid als marktactiviteit. Doorhet leveren kunnen de waterschappen immers in concurrentie treden met derden.Bij de levering van waterschapsenergie aan het energienet (aan energiemaatschappijen,die deze energie vervolgens verkopen aan consumenten) treden de waterschappen inbeginsel in concurrentie met andere producenten van (duurzame/groene) energie, zoalsparticulieren met zonnepanelen of windmolens. Bij de levering van waterschapsenergieaan medeoverheden zouden de waterschappen eveneens in concurrentie kunnen treden32