innovatie en duurzaamheid: valorisatie van afvalwater - Stowa

STOWA 2012-47 Innovatie en Duurzaamheid: De valorisatie van afvalwaterdus noodzakelijk zijn. Dat wil zeggen dat bekeken moet worden of er ter verwezenlijking vanhet te bereiken doel geen even doelmatige maatregel voorhanden is die de intra-commautairehandel minder beperkt. En in de derde plaats, de proportionaliteit stricto sensu, dat wilzeggen dat een maatregel onevenredig is indien de belemmering buiten proportie staat tothet nagestreefde doel of het ermee teweeggebrachte resultaat. Dit laatste element wordtvaak buiten beschouwing gelaten door het Hof in de toetsing van een nationale maatregel.Ten slotte, bij een beroep op de ‘rule of reason’ geldt als uitgangspunt dat de maatregelzonder onderscheid van toepassing is. Deze eis, die de mogelijkheid om een beroep te doenop de rule of reason-excepties aanzienlijk kan beperken, wordt echter niet altijd strikttoegepast.DienstenrichtlijnZoals hierboven kort is opgemerkt, is voor het vrije verkeer van diensten de Dienstenrichtlijnvan belang. Deze richtlijn heeft een breed toepassingsbereik en is in beginsel op allediensten van toepassing, tenzij deze expliciet zijn uitgezonderd van de richtlijn. De Unievan Waterschappen heeft haar modelregelgeving gescreend. Volgens overweging 9 van derichtlijn is de richtlijn “alleen van toepassing op eisen met betrekking tot de toegang tot ofde uitoefening van een diensten- activiteit”. De richtlijn is “niet van toepassing op eisen zoalsverkeersregels, regels betreffende de ontwikkeling of het gebruik van land, voorschrifteninzake ruimtelijke ordening en stedebouw, en […]”. Regelgeving met betrekking tot gebruikvan land en water lijkt hiermee buiten de reikwijdte van de dienstenrichtlijn te vallen.b. Vrij verkeer en waterschappenIndien de waterschappen in hun campagne gericht op de consument actief inzetten op delevering van waterschapsenergie als typisch Nederlands product, dat, in tegenstelling totgroene stroom die nu in Nederland wordt verkocht en vaak uit het buitenland afkomstig is,dan zouden zij daarmee het handelsverkeer tussen lidstaten beïnvloeden. Op de website vanGreenchoice staat dat het voordeel van waterschapsenergie ten opzichte van andere vormenvan groene energie is dat het in Nederland wordt geproduceerd.Volgens de hierboven genoemde Buy Irish zaak kan een dergelijke campagne van de overheid,die dus ook de waterschappen betreft, of van een onderneming die (mede) gefinancierdwordt door een overheidsorgaan al snel als een MGW beschouwd worden en dus onderhet verbod van artikel 34 VWEU vallen. Volgens het Hof van Justitie in de ‘Buy Irish’ zaakkunnen zelfs maatregelen van de regering van een lidstaat zonder bindende kracht “vandien aard zijn, dat zij het gedrag van handelaren en verbruikers in die staat beïnvloedenen aldus de doelstellingen van de Gemeenschap […] verijdelen. Dit is het geval wanneer,zoals in casu, een dergelijke beperkende praktijk bestaat in de uitvoering van een door deregering omschreven programma, dat de gehele nationale economie raakt en ertoe strekt hethandelsverkeer tussen Lid-Staten af te remmen door de aankoop van binnenlandse produktenaan te moedigen bij wege van een reclamecampagne op nationale schaal en de invoeringvan speciale, alleen voor binnenlandse produkten geldende procedures, en wanneerdeze activiteiten in hun geheel aan de regering kunnen worden toegeschreven en over hetgehele nationale grondgebied strak zijn georganiseerd. 194Daar staat tegenover dat maatregelen ter bescherming van het milieu en de bevordering vanduurzaamheid vaak te rechtvaardigen zijn. De bewijslast rust dan wel op het waterschap om194 Zaak 249/81, Commissie t. Ierland (‘Buy Irish’), Jur. 1982, p. 4006, r.o.28 en 29.78