innovatie en duurzaamheid: valorisatie van afvalwater - Stowa

STOWA 2012-47 Innovatie en Duurzaamheid: De valorisatie van afvalwaterbelang is. Over het algemeen hebben lidstaten een vrij ruime bevoegdheid in het definiërenvan dergelijke taken: het helpt wel als die taak ook expliciet als dergelijke taak wordtaangemerkt. Dat zou bijvoorbeeld kunnen worden geëxpliciteerd bij een uitbreiding van detaakopdracht voor de waterschappen.Daarbij komt nog, dat de waterschappen, om op deze uitzondering een beroep te doen,moeten zijn belast met deze taak. Dat kan afgeleid worden uit het wettelijke kader, maarsoms ook uit een andere constellatie van regelgeving. De waterschappen zijn belast metallerlei taken, maar zoals in voorgaande hoofdstukken is betoogd zijn zij in staatsrechtelijkezin vooralsnog niet belast met de taak energie op te wekken. Dat kan veranderen als debeperkt functionele taak van de waterschappen zou worden uitgebreid: in ieder geval zoudan sprake zijn van ‘belast zijn met’.Het is nu de vraag of het Klimaatakkoord Unie – Rijk voor de toepassing van hetmededingingsrecht wel als een dergelijk ‘belast worden met’ de taak tot energieopwekkingover te gaan zou kunnen worden aangemerkt. Daarin wordt immers expliciet aandachtbesteed aan het thema Duurzame energiewinning, waarbij aan de waterschappen de taakwordt gegeven de mogelijkheden hiertoe te onderzoeken. In de jurisprudentie van het Hof iswel eerder uit een complex van regulering afgeleid dat er sprake was van het belast zijn meteen taak van algemeen economisch belang, zonder dat er een expliciete grondslag was tevinden in het wettelijk kader. Desalniettemin heeft een dergelijk betoog natuurlijk groterekans van slagen naarmate de opdracht explicieter is verleend.Vervolgens is het de vraag welke mededingingsbeperking rechtvaardiging verdient omdat dewaterschappen zijn belast met een dienst van algemeen economisch belang: voor de taak diedient te worden uitgevoerd moet de beperking van de mededinging nodig te zijn. Met anderewoorden: de mededingingsbeperking dient proportioneel te zijn en niet verder te gaan dannoodzakelijk is voor het uitoefenen van de opgedragen dienst van algemeen economischbelang.5.2.1.4 Misbruik machtspositie (Artt. 102 VWEU & 24 Mw)a. Misbruikverbod en uitzonderingHet verbod op het maken van misbruik van een machtspositie is neergelegd in artikel 102VWEU en artikel 24 Mw. Het misbruikverbod betekent dat een dominante onderneming vandie positie geen misbruik mag maken. Om vast te stellen of sprake is van een machtspositie,dient de markt te worden afgebakend. Voor de toepassing van dit misbruikverbod is eendergelijke exercitie eigenlijk altijd noodzakelijk. Dat betekent dat moet worden vastgesteldmet welke producten of diensten wordt geconcurreerd en in welk geografisch gebied dieconcurrentie zich voordoet. Als het aandeel van de onderneming (of groep ondernemingen)op die markt groter is dan 40 % dan kan er van worden uitgegaan dat er sprake is van eenmachtspositie. Hoe groter het marktaandeel hoe eerder dat wordt aangenomen en hoeminder belangrijk andere factoren dan marktaandeel worden. Ook aan de vraagzijde kansprake zijn van een machtspositie: de onderneming mag geen misbruik maken van dezevraagmacht.64