innovatie en duurzaamheid: valorisatie van afvalwater - Stowa

STOWA 2012-47 Innovatie en Duurzaamheid: De valorisatie van afvalwaterde consument,” zo merkt ook de Commissie op. 145 Daarbij moet ten eerste worden opgemerktdat inkoop van goederen of diensten die bestemd zijn voor niet-ondernemingsactiviteitenzelf geen ondernemingsactiviteit zijn en dus buiten het mededingingsrecht vallen (ziehierboven bij de bespreking van het ondernemingsbegrip). Ten tweede geldt, dat als samenwordt ingekocht t.b.v. ondernemingsactiviteiten (zoals productie van energie of winning vangrondstoffen), er in algemene zin slechts een mededingingsprobleem is als de waterschappeneen zekere marktmacht vertegenwoordigen (tenzij de collectieve inkoop een ‘dekmantel’ isvoor een prijs of productiekartel, in welk geval er wel een mededingingsrechtelijk probleemis). De Commissie stelt de drempel op een gezamenlijk marktaandeel van minder dan 15%zowel op de inkoopmarkt als op de afzetmarkt: in dat geval is de uitzondering van artikel 101lid 3 VWEU in ieder geval van toepassing (zie ook hierna over de uitzonderingen). 146Productieafspraken en informatie-uitwisselingHet maken van productieafspraken is uit den boze: waterschappen mogen niet afsprekenhoeveel zij elk aan energie produceren of leveren. Zij mogen geen quota afspreken. Het feitdat uit beschikbare informatie kan worden afgeleid hoeveel ieder waterschap produceertis op zichzelf nog niet een productie-afspraak. Wel dient het uitwisselen van ‘gevoelige’informatie steeds met gezond wantrouwen te worden bezien: informatie-uitwisseling kaneen probleem zijn als daardoor ondernemingen – en waterschappen zijn ondernemingenvoor een bepaald deel van hun activiteiten, zo bleek – hun ‘commerciële’ koers onderlingkunnen afstemmen. De beoordeling van het uitwisselen van informatie is een van de lastigstevraagstukken van het mededingingsrecht: veel hangt af van de economische context ende aard van de informatie. Het uit algemeen beschikbare informatie kunnen afleiden vanhetgeen een ieder produceert is nog niet direct een verboden informatie-uitwisseling. Anderswordt dit wanneer een overkoepelend orgaan niet-toegankelijke, concurrentiegevoelige,informatie zou verzamelen en doen toekomen aan de deelnemers. 147 Dit geldt overigens ookin het verband van het Ketenakkoord Fosfaatkringloop, waar zowel concurrenten als anderepartijen bij elkaar komen.MarktverdelingHet maken van marktverdelingen mag niet: waterschappen mogen niet afspreken elk een‘stukje’ van de markt te bedienen, bijvoorbeeld ten aanzien van geografische locatie of typeafnemer.Onderzoek en ontwikkeling voor een nieuw productMet één partij afspreken een nieuw product of productieproces te ontwikkelen kan – soms –mededingingsrechtelijke bezwaren opleveren. Dit is relevant in het kader van de afsprakenten aanzien van de ontwikkeling van een productieproces voor bioplastics. Maar opnieuw:de beoordeling hangt erg af van de marktmacht van de partijen: hoe groter, hoe sneller demarkt wordt afgeschermd. Daarbij is het echter lastig te bepalen wat de markt is: is dat demarkt voor het bestaande product, dat wordt verbeterd, of de markt voor innovatie zelf? Vooronderzoek en ontwikkelingsovereenkomsten is een specifieke groepsvrijstelling opgesteld(zie ook hierna): deze geldt als de marktaandelen van partijen onder 25% blijven. 148 Dergelijke145 Richtsnoeren inzake de toepasselijkheid van artikel 101 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie op horizontalesamenwerkingsovereenkomsten, Pb. EU 2011, C 11/1.146 Idem, punt 194.147 Zie bijv. C.E. Schillemans, Informatie-uitwisseling en het mededingingsrecht, Markt & Mededinging, nr. 5, 2010.148 Verordening (EG) nr. 2659/2000 van de Commissie van 29 november 2000 betreffende de toepassing van artikel 81, lid 3, van het Verdrag opgroepen onderzoeks- en ontwikkelingsovereenkomsten, Pb EU 2000, L 304.57